Եվրոպայի Խորհրդի ռասիզմի դեմ պայքարի հանձնաժողովը չորեքշաբթի օրը հրապարակեց իր տարեկան զեկույցը՝ ընդգծելով Եվրոպայում ռասայական խտրականության ամենատարածված ձևերը և կոչ անելով պետություններին ակտիվացնել ջանքերը դրա դեմ պայքարելու համար։
Զեկույցը, որը վերաբերում է Ռասիզմի և անհանդուրժողականության դեմ պայքարի եվրոպական հանձնաժողովի (ECRI) 2024 թվականի գործունեությանը, մտահոգություն է արտահայտում այն մասին, որ իրավապահ մարմինները հաճախ կանգնեցնում և խուզարկում են անձանց՝ հիմնվելով նրանց էթնիկ պատկանելության վրա։
Զեկույցում նշվում է, որ ռասայական պրոֆիլավորումը հատկապես ազդում է սևամորթ մարդկանց, միգրանտների, ռոմաների, մահմեդականների և նրանց վրա, ովքեր ընկալվում են որպես այդ խմբերի ներկայացուցիչներ։
Զեկույցում նաև նշվում է, որ որոշ եվրոպական երկրներ խախտել են Մարդու իրավունքների եվրոպական կոնվենցիան՝ չկարողանալով պատշաճ կերպով հետաքննել նման միջադեպերը։
«Ռասայական պրոֆիլավորումը զգալի բացասական ազդեցություն է ունենում ամբողջ հասարակության վրա՝ առաջացնելով նվաստացման և անարդարության զգացում տուժած անձանց շրջանում»,- զգուշացնում է զեկույցը։
Չնայած առկա մարտահրավերներին՝ զեկույցը ողջունում է որոշ երկրներում «խրախուսող նախաձեռնությունները», ինչպիսիք են ռասայական պրոֆիլավորման դեմ հստակ կանոնների մշակումը և կանգնեցման ու խուզարկման պրակտիկաների համար բարելավված հետևման համակարգերի ներդրումը։
«Կառավարությունները և իրավապահ մարմինների ղեկավարությունը պետք է հիմնվեն նման նախաձեռնությունների վրա և ձեռնարկեն վճռական քայլեր»,- նշվում է զեկույցում։
Ռոմա երեխաների հարցում ECRI-ն հաղորդում է, որ դպրոցական սեգրեգացիան մի շարք երկրներում մնում է «բարձր»՝ հաճախ պայմանավորված բնակավայրերի առանձնահատկություններով, բայց նաև դպրոցական պրակտիկաներով։
Այն ընդգծում է, որ սեգրեգացված պայմաններում ուսուցումը «հանգեցնում է ռոմա երեխաների համար ցածրորակ կրթության» և կոչ է անում կառավարություններին «վերջ դնել ռոմա երեխաների դպրոցական սեգրեգացիայի բոլոր ձևերին»։
Հանձնաժողովը նաև նշում է, որ Եվրոպայի շատ հավասարության մարմիններ «չունեն բավարար մարդկային և ֆինանսական ռեսուրսներ իրենց խնդիրները արդյունավետորեն կատարելու համար» և զգուշացնում է քաղաքական ճնշումների մասին, որոնք կարող են խաթարել նրանց անկախությունը։
Այնուամենայնիվ, ողջունվում է 2024 թվականի մայիսին նոր ԵՄ հրահանգի ընդունումը, որը սահմանում է պարտադիր չափանիշներ նման հաստատությունների համար։
«Հիմա, ավելի քան երբևէ, հավասարության մարմինների արդյունավետությունն ու անկախությունը պետք է ամրապնդվեն»,- ասել է ECRI-ի նախագահ Բերտիլ Կոտյեն։
