Լիզա Սոլրուն Քրիստիանսենը ամեն օր առավոտյան ժամը 4-ին է արթնանում և սկսում աշխատել՝ գործելով հաստ բրդյա սվիտերներ, որոնք հայտնի են իրենց ջերմությամբ և Գրենլանդիայի ավանդական ինուիտական մշակույթը նշանավորող գունավոր նախշերով։
Նրա առավոտյան սովորույթներից է արագ նայել նորություններին, բայց վերջին շրջանում այդ արարողությունը խաթարում է նրա խաղաղությունը՝ ԱՄՆ նախագահ Դոնալդ Թրամփի՝ իր հայրենիքի նկատմամբ ունեցած ծրագրերի մասին լուրերի պատճառով։
«Ես ինձ ծանրաբեռնված եմ զգում», - ասաց Քրիստիանսենը այս ամսվա սկզբին՝ նայելով ծովին, որտեղ անհավանական կապույտ սառցաբեկորներ էին լողում ափից ոչ հեռու։
Ինուիտ և դանիացի ծնողների դուստրը՝ 57-ամյա Քրիստիանսենը, մեծ հպարտությամբ է վերաբերվում Գրենլանդիային։ Նրա համար մեծ ընտանեկան պատիվ է, որ իր հայրը՝ նկարիչ և ուսուցիչ, նախագծել է կարմիր-սպիտակ գրենլանդական դրոշը։
«Նա մահվան մահճում շատ էր խոսում դրոշի մասին և ասում էր, որ դրոշը իրենը չէ, այլ ժողովրդի», - նշեց նա։
«Եվ կա մի նախադասություն, որը միշտ հիշում եմ։ Նա ասաց. ‘Հույս ունեմ, որ դրոշը կմիավորի գրենլանդական ժողովրդին’»։
Անհանգստության կղզի
Գրենլանդացիները գնալով ավելի են անհանգստանում, որ իրենց հայրենիքը, որը Դանիայի ինքնակառավարվող տարածաշրջան է, դարձել է ԱՄՆ-ի, Ռուսաստանի և Չինաստանի միջև մրցակցության խաղաքարտ՝ գլոբալ տաքացման հետևանքով Արկտիկայի հասանելիությունը բացվելու պատճառով։ Նրանք վախենում են, որ Թրամփի նպատակն է վերահսկել Գրենլանդիան, որը հարուստ է հանքային ռեսուրսներով և գտնվում է ռազմավարական օդային ու ծովային ուղիների վրա, ինչը կարող է խոչընդոտել նրանց անկախության ճանապարհին։
Այս վախերը սրվեցին կիրակի օրը, երբ ԱՄՆ փոխնախագահ ՋեյԴի Վենսի կինը՝ Ուշա Վենսը, հայտարարեց, որ այս շաբաթ կմեկնի Գրենլանդիա՝ մասնակցելու ազգային շների սահնակների մրցավազքին։ Միևնույն ժամանակ, Ազգային անվտանգության խորհրդական Մայքլ Վոլցը և Էներգետիկայի նախարար Քրիս Ռայթը կայցելեն Գրենլանդիայի հյուսիսում գտնվող ԱՄՆ ռազմական բազա։
Այցի մասին լուրը անմիջապես բողոքի ալիք առաջացրեց տեղական քաղաքական գործիչների շրջանում, որոնք դա որակեցին որպես ԱՄՆ-ի ուժի ցուցադրություն այն ժամանակ, երբ նրանք փորձում են ձևավորել կառավարություն։
«Պետք է հստակ նշել, որ մեր ամբողջականությունն ու ժողովրդավարությունը պետք է հարգվեն առանց արտաքին միջամտության», - ասաց պաշտոնաթող վարչապետ Մուտե Բորուպ Էգեդեն։
Գրենլանդիան, որը Դանիայի մաս է 1721 թվականից, տասնամյակներ շարունակ շարժվում է անկախության ուղղությամբ։ Դա նպատակ է, որը գրենլանդացիների մեծ մասը պաշտպանում է, թեև նրանք տարբեր կարծիքներ ունեն, թե երբ և ինչպես դա պետք է տեղի ունենա։ Նրանք չեն ցանկանում փոխարինել Դանիային ամերիկյան տիրապետությամբ։
Հարցն այն է, թե արդյոք Գրենլանդիան կկարողանա վերահսկել իր սեփական ճակատագիրը միջազգային լարվածության աճի պայմաններում, երբ Թրամփը կղզին համարում է ԱՄՆ ազգային անվտանգության համար կարևոր։