رجب طیب اردوغان، رئیس‌جمهور ترکیه، روز شنبه ۵ جولای، در مسیر بازگشت از جمهوری آذربایجان و پس از شرکت در هفدهمین نشست سران سازمان همکاری اقتصادی (اکو) در گفت‌وگو با خبرنگاران، به ارزیابی این سفر پرداخت.
وی با اشاره به جایگاه و اهمیت سازمان همکاری اقتصادی که از سال ۱۹۸۵ فعالیت خود را آغاز کرده است، اظهار داشت: سازمان همکاری اقتصادی، با ۸ میلیون کیلومتر مربع وسعت و جمعیتی بیش از نیم میلیارد نفر، اکنون به یک پلتفرم منطقه‌ای تبدیل شده است. این سازمان در منطقه‌ای با اهمیت ژئواستراتژیک و ظرفیت بالقوه بالا، همچنان به تعمیق همکاری‌ها ادامه می‌دهد.
اردوغان با اشاره به اینکه ترکیه به‌عنوان یکی از اعضای مؤسس، این سازمان را نه‌تنها یک بستر اقتصادی بلکه یک ابزار ژئوپلیتیکی می‌داند، بر ضرورت تحول ساختاری آن تأکید کرد و بیان داشت: ما خواهان آن هستیم که سازمان اکو بدون از دست دادن تمرکز اصلی خود، همکاری اقتصادی و تجاری بین اعضا را تقویت کند و به ساختاری نتیجه‌محور و پروژه‌محور تبدیل شود.
ایشان از بررسی چارچوب سند چشم‌انداز ۲۰۳۵ نیز خبر دادند و افزودند: درباره چارچوب سند چشم‌انداز ۲۰۳۵ نیز که قرار است راهنمای این تحول باشد، مشورت‌هایی صورت گرفت.
رئیس‌جمهور اردوغان با اشاره به نقش ترکیه در میزبانی نهادهای وابسته به سازمان همکاری اقتصادی، از جمله بانک تجارت و توسعه، مؤسسه آموزش و مرکز منطقه‌ای هماهنگی امنیت غذایی، بر اهمیت مشارکت ترکیه در ساختار این نهاد تأکید کرد.
وی همچنین با اشاره به محور اصلی نشست اکو با عنوان «چشم‌انداز جدید برای آینده‌ای پایدار و مقاوم در برابر تغییرات اقلیمی»، بیان داشت: منطقه تحت پوشش اکو از آسیب‌پذیرترین مناطق در برابر بحران اقلیمی است و در این نشست، موضوعاتی چون تحول سبز، بهره‌وری و پایداری انرژی مورد بحث قرار گرفت.
رئیس‌جمهور ترکیه همچنین درباره تحولات منطقه‌ای از جمله وضعیت ایران و غزه و تماس‌های خود با سران کشورهای مختلف، بیان داشت: در تحولات منطقه‌ای، وضعیت ایران و غزه با توجه به رویکرد تهاجمی اسرائیل مورد بررسی قرار گرفت؛ در این خصوص با رئیس‌جمهور ایران، جناب آقای مسعود پزشکیان، گفت‌وگو و بر آمادگی ترکیه برای تبدیل آتش‌بس فعلی به صلح پایدار تأکید کردیم.
اردوغان با تأکید بر اهمیت ویژه میزبانی نشست در شهر خانکندی و حضور نماینده جمهوری ترک قبرس شمالی، اظهار داشت: برگزاری این نشست در خانکندی، شهری که توسط آذربایجان آزاد شده است، و حضور رئیس‌جمهور جمهوری ترک قبرس شمالی، جناب آقای ارسین تاتار، به‌عنوان ناظر، برای ما اهمیت ویژه‌ای داشت.
وی در پایان با یادآوری سفر پیشین خود به لاچین، افزود: این بار نیز پیام صلح، ثبات و توسعه را از خانکندی اعلام کرده و همبستگی خود با آذربایجان را بار دیگر نشان دادیم؛ امیدوارم این دیدار باعث تقویت همسبتگی و تحکیم برادری با کشورهای عضو سازمان همکاری اقتصادی شود.
پرسش و پاسخ با خبرنگاران
رجب طیب اردوغان، رئیس‌جمهور ترکیه، در ادامه گفت‌وگوی خود با خبرنگاران به پرسش‌هایی درباره مهم‌ترین تحولات منطقه‌ای و بین‌المللی پاسخ داد و مواضع دولت ترکیه درباره مسائل گوناگون را تشریح کرد.
