بر اساس اعلام باستانشناسان، کشف یک شهر محصور با قدمت ۴,۰۰۰ سال در یک واحه (منطقهای سرسبز در اعماق صحرا) در عربستان سعودی امروزی نشان میدهد که چگونه زندگی در آن زمان به تدریج از یک زندگی کوچنشینی به یک زندگی شهری تغییر کرده است.
بقایای شهری به نام «النطاة» که مدتها پیش توسط واحه حفاظتشده خیبر پنهان شده بود؛ یک منطقه سبز و حاصلخیز در شمال غربی شبهجزیره عربستان میباشد.
اوایل سالجاری نیز طبق گزارش سرتیم گروه تحقیقاتی فرانسوی، گیوم شارلو، دیوار باستانی به طول ۱۴.۵ کیلومتر در این مکان کشف شده بود.
شارلو گفت: تیمی از پژوهشگران فرانسوی-سعودی به عنوان یک موضوع جدید مطالعاتی که در مجله PLOS One منتشر شده است، مدرکی ارائه دادهاند که این دیوارها پیرامون یک سکونتگاه سازماندهی شدهاند
پژوهشگران اظهار کردند: این شهر بزرگ، که محل سکونت حداکثر ۵۰۰ نفر بوده، حدود ۲۴۰۰ سال پیش از میلاد و در اوایل عصر برنز ساخته شده است.
شارلو گفت: این شهر حدود هزار سال بعد به دلایل نامعلومی متروکه میشود.
همزمان با ساخت النطاة، شهرها در منطقه شام در امتداد دریای مدیترانه، از سوریه تا اردن امروزی، در حال شکوفایی بودند.
در آن زمان تصور میشد که شمال غربی عربستان، بیابانی بیحاصل بوده که صرفا محل عبور عشایر و چوپانها و محلی برای دفن مردگان بود.
این وضعیت تا ۱۵ سال پیش ادامه داشت، تا زمانی که باستانشناسان دیوارهایی متعلق به عصر برنز را در واحه تیما، شمال خیبر، کشف کردند.
شارلو افزود: این کشف موجب شد تا دانشمندان به طور دقیقتری به این واحهها نگاه کنند.
شهرنشینی گامبهگام
به گفته شارلو، سنگهای آتشفشانی سیاه به نام بازالت، دیوارهای النطاة را بهگونهای پوشانده بود که از سایت مورد نظر در برابر حفاریهای غیرقانونی محافظت میکرد. در این بین، مشاهدات هوایی از سایت، مسیرهای احتمالی و محل خانهها را به خوبی مشخص میکرد و این باعث شد باستانشناسان دریابند که کارهای حفاری را باید از کجا شروع کنند.
شارلو با اشاره به اینکه هنوز کارهای زیادی برای درک کامل مفهوم این سایت باید انجام شود، تصریح کرد: ستونها و پیریزیهای مستحکمی از خانههای باستانی را کشف کردیم که به راحتی میتوان خانههای یک یا دو طبقه ساخت.
یافتههای اولیه آنها تصویری از یک شهر ۲.۶ هکتاری با حدود ۵۰ خانه بر روی تپهای که با دیواری حفاظت شده است، ارائه میدهد.
قبور کشف شده داخل یک گورستان حاوی سلاحهای فلزی مانند تبر، خنجر و همچنین سنگهایی مانند عقیق بودند که نشاندهنده جامعهای نسبتاً پیشرفته در آن زمان است.
بر اساس گزارشات این مطالعه، قطعات سفالی بسیار زیبا و در عین حال سادهای کشف شدهاند که نشاندهنده جامعهای نسبتاً برابر در این محل است.
اندازه دیوارها که ممکن است به حدود پنج متر (۱۶ فوت) ارتفاع برسد، نشان میدهد که النطاة مقر نوعی قدرت محلی قوی بوده است.
طبق گفتههای این مطالعه، این کشفیات یک فرآیند شهرنشینی آرام و گامبهگام در دوران انتقال از زندگی کوچنشینی به زندگی روستایی و یکجانشین را نشان میدهند.
برای مثال، در منطقهای که عمدتاً محل اسکان عشایر و چوپانها بود، میتوانست واحههای مختلفی با یکدیگر در تماس باشند. مسیرهای مبادلاتی اینچنینی حتی ممکن است مسیر اصلی مبادله ادویهها، کندر و مر از جنوب عربستان تا مدیترانه باشند.
شارلو معتقد است: النطاة در مقایسه با شهرهای بینالنهرین یا مصر در آن دوره کوچک بود؛ اما در این پهنههای وسیع بیابان، به نظر میرسد که مسیر دیگری به سوی شهرنشینی وجود داشته است که متفاوت از این شهر-دولتها بود؛ مسیری بسیار متواضعانه، بسیار کندتر و کاملاً خاص به شمال غربی عربستان.