رجب طیب اردوغان، رئیس‌جمهور ترکیه، عصر جمعه ۱۶ مه، در سخنرانی خود در نشست عمومی ششمین اجلاس جامعه سیاسی اروپا که در شهر تیرانا، پایتخت آلبانی، برگزار شد، بر ضرورت ایجاد ساختاری عادلانه و فراگیر در حکمرانی جهانی تأکید کرد. وی با اشاره به اینکه این تحول باید بر اصول «امنیت مشترک» و «توزیع عادلانه‌تر رفاه» استوار باشد، افزود: ما در قاره اروپا باید این روند را نخست از خانه خود آغاز کنیم.
اردوغان ضمن ابراز خرسندی از حضور در این اجلاس، از ادی راما، نخست‌وزیر آلبانی، و دیگر برگزارکنندگان نشست قدردانی کرد و گفت: برای گفت‌وگو درباره چشم‌اندازی تازه که آینده قاره ما را رقم خواهد زد، گرد هم آمده‌ایم و بیش از هر زمان دیگری، نیازمند حرکت متحدانه بر پایه همکاری و روحیه اقدام مشترک هستیم.
وی با اشاره به زمینه‌های همکاری میان کشورها، تصریح کرد: در حوزه‌هایی همچون صنایع دفاعی، انرژی، کریدورهای حمل‌ونقل و اتصال، زنجیره‌های تأمین، بازارهای دیجیتال و مواد معدنی حیاتی، ظرفیت‌های گسترده‌ای برای همکاری وجود دارد.
اردوغان همچنین در بخش دیگری از سخنان خود، تلاش‌های اتحادیه اروپا برای تقویت صنایع دفاعی را اقدامی قابل‌تقدیر دانست و گفت: این اقدامات باید به گونه‌ای طراحی شوند که ضمن حفظ نقش محوری ناتو، کشورهای متحدی را که عضو اتحادیه نیستند نیز دربرگیرد.
وی با اشاره به ابتکارهایی همچون ReArm و SAFE، اظهار داشت: اجرای این برنامه‌ها با رویکردی فراگیر، به نفع امنیت اروپا خواهد بود؛ تجربه منازعات گذشته در اروپا نشان داده است که در مسائل حیاتی مانند دفاع و امنیت، هر زمان که دچار تفرقه بوده‌ایم، تضعیف شده‌ایم و هرگاه متحد عمل کرده‌ایم، بر قدرت‌مان افزوده شده است.
نظام‌هایی مانند شینگن باید مورد بازنگری قرار گیرند
رجب طیب اردوغان، رئیس‌جمهور ترکیه، با اشاره به اهمیت تأمین امنیت اقتصادی، بر ضرورت اتخاذ تدابیر مؤثر در این زمینه تأکید کرد و گفت: ترکیه با تولید ناخالص داخلی ۱.۳ تریلیون دلاری، جمعیتی جوان و پویا با بیش از ۸۵ میلیون نفر، صنایع پیشرفته و دسترسی مستقیم به بازارهای بزرگ، از جایگاهی حیاتی برخوردار است؛ ما معتقدیم به‌روزرسانی نظام متحد گمرکی با اتحادیه اروپا، نقش مهمی در تقویت امنیت زنجیره‌های تأمین ایفا خواهد کرد.
وی ادامه داد: این گام همچنین راه را برای تولید و سرمایه‌گذاری مشترک در بخش‌های مهم و حساس مانند خودروسازی، داروسازی و صنایع دفاعی هموار خواهد کرد؛ در همین راستا، بازنگری در نظام‌های صدور ویزا، از جمله شینگن، که محدودیت‌هایی در جابه‌جایی افراد و در نتیجه انتقال کالا، خدمات و سرمایه ایجاد کرده، ضروری به نظر می‌رسد.
اردوغان همچنین با اشاره به پیشرفت‌های ترکیه در بخش انرژی اظهار داشت: ترکیه با سرمایه‌گذاری‌های گسترده در سال‌های اخیر و امضای توافق‌نامه‌های مهم در حوزه گاز طبیعی، گام‌به‌گام به هدف تبدیل‌شدن به یکی از مراکز اصلی انرژی در منطقه نزدیک می‌شود. اردوغان ادامه داد: کشور ما که از پیشرفته‌ترین زیرساخت‌های انرژی در منطقه برخوردار است، بازیگری کلیدی در روند گذار انرژی اروپا به‌شمار می‌آید.
ششمین اجلاس جامعه سیاسی اروپا با حضور سران ده‌ها کشور از جمله رئیس‌جمهور ترکیه در تیرانای آلبانی آغاز شد؛ اردوغان در این نشست خواستار بازنگری در نظام ویزا، تلاش برای صلح در اوکراین و اقدام فوری اروپا برای آتش‌بس در غزه شد.
وی افزود: اقدامات ترکیه در حوزه انرژی‌های تجدیدپذیر، نه‌تنها برای توسعه داخلی، بلکه برای کل منطقه فرصت‌هایی ارزشمند به همراه دارد. ترکیه که در قلب مسیرهای حمل‌ونقل چندجانبه قرار دارد، نقشی محوری در حفظ زنجیره‌های تأمین پایدار اروپا ایفا می‌کند.