رئیس‌جمهور اردوغان در پاسخ به پرسشی درباره تصمیم رئیس‌جمهور آمریکا برای افزایش تعرفه‌های تجاری، با تأکید بر اهمیت همکاری در شرایط دشوار اقتصاد جهانی اظهار داشت: ترکیه سازمان همکاری اقتصادی را نه‌فقط یک نهاد اقتصادی بلکه یک ابزار ژئوپلیتیکی می‌داند و بر ضرورت تقویت همکاری میان اعضا در برابر افزایش هزینه‌ها و ریسک‌های تجاری تأکید دارد.
وی خاطرنشان ساخت: ترکیه همواره از تسهیل تجارت، یکپارچگی لجستیکی و ساده‌سازی گمرکات حمایت کرده و هدف آن افزایش تاب‌آوری منطقه‌ای از طریق مدل‌های مالی جایگزین است.
اردوغان با اشاره به موضوع جنگنده‌های اف-۳۵ میان واشنگتن و آنکارا، اعلام کرد که انتظار می‌رود روند تحویل تدریجی این جنگنده‌ها به ترکیه در دوره ریاست‌جمهوری دونالد ترامپ آغاز شود؛ وی ابراز امیدواری کرد که رئیس‌جمهور آمریکا به تعهدات دوجانبه پایبند بماند.
اردوغان با تأکید بر اینکه موضوع اف-۳۵ تنها به حوزه فناوری نظامی محدود نمی‌شود، خاطرنشان ساخت: این مسئله بیانگر اهمیت شراکت‌های راهبردی ترکیه در عرصه‌های بین‌المللی، به‌ویژه در چارچوب ناتو، است.
رئیس‌جمهور اردوغان در ارتباط با بحران انسانی در غزه و تعداد بالای جان‌باختگان غیرنظامی در این منطقه اظهار داشت: طرح آتش‌بس ۶۰ روزه در حال بررسی است و ترکیه خواهان تضمین برای ارسال بدون مانع کمک‌های انسانی و بازسازی زیرساخت‌های غزه پس از آتش‌بس است.
در بخش دیگری از گفت‌وگو، رئیس‌جمهور ترکیه درباره روند صلح میان آذربایجان و ارمنستان و افتتاح کریدور زنگزور تصریح کرد: چارچوب توافق صلح نهایی شده است و باز شدن این کریدور، نه‌تنها برای آذربایجان، بلکه برای تمام منطقه تحولی راهبردی خواهد بود؛ وی همچنین بر اهمیت پیوستن زنگزور به کریدور میانی و نقش آن در اتصال اقتصادی آسیا و اروپا تأکید کرد.
اردوغان درباره تنش اخیر میان روسیه و آذربایجان نیز بیان داشت: منطقه قفقاز توان تحمل بحران جدیدی را ندارد؛ وی با بیان اینکه ترکیه روابط عمیقی با هر دو کشور دارد، خواستار خویشتنداری طرفین شد و اظهار امیدواری کرد که این اختلافات از طریق دیپلماسی حل‌وفصل شود.
وی در ارتباط با تحولات سوریه و رفع تحریم‌ها از سوی آمریکا تصریح کرد: ترکیه آماده همکاری برای بازسازی و توسعه سوریه است؛ مدل‌هایی چون مناطق آزاد تجاری، بازارچه‌های مرزی و همکاری لجستیکی در مناطق شمالی سوریه قابل اجرا خواهد بود. اردوغان تأکید کرد: ترکیه با هیچ طرحی که به مشروعیت گروه‌های تروریستی منتهی شود، همراهی نخواهد کرد.
رئیس‌جمهور اردوغان در پاسخ به پرسشی درباره تأثیر بحران‌های جهانی بر سیاست خارجی ترکیه اظهار داشت: ما سیاست خارجی خود را با رویکردی صلح‌محور و عدالت‌خواهانه دنبال می‌کنیم؛ شعارهای «جهان بزرگ‌تر از پنج کشور است» و «جهان عادلانه‌تر ممکن است» اکنون به ستون‌های اصلی سیاست خارجی ترکیه تبدیل شده‌اند و این رویکرد مورد پذیرش بسیاری از کشورها قرار گرفته است.
