شورای امنیت سازمان ملل روز دوشنبه هفدهم فوریه در نیویورک نشستی را برای بررسی وضعیت افغانستان برگزار کرد؛ نشستی که در آن گزارش دبیرکل سازمان ملل درباره تحولات این کشور و تمدید مأموریت دفتر هیئت معاونت سازمان ملل متحد در افغانستان (یوناما) در دستور کار قرار گرفت. ماموریت یوناما تا ۱۷ مارس سال ۲۰۲۶ تمدید شد.
چین در نشست شورای امنیت سازمان ملل بر لزوم توجه جامعه جهانی به مشکلات اقتصادی افغانستان تأکید کرد و خواستار افزایش کمک‌های بین‌المللی برای این کشور شد. فو کونگ، نماینده چین در سازمان ملل، در این نشست ضمن اشاره به وضعیت حساس افغانستان، بر ضرورت بازسازی و تقویت سیستم بانکی و مالی این کشور تأکید کرد و افزود که افغانستان برای حل مشکلات اقتصادی و اجتماعی خود به کمک‌های بیشتری نیاز دارد.
کونگ همچنین تعامل بیشتر با اداره طالبان در افغانستان را برای دستیابی به نتایج مثبت ضروری دانست و از کابل خواست که به نگرانی‌های مشروع جامعه بین‌المللی پاسخ دهد.
در واکنش به تمدید مأموریت یوناما، اداره طالبان از این نهاد خواست تا برای تقویت روابط افغانستان با سازمان ملل و کشورهای دیگر تلاش کند و پیشرفت‌های کشور را به‌درستی انعکاس دهد.
ذبیح‌الله مجاهد، سخنگوی اداره طالبان، همچنین تأکید کرد که یوناما باید برای رفع تحریم‌ها و آزادسازی سرمایه‌های مسدودشده افغان‌ها اقدام کند و از تشویش‌های بی‌جا و ابزار قرارگرفتن در دست حلقات مغرض پرهیز نماید.
از سوی دیگر، آنا یِویستیگنیوا، معاون نماینده روسیه در شورای امنیت، نیز با تأکید بر اهمیت ادغام مجدد افغانستان در ساختار بین‌المللی، افزود که ایجاد صلح پایدار در این کشور به رویکرد واقع‌بینانه‌ای نیاز دارد.
آنا یِویستیگنیوا از تمدید مأموریت یوناما استقبال کرده و خواستار اولویت قراردادن کمک‌های بشردوستانه به آسیب‌پذیرترین گروه‌های جمعیتی افغانستان، نظیر زنان، کودکان، سالمندان و معلولان شد. وی همچنین به اهمیت حل موضوع دارایی‌های مسدودشده و تحریم‌های بی‌سابقه یکجانبه اشاره کرد.
این دومین نشست شورای درباره افغانستان در یک هفته گذشته است. دوروتی شی، نماینده آمریکا نیز در این نشست شورای امنیت گفت که سازمان ملل در شرایط دشوار و خطرناکی در افغانستان کار می‌کنند.
او بدون نام بردن از اداره طالبان و جریان‌های سیاسی مخالف گفت که از تلاش‌های یوناما برای «تقویت صلح و ثبات» در افغانستان حمایت می‌کند.
در همین حال، نصیراحمد فایق، نماینده‌ی افغانستان در سازمان ملل، از تمدید ماموریت یوناما استقبال کرد و گفت که این سازمان در راستای تشکیل حکومت فراگیر و گفت‌وگوهای ملی اقدام کند.
با این حال، اما فایق از عمل‌کرد گذشته‌ی یوناما انتقاد نمود و بیان کرد که نتوانسته از صلاحیت‌هایی‌که شورای امنیت تفویض کرده، به درستی استفاده کند.
از سوی دیگر، او ادامه کار یوناما را برای تامین صلح و ثبات، تشکیل حکومت فراگیر و نظارت بر وضعیت حقوق بشر در افغانستان، با اهمیت عنوان کرد.
نماینده امریکا از اداره طالبان خواست که برای مبارزه با تروریسم و عمل به تعهدات بین المللی افغانستان، قدم‌های لازم را بردارد.
