جیدی ونس، معاون رئیسجمهور ایالات متحده، عصر چهارشنبه در کنفرانس امنیتی مونیخ که در واشنگتن برگزار شد، در پاسخ به پرسشهای مختلف از جمله درباره ایران سخن گفت. ونس در پاسخ به سؤال ولفگانگ ایشینگر، رئیس سابق کنفرانس امنیتی مونیخ و مجری برنامه، درباره مذاکرات با ایران اظهار داشت: مذاکرات با ایران به خوبی پیش میرود. آنها در حال حاضر سلاح هستهای ندارند و بهنظر من توافقی که منجر به بازگشت ایران به عرصه تجارت جهانی شود، قابل دستیابی است.
او با اشاره به توافق هستهای در سال ۲۰۱۵ میان ایران و کشورهای ۱+۵، موسوم به برجام، ادعا کرد: این توافق بسیار ضعیف بود و مانع دستیابی ایران به سلاح هستهای نمیشد. در چارچوب برجام، بخشی از توانمندیهای هستهای ایران حفظ شده بود و همین امر به آنها اجازه میداد به سمت ساخت سلاح هستهای حرکت کنند. ایران اکنون سلاح هستهای ندارد.
رقابت تسلیحاتی در منطقه، تهدیدی برای آمریکا و متحدانش
ونس در ادامه سخنانش گفت: همانطور که رئیسجمهور ترامپ نیز گفته است، توافقی وجود دارد که برای ایرانیها بسیار مفید است و میتواند به بازگشت آنها به تجارت جهانی منجر شود؛ اما این توافق باید بهطور کامل مانع دستیابی ایران به سلاح هستهای شود و ما در حال مذاکره بر سر چنین توافقی هستیم.
او همچنین با اشاره به تهدیدات ترامپ علیه ایران افزود: این گزینه اول است که برای ایرانیها بسیار خوب است. اما گزینه دوم که میتواند برای آنها بسیار بد باشد، هنوز روی میز است. با این حال، این گزینه بد، از دستیابی ایران به سلاح هستهای بهتر است، زیرا این موضوع برای آمریکا غیرقابل قبول خواهد بود.
معاون رئیسجمهور ایالات متحده مدعی شد: دستیابی ایران به سلاح هستهای، رقابت تسلیحاتی در منطقه را در پی خواهد داشت. پس از ایران، دیگر کشورها نیز به دنبال سلاح هستهای خواهند رفت. رئیسجمهور ترامپ با گسترش تسلیحات هستهای مخالف است و حتی آماده گفتوگو با روسیه و چین برای کاهش تسلیحات هستهای است. اگر ایران به سلاح هستهای دست یابد، کشورهای خاورمیانه نیز به دنبال آن خواهند رفت و این مسئله برای ما و متحدانمان بسیار خطرناک خواهد بود.
حق داشتن برنامه صلحآمیز هستهای برای ایران
معاون رئیسجمهور آمریکا در ادامه افزود: با این حال باید تأکید کنم که روند مذاکرات با ایران تاکنون بسیار خوب پیش رفته است. ما از عملکرد و پاسخهای ایران به برخی موضوعات بسیار خرسند هستیم. همچنین عمانیها نیز در این روند نقش سازندهای ایفا کردهاند. اما این مذاکرات باید به نتیجه ملموسی منتهی شود.
ونس تصریح کرد: ایران باید برنامه تسلیحاتی هستهای خود را متوقف کند. البته آنها میتوانند یک برنامه غیرنظامی هستهای داشته باشند.
او در ادامه با اشاره به موضع ایران درباره حفظ حق غنیسازی اورانیوم، ادعا کرد: اما چه کشورهایی در جهان وجود دارند که بدون داشتن سلاح هستهای، در کنار انرژی هستهای غیرنظامی، دارای برنامه غنیسازی اورانیوم هستند؟
ونس افزود: هیچ کشوری بدون داشتن سلاح هستهای، برنامه غنیسازی اورانیوم با توانمندی رسیدن به غنای ۹۰ درصد ندارد. پیشنهاد ما به ایران ساده است: شما نمیتوانید برنامهای برای غنیسازی اورانیومی داشته باشید که به شما امکان دستیابی به سلاح هستهای بدهد.
روسیه در پایان دادن به جنگ اوکراین زیادهخواهی میکند
جیدی ونس، در بخش دیگری از سخنان خود در کنفرانس امنیتی مونیخ به جنگ اوکراین نیز پرداخت و گفت: روسیه برای پایان دادن به جنگ، زیادهخواهی میکند. پس از آنکه روسیه درخواست آمریکا برای آتشبس ۳۰ روزه را رد کرد، ما اکنون بر دستیابی به راهحلی بلندمدت تمرکز کردهایم.
به گفته مقامات روسی، دلیل رد این پیشنهاد، عدم اعمال محدودیت بر تواناییهای نظامی اوکراین بوده است. مسکو بر این باور است که اوکراین از آتشبس برای بازسازی قوای خود استفاده خواهد کرد و توافقی بدون محدودیت برای کییف، فاقد ارزش راهبردی است.
جیدی ونس، معاون دونالد ترامپ، رئیسجمهور ایالات متحده، در ادامه تصریح کرد: روسیه باید امتیازاتی بدهد.
بر اساس تحلیل نشریه «پالتیکو»، این سخنان ونس میتواند نشانهای از آمادگی ترامپ برای اعمال فشار بیشتر بر روسیه باشد.
ونس همچنین افزود: گام بعدی مهم این است که روسیه و اوکراین بر سر چارچوب اولیه مورد نیاز برای مذاکره مستقیم توافق کنند. بدون گفتوگوی مستقیم میان کییف و مسکو، هیچ میانجیگریای امکانپذیر نخواهد بود.
آمریکا و چین درباره تایوان مذاکره نمیکنند
معاون رئیسجمهور ایالات متحده، در بخش پایانی سخنان خود در پاسخ به پرسشی درباره وضعیت تایوان گفت: هیچ مذاکرهای میان آمریکا و چین برای دستیابی به توافقی راهبردی درباره تایوان وجود ندارد.
وی همچنین درباره روابط اروپا و آمریکا اظهار داشت: روابط میان اروپا و آمریکا از مسیر خود خارج شده، اما از همه میخواهم که به مسیر همکاری بازگردند.
ونس با اشاره به لزوم مشارکت بیشتر اروپا در امور دفاعی ناتو گفت: همه ما در دو سوی آتلانتیک بیش از حد به وضعیت دفاعی ۲۰ سال گذشته عادت کردهایم؛ در حالی که این شرایط دیگر پاسخگوی چالشهای امنیتی ۲۰ سال آینده نیست.
او در پایان تأکید کرد که ائتلاف میان آمریکا و اروپا همچنان اهمیت زیادی دارد، اما برای حفظ این ائتلاف باید گفتوگوهایی جدی درباره مسائل کلیدی میان دو طرف صورت گیرد.