محققان دانشگاه علموفناوری چین لنزهای تماسی توسعه دادهاند که میتواند نور مادونقرمز را به نور مرئی تبدیل کرده و به انسان اجازه میدهد این نور نامرئی را حتی با چشم بسته مشاهده کند. این لنزها بدون نیاز به منبع تغذیه کار میکنند و میتوانند همزمان نورهای مرئی و نامرئی را به چشم انسان نشان دهند. این فناوری میتواند زمینهساز پیشرفتهای بزرگ در زمینه تقویت دید و کاربردهای نوین گچتهای پوشیدنیها باشد.
«تیان ژوئه»، دانشمند علوم اعصاب دانشگاه علموفناوری چین و سرپرست تیم توسعهدهنده این لنزها، در این دستاورد جدید اعلام کرد که توسعه چنین محصولاتی، زمینه را برای ساخت گجتهای پوشیدنی فراهم میکند که میتوانند دید بسیار پیشرفتهای به انسانها ببخشند.
برخلاف عینکهای دید در شب سنتی که مبتنی بر الکترونیک هستند و نور سبزرنگی از خود ساطع میکنند، این لنزها با استفاده از ذرات مهندسی شده، نور مادونقرمز را به نور مرئی تبدیل میکنند. دکتر «یوچیان ما»، یکی از پژوهشگران پروژه، توضیح داد: بیش از نیمی از انرژی تابش خورشیدی بهصورت نور مادونقرمز است که برای انسان قابلمشاهده نیست. تیم تحقیقاتی با واردکردن نانوذرات تبدیلکننده نور مادونقرمز به نور مرئی، این قابلیت را به لنزها اضافه کردند.
انسانها معمولاً فقط طیف رنگی محدودی با طولموج بین ۴۰۰ تا ۷۰۰ نانومتر را میبینند، درحالیکه حیوانات مختلف توانایی دیدن نورهای ماورا بنفش یا مادونقرمز دارند. تیان ژوئه همچنین اشاره کرد که کاربردهای این لنزها فراتر از دید مادونقرمز خواهد بود و افزود: برای مثال، پیامهای مخفی ارسال شده با نور مادونقرمز تنها برای افرادی که این لنزها را دارند قابلمشاهده خواهد بود.
محققان معتقدند دلیل اینکه این لنزها حتی با چشم بسته میتوانند نور مادونقرمز را تشخیص دهند، نحوه تعامل بافتهای چشم با نورهای مختلف است. پلک چشم نور مرئی را بیشتر فیلتر میکند؛ اما نور مادونقرمز را کمتر، بنابراین این نور به شبکیه میرسد.
هرچند فناوری هنوز در مراحل اولیه است و لنزها نمیتوانند نور مادونقرمز کمشدت اشیای گرم را تشخیص دهند و فقط نور مادونقرمز قوی از منابع LED را میبینند. تیان ژوئه درباره آینده این فناوری اظهار داشت: اگر دانشمندان مواد بتوانند نانوذرات با بازدهی بالاتری تولید کنند، ممکن است دیدن نور مادونقرمز محیطی با استفاده از لنزهای تماسی ممکن شود.
اگرچه این لنزها هنوز قابلیت دید حرارتی که امکان تشخیص گرمای اشیا را میدهد ندارند، محققان معتقدند کاربردهای آنها نویدبخش است و در آینده لنزهای مؤثرتری ساخته خواهد شد. تیان همچنین افزود: با تبدیل نور قرمز مرئی به نوری مانند نور سبز، این فناوری میتواند نورهای نامرئی را برای افراد دچار نقص بینایی رنگ قابلمشاهده کند.
این لنزها همچنین میتوانند امکان دریافت پیامهای مخفی ارسال شده با نور مادونقرمز را فراهم کنند و به افراد دچار نقص رنگی کمک کنند تا رنگهایی را ببینند که قبلاً نمیتوانستند. با توجه به اینکه این لنزها بهراحتی قابل پوشیدن هستند، میتوانند مسیر توسعه دستگاههای روزمرهای را باز کنند که قابلیتهای ادراک ما از دنیای اطراف را گسترش میدهند.