باستانشناسان در جریان حفاریهای غار اولوکوی در استان ماردین واقع در جنوبشرقی ترکیه، موفق به کشف آثار کمیابی از دوران پارینهسنگی شدند که به گفته مسئولان، قدیمیترین شواهد شناختهشده از حضور و فعالیت انسانی در شمال بینالنهرین را نشان میدهد.
در میان این کشفیات، ابزارهایی از جنس ابسیدین، بقایای جانوری و سلاحهای سنگی شناسایی شده که اطلاعات تازهای درباره دوران آغازین زندگی بشر و مسیرهای تجاری در این منطقه که از آن به عنوان «گهواره تمدن» یاد میشود، فراهم میآورد.
ارگول کوداش، مشاور علمی این پروژه و عضو هیئت علمی دانشگاه آرتوکلوی ماردین، در گفتوگو با خبرگزاری آنادولو گفت: پیشتر بر این باور بودیم که ابسیدین تنها در اواخر دوران پارینهسنگی بهعنوان کالای تجاری مورد استفاده قرار میگرفته است؛ اما یافتههای ابسیدینی نشان میدهند که این تجارت در آنادولو ممکن است به ۱۶۰ تا ۲۰۰ هزار سال پیش بازگردد، بسیار زودتر از آنچه پیشتر تصور میشد.
به گفته وی، غار اولوکوی نخستین و تنها مکانی در شمال بینالنهرین است که در آن حفاریهای باستانشناسی مربوط به دوران پارینهسنگی انجام شده است. یافتههای بهدستآمده نشان میدهند که این غار در طول حدود ۳۰۰ تا ۴۰۰ هزار سال گذشته، محل زندگی انسانهای نخستین بوده است.
کوداش افزود: این مکان نادر و مهم است؛ چرا که در مسیر مهاجرتهای اولیه انسان از آفریقا قرار دارد و میتواند درک ما از تاریخ انسان را دگرگون کند.

وی افزود: بقایای جانوری کشفشده در این محل به محققان برای شناخت بهتر حیاتوحش و اقلیم منطقه در دوران باستان کمک میکند؛ آثار بهدستآمده هماکنون در آزمایشگاه حفاظت موزه ماردین در حال بررسی و نگهداری هستند.
آیهان گوک، مدیر کل فرهنگ و گردشگری استان ماردین، با اشاره به حساسیت و دقت بالا در روند کاوشها گفت: قدمت این مکان تقریباً به ۴۰۰ تا ۴۵۰ هزار سال پیش بازمیگردد و در منطقه بینالنهرین بینظیر است.
وی افزود: امیدواریم با ادامه کاوشها، آثار ارزشمند بیشتری کشف کنیم؛ زندگی از این منطقه آغاز شده و لایههای تاریخی کشفشده در این مکان، روشنایی مهمی بر گذشته خواهد انداخت.
غار اولوکوی در دره غورس در منطقه قزلتپه قرار دارد و ابعادی معادل ۲۳ متر طول و ۱۶ متر عمق دارد. این سایت تاریخی سه سال پیش طی یک بررسی سطحی کشف شد و هماکنون عملیات کاوش به سرپرستی اداره کل موزه ماردین وارد سومین سال خود شدهاند.