دو سال از وقوع زلزله مهیب ۶ فوریه ۲۰۲۳ که به‌عنوان «فاجعه قرن» شناخته می‌شود، میگذرد. این زلزله ویرانگر ۱۱ استان ترکیه را به‌شدت تحت تأثیر قرار داد و موجب خسارات گسترده‌ای به زیرساخت‌ها، واحدهای مسکونی و تجاری، اماکن عمومی، تاریخی و طبیعی شد.
بر اساس اعلام مقامات، این حادثه ۱۴ میلیون نفر را متأثر کرد و منجر به تخریب ۶۲ شهرستان و ۱۰,۱۹۰ روستا شد. استان‌های قهرمان‌مرعش، آدانا، غازی‌عینتاب، ملطیه، آدی‌یامان، دیاربکر، الازیغ، شانلی‌اورفه، کیلیس، حاتای و عثمانیه بیشترین آسیب را متحمل شدند.
دولت ترکیه در ساعات اولیه به سرعت پروژه‌های بازسازی را آغاز کرد و تاکنون صدها هزار واحد مسکونی و تجاری احداث شده است.
این فرآیند با همکاری نهادهای مختلف از جمله وزارت محیط زیست، شهرسازی و تغییرات اقلیمی، اداره توسعه مسکن ترکیه (TOKİ)، شرکت املاک کنوت (Emlak Konut GYO)، اداره کل بانک‌های دولتی (İLBANK) در حال اجرا است.
درحالی که دوسال از وقوع این فاجعه میگذرد، ترکیه همچنان در مسیر بازسازی و اسکان زلزله‌زدگان قرار دارد. طبق آخرین آمار، تاکنون ۴۵ درصد از واحدهای مسکونی برنامه‌ریزی‌شده تحویل داده شده است.
در همین راستا، در مراسمی که با حضور رئیس‌جمهور رجب طیب اردوغان در شهر ملطیه برگزار شد، کلید ۲۰۱ هزارمین واحد به یکی از شهروندان زلزله‌زده تحویل داده شد.
بر اساس گزارش وزارت محیط زیست، شهرسازی و تغییرات اقلیمی، تاکنون ۱۶۹,۱۷۱ واحد مسکونی، ۱۴۹ فروشگاه تجاری و ۳۲,۲۶۰ خانه روستایی ساخته و تحویل شده است.
دولت ترکیه متعهد شده است تا پایان سال ۲۰۲۵ در مجموع ۴۵۲,۹۸۳ واحد مستقل را تکمیل و تحویل دهد. این برنامه شامل ۳۵۸,۸۵۹ واحد مسکونی، ۳۱,۳۰۷ فروشگاه تجاری و ۶۲,۸۱۷ خانه روستایی خواهد بود.
به گفته مراد کوروم، وزیر محیط زیست ، شهرسازی و تغییرات اقلیمی ترکیه بیش از ۱۸۲,۰۰۰ مهندس و کارگر در ۱۱ استان، ۱۷۴ منطقه و ۱۹۰۰ کارگاه ساختمانی در حال فعالیت هستند تا روند بازسازی با سرعت ادامه یابد.
در همین راستا، دولت ترکیه تاکنون بیش از ۷۵ میلیارد دلار (بیش از ۲.۶ تریلیون لیر ترکیه) برای بازسازی این مناطق هزینه کرده است و ۵۸۴ میلیارد لیره از بودجه سال ۲۰۲۵ نیز به این پروژه‌ها اختصاص یافته است.
علاوه بر این، دولت برای حمایت از زلزله‌زدگان، پروژه‌ای تحت عنوان «پروژه تحول شهری» راه‌اندازی کرده است که به ساکنان اجازه می‌دهد خانه‌ها و فروشگاه‌های خود را با دریافت وام‌های بدون بهره بازسازی کنند. این طرح شامل ۷۵۰,۰۰۰ لیر کمک بلاعوض و ۷۵۰,۰۰۰ لیر وام مسکن برای واحدهای مسکونی، ۴۰۰,۰۰۰ لیر کمک بلاعوض و ۴۰۰,۰۰۰ لیر وام برای فروشگاه‌ها و همچنین ۴۰,۰۰۰ لیر حمایت از آماده‌سازی پروژه‌های ساختمانی است.
برای خانه‌هایی که شامل اصطبل بوده و دامداری دارند، دولت ۷۵۰,۰۰۰ لیره کمک بلاعوض، ۱ میلیون لیره وام و ۴۰,۰۰۰ لیره حمایت مالی جهت آماده‌سازی پروژه ارائه می‌دهد.
با این اقدامات، ترکیه تلاش دارد روند بازسازی را تسریع کرده و شرایط زندگی پایدار و ایمن را برای زلزله‌زدگان فراهم کند.
مراد کوروم، وزیر محیط زیست ، شهرسازی و تغییرات اقلیمی ترکیه، در حساب کاربری خود در شبکه اجتماعی ایکس اعلام کرد که ترکیه توانسته است این ویرانی گسترده را با ساختار نهادی قوی، اراده سیاسی استوار، رهبری مصمم و همبستگی اجتماعی بالا پشت سر بگذارد.
او تأکید کرد که ترکیه با همان روحیه مبارزه ملی که از روز اول زلزله تاکنون داشته، به همکاری با تمام نهادهای خود ادامه خواهد داد.
در سمپوزیوم «احیای قرن: درس‌های از زلزله‌های ۶ فوریه برای فردایی قوی‌تر» که توسط مرکز ارتباطات ریاست جمهوری برگزار شد، فخرالدین آلتون، رئیس این مرکز، تأکید کرد که زلزله‌های پیاپی، ۱۱ استان، ۶۲ شهرستان و ۱۰,۱۹۰ روستا را ویران کرده و زندگی میلیون‌ها نفر را متأثر ساخته است.
او با اشاره به تخریب زیرساخت‌ها، مناطق صنعتی، آثار تاریخی و طبیعی، همچنین آسیب به سیستم‌های حمل‌ونقل، ارتباطات، آموزش و بهداشت، تأکید کرد که بیش از ۵۳,۰۰۰ نفر در این فاجعه جان خود را از دست دادند.
با وجود پیشرفت‌های صورت‌گرفته، بازسازی مناطق زلزله‌زده همچنان ادامه دارد. مقامات ترکیه تأکید کرده‌اند که تا زمانی که تمام زلزله‌زدگان در خانه‌های ایمن و مقاوم مستقر نشوند، این پروژه متوقف نخواهد شد.
دولت ترکیه بر آن است که این بحران را به فرصتی برای بهبود استانداردهای ساخت‌وساز و ایمنی شهری تبدیل کند تا از فجایع مشابه در آینده جلوگیری شود.