قطعنامه یونوما شامل مقدمه در باره برخی موضوعات از جمله حقوق بشر به ویژه حقوق زنان و دختران، وضعیت اقتصادی و بشردوستانه در افغانستان، مبارزه با تروریسم، قاچاق مواد مخدر و وضعیت بیجاشدگان داخلی می‌پردازد.
برخی از افغان‌ها مأموریت یوناما در افغانستان را در بخش بشردوستانه مهم می‌دانند، اما برخی دیگر می‌گویند که این مأموریت از نظر سیاسی و اعاده حقوق زنان بی‌اثر بوده است.
پیشتر شورای امنیت سازمان ملل با ابراز نگرانی نسبت به وضعیت انسانی در افغانستان، اعلام کرده بود که این کشور یکی از بزرگ‌ترین بحران‌های بشردوستانه جهان را تجربه می‌کند.
گزارش شورای امنیت سازمان ملل نشان می‌دهد که در سال ۲۰۲۵، حدود ۲۲.۹ میلیون نفر در افغانستان به کمک‌های بشردوستانه نیاز خواهند داشت.
از این میان، ۲۱ میلیون نفر با کمبود آب و خدمات بهداشتی مواجه‌اند، ۱۴.۸ میلیون نفر دچار ناامنی غذایی شدید هستند، ۱۴.۳ میلیون نفر تنها به خدمات پزشکی محدود دسترسی دارند و ۷.۸ میلیون زن و کودک به حمایت‌های تغذیه‌ای نیازمندند.
تمدید مأموریت یوناما و تأکید بر لزوم توجه به مشکلات اقتصادی و انسانی افغانستان، از جمله نیاز به کمک‌های بشردوستانه و تقویت سیستم‌های بانکی و مالی، نشان می‌دهد که چالش‌های این کشور همچنان پیچیده هستند. در حالی که نمایندگان چین، روسیه و ایالات متحده از اهمیت تعامل با اداره طالبان و ایجاد صلح پایدار در افغانستان سخن گفتند، همچنان تردیدهایی در مورد کارکرد مؤثر یوناما در زمینه‌های سیاسی و حقوق بشری وجود دارد.
با توجه به بحران انسانی گسترده و نیاز فوری به حمایت‌های بین‌المللی، آینده افغانستان به همکاری بیشتر با نهادهای بین‌المللی و تحقق اصلاحات داخلی بستگی دارد. در نهایت، موفقیت در ایجاد صلح و ثبات پایدار در افغانستان نیازمند رویکردی جامع و هماهنگ از سوی جامعه جهانی است که به نیازهای فوری انسانی و توسعه اقتصادی کشور توجه ویژه‌ای داشته باشد.
یوناما که مختصر شده مأموریت معاونت سازمان ملل متحد در افغانستان است، یک ائتلاف سیاسی است که در سال ۲۰۰۲ به درخواست افغانستان و با تصویب شورای امنیت سازمان ملل تشکیل شد. هدف اصلی این مأموریت، کمک به دولت و مردم افغانستان برای ایجاد و تثبیت صلح پایدار در این کشور است. یوناما به‌مرورزمان تغییراتی را در مأموریت خود اعمال کرده تا نیازهای کشور افغانستان را منعکس کند.
این مأموریت به رهبری و هماهنگی تلاش‌های غیرنظامی بین‌المللی در افغانستان می‌پردازد و در راستای تقویت امنیت، ثبات سیاسی، توسعه اقتصادی، حاکمیت قانون، حقوق بشر (خصوصاً حقوق زنان و دختران) و اصلاحات حکومتی فعالیت می‌کند. همچنین یوناما برنامه‌های ویژه‌ای در راستای کمک‌های بشردوستانه و توسعه در افغانستان اجرا می‌کند و به‌طور خاص در زمینه ظرفیت‌سازی و هماهنگی کمک‌ها از سوی نهادهای بین‌المللی فعالیت دارد.
یوناما در تلاش است تا با همکاری نهادهای مختلف بین‌المللی، شرایطی را فراهم کند که افغانستان به سمت خودکفایی و استقلال در زمینه‌های اقتصادی، سیاسی و اجتماعی حرکت کند. از سوی دیگر، این مأموریت به هماهنگی فعالیت‌های مختلف سازمان‌های ملل متحد در افغانستان نیز پرداخته و به‌عنوان یک نماینده ویژه در سازمان ملل، به پیگیری اهداف بلندمدت این کشور می‌پردازد.
