هاکان فیدان، وزیر امور خارجه ترکیه، در مصاحبهای اختصاصی با شبکه تیآرتی ورلد در حاشیه کنفرانس امنیتی مونیخ، به چالشهای جهانی و جایگاه ترکیه در دنیای پر بحران امروز پرداخت.
وی توضیح داد که از زمان روی کار آمدن ترامپ، او همواره نظام بینالمللی را زیر سوال برده و معتقد است که آمریکا بیش از آنچه دریافت میکند، تلاش میکند؛ این موضع، شوکی به جهان وارد کرده و باعث ایجاد شکاف میان آمریکا و اروپا شده است.
فیدان افزود که با آگاهی فزاینده کشورهای اروپایی از آسیبپذیریهای استراتژیک خود در میان بحرانهای مداوم، ازجمله جنگ در اوکراین و بیثباتی در خاورمیانه، آنها امیدوارند که این شکاف موقتی باشد، اما درعینحال با احتیاط در حال مدیریت این تغییرات در معادلات جهانی هستند.
وی تاکید کرد که چشمانداز ژئوپلیتیکی در حال تحول است و کشورها باید در مورد اتحادهای سنتی خود تجدیدنظر کرده و خود را با دینامیکهای جدید قدرت تطبیق دهند و افزود: آنها میبینند که ترکیه یک شریک قوی و قابلاعتماد است.
هاکان فیدان همچنین به پیشرفتهای ترکیه تحت رهبری رجب طیب اردوغان اشاره کرد و خاطرنشان کرد که ترکیه توانسته با وجود تحریمها و عدم دریافت حمایتهای مالی از اتحادیه اروپا، چالشهای زیرساختی و صنعتی خود را برطرف کرده و پایگاههای دفاعی و تجاری خود را تقویت کند.
یکی از موضوعات اصلی گفتوگوی فیدان، جنگ اوکراین بود. وزیر امور خارجه ترکیه بر لزوم آتشبس و یک طرح صلح پایدار تاکید کرد و دراینباره بیان داشت: ما نیاز به آتشبس داریم و باید یک طرح صلح بلندمدت و قابل اجرا داشته باشیم.
فیدان همچنین در این مصاحبه تاکید کرد که هر دو طرف جنگ اکنون بر لزوم آتشبس تاکید دارند و این نشاندهنده پیشرفتی بزرگ است.
وی افزود: من برخی از بازیگران بسیار علاقهمند را میشناسم که هیچگاه نمیخواستند کلمه آتشبس را بشنوند.
درخصوص نقش محدود اروپا در روند صلح، فیدان تاکید کرد که کشورهای اروپایی شایسته کرسیای در میز مذاکرات هستند و ترکیه نیز جایگاه بهحق خود را در این مذاکرات دارد. وی افزود: این در همسایگی نزدیک ما اتفاق میافتد و ما روابط نزدیکی در هر دو طرف داریم.
فیدان همچنین در مورد تمامیت ارضی اوکراین و احتمال واگذاریهایی در این زمینه بیان کرد: در دنیای ایدهآل، ما دوست داریم تمامیت ارضی (اوکراین) حفظ شود. اما این دوران جنگ است.
وی همچنین خاطرنشان کرد که تنها زمان مشخص خواهد کرد آیا میانجیگری آمریکا برای رسیدن به توافق میان روسیه و اوکراین کافی خواهد بود یا خیر.
وزیر امور خارجه ترکیه همچنین از آمادگی ترکیه برای کمک به صلح و بازسازی اوکراین خبر داد و تاکید: ترکیه همواره آماده است تا در راستای حفظ صلح در منطقه نقشآفرینی کند.
هاکان فیدان در بخشی از مصاحبه، نگرانیهای ترکیه را درخصوص حضور گسترده گروه تروریستی پ. ک. ک در سوریه را خاطرنشان کرد: فکر میکنم تعداد کمی از مردم از این واقعیت آگاه هستند که پ.ک.ک یکسوم از تمام سرزمین سوریه را اشغال کرده و بر منابع انرژی بسیار مهمی تسلط دارد که بهشدت برای مردم سوریه مورد نیاز است.
فیدان پ.ک.ک را تهدیدی حیاتی و مشترک، برای کردهای ترکیه، سوریه، عراق و ایران توصیف کرده و بیان داشت که باید به فعالیتهای آنها پایان داده شود. وی همچنین افزود: در هیچ کشوری نمیتوان گروههای مسلحی داشت که به دولت مرکزی پاسخگو نباشند.
وی همچنین بر اهمیت مالکیت منطقهای در مبارزه با تروریسم، ازجمله احتمال بازگشت داعش، تاکید کرد و هشدار داد که مداخلات خارجی اغلب موجب پیچیدگیهای بیشتر میشود.
فیدان ادامه داد: اکنون وقت آن است که به فعالیتهای تروریستی داعش و پ.ک.ک پایان دهیم و از شر این ویروس رهایی یابیم.
در بخش دیگری از مصاحبه، فیدان به بحران انسانی در غزه و ادامه حملات اسرائیل پرداخت. هاکان فیدان درخصوص بحران انسانی در غزه فلسطین گفت که بالاخره یک نشانه امید برای آینده با آتشبس در حال انجام وجود دارد. بااینحال، او نسبت به پایداری آن ابراز تردید کرد.
وی بیان داشت: متاسفانه، تمام شاخصها، نشان میدهند که نتانیاهو هیچ قصدی برای ادامه آتشبس ندارد.
فیدان در این بازه هشدار داد که تلآویو ممکن است پس از بازپسگیری تمام گروگانها، جنگ را از سر بگیرد.
وزیر امور خارجه ترکیه، از دولت ترامپ خواست که مسئولیتپذیری را بر عهده گرفته و اسرائیل را تحتفشار بگذارد تا از تشدید جنگ خودداری کند و افزود: این باید بر عهده آقای ترامپ و دولت او باشد که از وقوع نسلکشی دیگری و دیگر جنایات علیه بشریت جلوگیری کنند.
وی اضافه کرد که در غیر این صورت، وعدههای انتخاباتی ترامپ درخصوص توقف جنگهای خارجی و جلوگیری از تلفات انسانی بیفایده خواهد بود.