ترکیه به ایفای نقش خود در مسیر صلح ادامه خواهد داد
رئیس‌جمهور ترکیه، با تأکید بر حساسیت مرحله کنونی در مسیر توقف جنگ در اوکراین و ایجاد زمینه‌ای برای صلح، اظهار داشت: همان‌طور که در گذشته برای حل‌وفصل بحران تلاش کرده‌ایم، امروز نیز با اولویت برقراری آتش‌بس جامع و همه‌گیر، نقش فعالی ایفا می‌کنیم. با توجه به حساسیت این روند، تشویق طرفین به گفت‌وگو بدون تحمیل پیش‌شرط، برای دستیابی به صلحی عادلانه و پایدار از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است.
وی افزود: در همین راستا، گفت‌وگوهایی جداگانه با آقایان ترامپ، پوتین و زلنسکی انجام داده‌ایم؛ همچنین تماس‌هایی با آقای مکرون و خانم ملونی برقرار شده است، دیروز نیز زلنسکی در آنکارا حضور یافت و پس از دیدار با وی، تصمیم به آغاز گفت‌وگوهای فنی گرفته شد.
اردوغان تصریح کرد: در حال حاضر، مذاکرات میان روسیه و اوکراین با میزبانی وزیر امور خارجه‌مان در استانبول در جریان است؛ معتقدم این فرصت نباید از دست برود. در این مرحله، برای حفظ بستر گفت‌وگو میان اوکراین و روسیه، بر حمایت تمامی شرکای حاضر در این نشست حساب می‌کنیم.
وی در پایان گفت: همان‌طور که همواره تأکید کرده‌ام، صلح برمبنای عدالت هیچ بازنده‌ای ندارد. ترکیه نیز به ایفای مسئولیت‌های خود در این مسیر ادامه خواهد داد.
انتظار داریم اروپا برای برقراری آتش‌بس در غزه اهتمام لازم را نشان دهد
رئیس‌جمهور ترکیه، با اشاره به فاجعه انسانی بی‌سابقه‌ای که طی ۲۰ ماه گذشته در غزه جریان دارد، اظهار داشت: هر روز ده‌ها انسان بی‌گناه، عمدتاً زنان و کودکان، در غزه به قتل می‌رسند. باید در برابر این وضعیت فریاد «بس است» سر دهیم.
اردوغان گفت: رفتار لجوجانه، تهاجمی و متکبرانه نتانیاهو نه تنها غزه، بلکه کل منطقه و مردم با ادیان گوناگون ساکن در آن را در معرض تهدید قرار داده است؛ از اروپا انتظار داریم که برای برقراری آتش‌بس در غزه، علاقه و توجه لازم را نشان دهد.
وی ادامه داد: بی‌تفاوتی جامعه جهانی در برابر محکوم‌کردن تحمیل گرسنگی به بیش از دو میلیون نفر در غزه، نه با معیارهای وجدانی و نه با شأن انسانی هم‌خوانی دارد؛ علاوه بر برقراری آتش‌بس پایدار، باید ارسال کمک‌های انسانی تضمین شود و تمامی امکانات برای بازسازی و قابل سکونت‌شدن مجدد غزه بسیج گردد، هدف نهایی ما باید تحقق راه‌حل دو‌دولتی باشد که تنها راه‌حل پایدار برای این بحران محسوب می‌شود.
شرایط مبهم کنونی، ما را به همبستگی و یافتن راه‌حل‌های مشترک ملزم می‌سازد
رئیس‌جمهور ترکیه، با اشاره به تحولات اخیر در سوریه اظهار داشت: پایان‌یافتن درگیری‌ها در سوریه پس از نزدیک به ۱۴ سال، افق تازه‌ای از امید گشوده است؛ تصمیم رئیس‌جمهور ایالات متحده، آقای ترامپ، مبنی بر لغو تحریم‌ها علیه سوریه، گامی ارزشمند در مسیر بازگشت این کشور به ثبات و رفاه به‌شمار می‌رود. این اقدام بار دیگر نشان‌دهنده توجه ایشان به توسعه و ثبات منطقه‌ای است. امیدواریم این تصمیم به الگویی برای سایر کشورها نیز تبدیل شود.
وی در ادامه از اتحادیه اروپا خواست با لغو تحریم‌هایی که به رژیم سابق سوریه بازمی‌گردد، حمایت مالی لازم برای بازسازی این کشور را فراهم کند و افزود: این حمایت، بی‌تردید روند بازگشت داوطلبانه، آبرومندانه و ایمن پناهجویان سوری به کشورشان را تسریع خواهد کرد.
اردوغان در پایان با تأکید بر لزوم همکاری و همبستگی در شرایط کنونی گفت: شرایط ناپایدار و نامشخص موجود، ما را ناگزیر به هماهنگی بیشتر در یافتن راه‌حل‌ها کرده است. من صمیمانه باور دارم که با تقویت همبستگی، بهره‌گیری مؤثر از منابع و ایجاد همکاری صادقانه، هیچ تهدید یا چالشی وجود ندارد که نتوانیم به‌عنوان یک قاره بر آن غلبه کنیم. با این امید و با آرزوی موفقیت در نشست‌های این‌چنینی، امیدوارم این دیدار گامی در جهت تقویت امنیت، رفاه و ثبات در اروپا باشد.
