سی‌وچهارمین اجلاس سران اتحادیه عرب امروز، شنبه ۱۷ مه، در بغداد با شعار «گفت‌وگو، همبستگی و توسعه» آغاز شد. محور اصلی این نشست، جنگ غزه، حمایت از ثبات در سوریه و تلاش برای پایان دادن به درگیری‌ها در یمن، سودان، سومالی و لیبی اعلام شده است.
این اجلاس که در کاخ حکومتی بغداد برگزار می‌شود، چهارمین میزبانی عراق از نشست سران اتحادیه عرب از زمان تأسیس آن در سال ۱۹۴۶ به‌شمار می‌رود.
نشست با سخنرانی عبداللطیف الزیانی، وزیر خارجه بحرین و رئیس دوره‌ای پیشین، آغاز شد و سپس ریاست به عراق واگذار گردید. الزیانی با تأکید بر ضرورت بازسازی غزه و پایبندی به توافقات آتش‌بس، نشست بغداد را در سایه چالش‌های گسترده منطقه‌ای و بین‌المللی حائز اهمیت خواند.
حسام زکی، معاون دبیرکل اتحادیه عرب، با اشاره به میزبانی بغداد، آن را نشانه‌ای از بازگشت عراق به نقش محوری خود در جهان عرب دانست. عبداللطیف رشید، رئیس‌جمهور عراق نیز ضمن مخالفت قاطع با هرگونه کوچ اجباری ساکنان غزه، از ایستادگی ملت فلسطین تمجید کرد و از اختصاص ۴۰ میلیون دلار کمک مالی برای بازسازی غزه و لبنان خبر داد.
سخنگوی دولت عراق، باسم العوادی، اعلام کرد که امروز سه نشست شامل اجلاس اصلی سران در صبح، نشست توسعه اقتصادی بعدازظهر، و نشست سه‌جانبه میان عراق، مصر و اردن با عنوان «مکانیسم همکاری سه‌جانبه» در شامگاه برگزار می‌شود.
این نشست، نخستین اجلاس عادی سران اتحادیه عرب پس از سقوط رژیم سابق سوریه در دسامبر ۲۰۲۴ و روی کار آمدن احمد الشرع در این کشور به‌شمار می‌رود. همچنین این نشست هم‌زمان با اعلام تصمیم رئیس‌جمهور آمریکا، دونالد ترامپ، مبنی بر لغو تحریم‌ها علیه دمشق برگزار می‌شود.
احمد ابوالغیط، دبیرکل اتحادیه عرب، با اشاره به اهمیت تاریخی این نشست، ابراز امیدواری کرد که اجلاس بغداد با پیامی متحد برای توقف فوری جنگ و پایان نسل‌کشی در منطقه همراه باشد.
محکومیت نسل‌کشی و درخواست توقف فوری تجاوزات اسرائیل در غزه
در این نشست، محمود عباس، رئیس دولت فلسطین، طی سخنانی، خواستار تدوین طرحی منطقه‌ای برای توقف حملات اسرائیل از طریق برقراری آتش‌بس، آزادی اسرا، عقب‌نشینی کامل نیروهای اسرائیلی از غزه و تضمین ارسال کمک‌های بشردوستانه شد.
وی همچنین پیشنهاد برگزاری کنفرانسی در قاهره برای تأمین مالی و اجرای طرح بازسازی غزه و آغاز روند سیاسی در چارچوب زمانی مشخص با هدف تحقق راه‌حل دو‌دولتی را مطرح کرد.
محمود علی یوسف، رئیس کمیسیون اتحادیه آفریقا، با محکوم کردن آنچه نسل‌کشی علیه مردم فلسطین خواند، خواستار توقف فوری تجاوزات شد و بر ضرورت تقویت همبستگی آفریقایی-عربی برای حل بحران‌های کشورهای آفریقایی تأکید کرد.
عبدالفتاح السیسی، رئیس‌جمهور مصر، با اشاره به شرایط تاریخی و بی‌سابقه منطقه، بر لزوم وحدت و اعمال فشار بر آمریکا برای توقف جنگ در غزه تأکید کرد.
ایمن الصفدی، نخست‌وزیر اردن، نیز اولویت نشست بغداد را توقف جنگ و پایان فاجعه انسانی در غزه دانست. حسن شیخ محمود، رئیس‌جمهور سومالی، موضوع فلسطین را آزمونی برای وحدت کشورهای عربی عنوان کرد.
نواف سلام، نخست‌وزیر لبنان، ضمن اشاره به پایبندی کشورش به قطعنامه ۱۷۰۱ شورای امنیت، خواستار فشار بر اسرائیل برای عقب‌نشینی کامل از خاک لبنان و توقف کشتار در غزه شد.
پدرو سانچز، نخست‌وزیر اسپانیا و مهمان ویژه نشست، با بیان اینکه فلسطین مقابل دیده‌گان ما در حال خونریزی است، خواستار تمرکز بر چهار اولویت شد: پایان فوری فاجعه انسانی در غزه، افزایش فشار بر اسرائیل برای توقف کشتار، حرکت به‌سوی راه‌حل سیاسی، و تقویت گفت‌وگو میان اروپا، اعراب و جهان اسلام.
ابراهیم جابر، معاون رئیس شورای حاکمیتی سودان، نیز با محکومیت تمام اشکال کوچ اجباری و نقض حقوق ملت فلسطین، بر حمایت از راه‌حل‌های ملی برای بحران سودان تأکید کرد.
