Եվրոպայի անվտանգության և պաշտպանության ոլորտում առկա դժվարությունները կապված են «ռազմավարական կուրության» հետ, որը վերաբերում է Թուրքիայի նկատմամբ ունեցած ընկալմանը, ասում է Թուրքիայի խորհրդարանի արտաքին հարաբերությունների հանձնաժողովի նախագահ Ֆուաթ Օքթայը՝ զգուշացնելով, որ այս սխալը վերջիվերջո վնասում է հենց Եվրոպային։

Ֆուաթ Օքթայը, որը իշխող Արդարություն և զարգացում կուսակցության պատգամավոր է, նշել է, որ Եվրոպայում առկա ռազմական թերությունները և լայնածավալ անհանգստությունը ուղղակիորեն բխում են այս սխալ ռազմավարական մոտեցումից։

«Ռազմական թերությունների չափը և Եվրոպայում առկա խուճապային մթնոլորտը այս ռազմավարական կուրության արդյունք են», - ասել է Օքթայը թուրքական TRT Haber հեռուստաընկերությանը՝ Լոնդոնում Concordia Europe Summit-ի շրջանակներում TRT World-ի գրասենյակ այցելության ժամանակ։

Նա ընդգծել է, որ այս սխալ գնահատականը հատկապես ակնհայտ է Անկարայից, նշելով, որ Թուրքիայի դերը եվրոպական անվտանգության մեջ հաճախ թերագնահատվում է՝ չնայած իր կարևորությանը։

Օքթայը նշել է, որ անվտանգության սպառնալիքները այսօր դուրս են գալիս ավանդական ռազմական ագրեսիայի սահմաններից։ «Սպառնալիքները միայն ռազմական հարձակումներից չեն գալիս, այլ ունեն տարբեր չափումներ, ինչպիսիք են ահաբեկչությունը, կիբերհարձակումները և միջազգային միգրացիան», - ասել է նա։

Օքթայը նշել է, որ Եվրոպան պետք է հրաժարվի աշխարհում կենտրոնական դիրք ունենալու գաղափարից, եթե ցանկանում է հաղթահարել իր ներկայիս մարտահրավերները։ «Մենք ցանկանում էինք Եվրոպային փոխանցել այն ուղերձը, որ այն չպետք է իրեն տեսնի որպես աշխարհի կենտրոն», - ասել է նա։ «Մենք բացատրել ենք, որ այս ռազմավարական կուրությունից դուրս գալու համար Եվրոպան պետք է իրեն տեսնի որպես աշխարհի մաս, ոչ թե կենտրոն... և այս տեսանկյունից Թուրքիան ավելի ապահով դիրքում է եվրոպական անվտանգության առումով»։

Նա ընդգծել է, որ Թուրքիայի բազմադավան և բազմակողմանի հասարակությունը կարող է նշանակալի ուժ ավելացնել Եվրոպային, եթե այն ավելի լավ ինտեգրվի մայրցամաքի զարգացող անվտանգության շրջանակին։

Կարևոր դերակատար

Գագաթնաժողովը համընկնում է Եվրոպայում նոր պաշտպանության ճարտարապետության կառուցման շուրջ ընթացող հիմնական քննարկումների հետ։

Միացյալ Նահանգների դիրքորոշման փոփոխության պայմաններում, նախագահ Դոնալդ Թրամփի օրոք, ԵՄ-ն քննարկում է համատեղ պաշտպանության դաշինք ստեղծելու հնարավորությունը, որը պակաս կախված կլինի Վաշինգտոնի ռազմական աջակցությունից։

Թրամփի հայտարարությունը, որ Ուկրաինայի անվտանգությունը երաշխավորելը Եվրոպայի, այլ ոչ թե ԱՄՆ-ի պարտականությունն է, ավելի է սրել այս քննարկումները։

Այս մտահոգություններին անդրադառնալու համար ԵՄ-ն ստեղծել է «նման մտածող երկրների» նախաձեռնություն՝ պաշտպանական առաջնահերթությունները ՆԱՏՕ-ի անդամների, այդ թվում՝ Թուրքիայի հետ համահունչ դարձնելու համար։

Չնայած վերջին լարվածություններին, Թուրքիան մնում է կարևոր դերակատար Եվրոպայի պաշտպանության էկոհամակարգում։ Օքթայը մատնանշել է երկրի առաջընթացը պաշտպանության արդյունաբերության ոլորտում և ռազմական ուժի տեղակայման կարողությունը։

«Թուրքիան, որը ՆԱՏՕ-ի երկրորդ խոշորագույն ուժն է, Եվրոպայում ամենապատրաստված երկիրն է՝ իր պաշտպանության արդյունաբերության և դաշտում ուժ տեղակայելու կարողության առումով», - ասել է նա։

Թուրքիայի պաշտպանական հարաբերությունները ՆԱՏՕ-ի դաշնակիցների հետ լարված են եղել՝ կապված ռուսական S-400 հրթիռային համակարգերի գնման պատճառով ԱՄՆ-ի սահմանած պատժամիջոցների հետ։ Այս պատժամիջոցները հանգեցրել են Թուրքիայի հեռացման ԱՄՆ-ի գլխավորած F-35 կործանիչների ծրագրից։

Այնուամենայնիվ, Օքթայը նշել է, որ Թուրքիայի հետ համագործակցությունը կարևոր է։ «Մենք փորձեցինք բացատրել, որ Թուրքիայի հետ աշխատելը նոր անվտանգության ճարտարապետության մեջ և այս ռազմավարական կուրությունից դուրս գալը կլինի հենց Եվրոպայի շահերից։ Մենք շարունակելու ենք այս մասին խոսել ամեն հնարավորության դեպքում»։

«Անձայնների ձայնը»

Նա նաև փոխանակել է Կուրբան Բայրամի շնորհավորանքներ աշխատակազմի հետ և գովաբանել TRT World-ի աշխատանքը՝ այն նկարագրելով որպես Թուրքիայի հիմնական ներկայացուցիչ միջազգային մեդիա դաշտում։

Այցից հետո արված հայտարարության մեջ նա նշել է. «Այցելելով TRT World-ի Լոնդոնի գրասենյակ, որը ներկայացնում է Թուրքիան՝ որպես «անձայնների ձայն» այս ոլորտում, մենք հնարավորություն ունեցանք և՛ տոնել Բայրամը աշխատակազմի հետ, և՛ մեր ազգի անունից շնորհակալություն հայտնել»։

Օքթայը ընդգծել է, որ TRT World-ի առաքելությունը հեռարձակման սահմաններից դուրս է՝ ծառայելով որպես հզոր հարթակ՝ արտասահմանում Թուրքիայի տեսակետները փոխանցելու համար։ «Մեր ազգի ձայնը աշխարհով մեկ լսելի դարձնելը ոչ միայն պարտականություն է, այլև պատմական պատասխանատվություն։ Մենք հպարտանում ենք այնպիսի հաստատություններով, ինչպիսին է TRT World-ը, որոնք հպարտորեն կրում են մեր դրոշը և հաստատակամորեն ներկայացնում մեր ազգի արդար գործը համաշխարհային հանրությանը»։

Նա մաղթել է թիմին շարունակական հաջողություններ և խոստացել շարունակական աջակցություն՝ Թուրքիայի գլոբալ հաղորդակցության կարողությունները ուժեղացնելու համար։