سازمان عفو بینالملل و شماری از گروههای حقوق بشری از جمله آکسفام، دیدهبان حقوق بشر و دیگر نهادها با حمایت انجمن حقوق فلسطینی الحق، از دولت بریتانیا به دلیل نقض حقوق بینالملل از طریق صادرات قطعات جنگندههای نظامی به اسرائیل در جریان جنگ غزه شکایت کردند.
بر پایه این شکایت، قطعات کلیدی جنگندههای اف-۳۵ که اسرائیل در حملات خود به غزه از آنها استفاده میکند، از جمله سامانه سوختگیری، سامانه هدفگیری لیزری، لاستیکها، بدنه پشتی، سامانه پیشران فن و ایجکت، همگی در بریتانیا تولید میشوند.
وکلای مدافع پرونده که از سوی شبکه حقوقی اقدام جهانی (GLAN) حمایت میشوند، تأکید کردهاند که بدون تأمین مداوم این قطعات ساخت بریتانیا، جنگندههای اف-۳۵ قادر به ادامه عملیات پروازی نخواهند بود.
سازمان آکسفام نیز با اشاره به نقش بریتانیا در تولید این قطعات، آن را بخشی از چرخه تسلیحاتی دانسته که به ادامه حملات اسرائیل در غزه و کرانه باختری انجامیده است.
مدیر عفو بینالملل در بریتانیا تصریح کرده است که دولت این کشور با ادامه صادرات تسلیحات، از انجام تعهد قانونی خود برای جلوگیری از نسلکشی سر باز زده است.
وی با اشاره به اینکه این یک شکست بنیادین در انجام تعهدات بریتانیا است، افزود: طبق کنوانسیون منع نسلکشی، بریتانیا موظف است از تمام توان خود برای جلوگیری از نسلکشی در غزه استفاده کند؛ بااینحال، دولت همچنان مجوز صادرات تجهیزات نظامی به اسرائیل را صادر میکند، درحالیکه شواهد فراوانی از ارتکاب نسلکشی توسط اسرائیل علیه مردم فلسطین در غزه وجود دارد.
شوان جبارین، رئیس انجمن «الحق»، تأکید کرد که بریتانیا فقط تماشاگر نیست، بلکه در این جنایات شریک است و باید با این همدستی برخورد شود، حقیقت روشن گردد و مسئولان پاسخگو باشند.
بر اساس اظهارات وکلای شبکه حقوقی اقدام جهانی، این پرونده از آغاز حملات اسرائیل به غزه مطرح شده و به تصمیمات دولت بریتانیا در دسامبر ۲۰۲۳، آوریل و مه ۲۰۲۴ برای ادامه فروش تسلیحات به اسرائیل استناد کرده است.
سخنگوی دولت بریتانیا در گفتوگو با خبرگزاری فرانسه اعلام کرد: تنها چند ماه پس از روی کار آمدن دولت جدید، مجوزهای مرتبط با نیروهای دفاعی اسرائیل که ممکن بود در نقض جدی حقوق بشردوستانه بینالمللی در غزه استفاده شوند، تعلیق شدند؛ اما در حال حاضر امکان تعلیق مجوزهای مرتبط با اف-۳۵ وجود ندارد، چرا که این اقدام به دلیل نقش راهبردی این جنگنده در ناتو و پیامدهای آن برای صلح و امنیت بینالمللی، کل برنامه جهانی اف-۳۵ را به خطر میاندازد.
شارلوت اندروز - بریسکو، از وکلای شبکه حقوقی اقدام جهانی، در یک نشست خبری اعلام کرد که دولت بریتانیا آگاهانه از قوانین داخلی خود عدول کرده تا روند تسلیح اسرائیل را ادامه دهد و تأکید کرد که این جنگندهها برای پرتاب بمبهای چندتنی بر سر مردم غزه به کار میروند.
باوجود ادعای دولت بریتانیا مبنی بر پایبندی به تعهدات حقوقی داخلی و بینالمللی، شبکه حقوقی اقدام جهانی معافیت اف-۳۵ را روزنهای خطرناک توصیف کرده که به اسرائیل اجازه میدهد از طریق یک نظام جهانی تأمین مشترک، به قطعات دست یابد.
گفتنی است، این دادگاه چهارروزه در دیوان عالی لندن، بخشی از روند یک دعوای حقوقی طولانیمدت است که هنوز زمان اعلام نتیجه آن مشخص نشده است.