ԱՄՆ նախագահ Դոնալդ Թրամփը կրկին առաջացրել է վիճաբանություն։
Այս անգամ, նա օգտագործել է «շայլոք» բառը՝ քննադատելու անբարոյական վարկատուներին։
Հինգշաբթի երեկոյան Այովայում իր ելույթի ժամանակ Թրամփը օգտագործեց «շայլոք» տերմինը՝ խոսելով իր ստորագրած օրենսդրության մասին, որը նույն օրը ընդունվել էր Կոնգրեսի կողմից։
«Ոչ մահվան հարկ, ոչ գույքահարկ, ոչ էլ բանկերից վարկ վերցնելու անհրաժեշտություն՝ երբեմն լավ բանկիրներից, իսկ երբեմն շայլոքներից ու վատ մարդկանցից»,- ասաց նա։
«Նրանք շատ ընտանիքներ են կործանել, բայց մենք արեցինք հակառակը»։
Երբ լրագրողը հետագայում հարցրեց այդ բառի «հակասեմական» ասոցիացիայի և նրա մտադրության մասին, Թրամփը պատասխանեց. «Ոչ, ես երբեք չեմ լսել դա այդպես։ Ինձ համար շայլոք նշանակում է բարձր տոկոսներով վարկ տվող մարդ։ Ես երբեք դա այդպես չեմ լսել։ Դուք դա այլ կերպ եք ընկալում, քան ես։ Ես երբեք դա չեմ լսել»։
Շայլոք անունը վերաբերում է Շեքսպիրի «Վենետիկի վաճառականը» պիեսի չարագործ հրեա վարկատուին, որը պարտապան Անտոնիոյից պահանջում է մսի մեկ ֆունտ, եթե նա չկարողանա վերադարձնել վարկը։
Ուրբաթ առավոտյան Այովայում միջոցառումից վերադառնալուց հետո Թրամփը լրագրողներին ասաց, որ «երբեք չի լսել դա այդպես» և «երբեք չի լսել», որ այդ տերմինը համարվում է վիրավորական կարծրատիպ հրեաների մասին։
Իսրայելամետ սիոնիստական կազմակերպությունը՝ Հակաանարգման լիգան, հայտարարության մեջ նշեց, որ այդ տերմինը «վերակենդանացնում է դարավոր հակասեմական կարծրատիպ հրեաների և ագահության մասին, ինչը չափազանց վիրավորական և վտանգավոր է։ Նախագահ Թրամփի օգտագործումը շատ անհանգստացնող և անպատասխանատու է»։
Հակաանարգման լիգան ընդգծեց, որ Թրամփի օգտագործած բառը «ցույց է տալիս, թե ինչպես են հրեաների մասին ստերը և դավադրությունները խորապես արմատավորված մեր երկրում։ Մեր առաջնորդների խոսքերը կարևոր են, և մենք ավելի բարձր ակնկալիքներ ունենք ԱՄՆ նախագահի նկատմամբ»։
Իսրայելի քննադատությունը հակասեմականության հետ շփոթելը
Թրամփի վարչակազմը առաջնահերթություն է տվել հակասեմականության դեմ պայքարին, թեև քննադատները զգուշացնում են Իսրայելի Գազայում իրականացրած ցեղասպանության քննադատությունը հակասեմականության հետ շփոթելու վտանգի մասին։
ԱՄՆ համալսարաններում, որտեղ ուսանողներն ու գիտնականները անցյալ տարի մեծածավալ բողոքի ցույցեր են անցկացրել Պաղեստինի աջակցության և ցեղասպանության դեմ, Իսրայելի քաղաքականության քննադատությունը դարձել է անհնար՝ առանց հակասեմականության պիտակի։
2023 թվականին Փենսիլվանիայի համալսարանը արգելափակեց Իսրայելի քննադատական վավերագրական ֆիլմի ցուցադրումը։
Բրանդեյսի համալսարանը, չնայած խոսքի ազատության նկատմամբ իր հավատարմությանը, արգելեց Պաղեստինի աջակցության ուսանողական խմբին՝ իր ազգային բաժնի հայտարարությունների պատճառով։
Վերմոնտի համալսարանը չեղարկեց պաղեստինցի բանաստեղծի ելույթը, երբ որոշ ուսանողներ սխալմամբ պնդեցին, որ նա հակասեմական է։
Ամերիկյան քոլեջները խստորեն սահմանափակել են Պաղեստինի աջակցության ցույցերն ու միջոցառումները համալսարաններում, քանի որ հաստատությունները բախվում են նվիրատուների, շրջանավարտների և քաղաքական գործիչների ճնշմանը, որոնք զայրացած են Գազայում Իսրայելի ցեղասպանության քննադատության վրա, ինչը նրանք սխալմամբ համարում են հակասեմական արշավ հրեաների դեմ։
Շատ այլ համալսարաններ նույնպես խիստ դիրքորոշում են որդեգրել Պաղեստինի աջակցության և հակապատերազմական խմբերի նկատմամբ։
Թրամփի և Բայդենի վիճահարույց հայտարարությունները
Թրամփի վարչակազմը հայտարարել է, որ միգրացիոն արտոնություններ տրամադրելիս ստուգում է ենթադրյալ հակասեմական գործունեությունը, և նրա պայքարը Հարվարդի համալսարանի հետ կենտրոնացել է Սպիտակ տան մեղադրանքների վրա, թե դպրոցը հանդուրժել է հակասեմականությունը։
2015 թվականին նա Հանրապետական հրեական կոալիցիային ասաց, որ «դուք ցանկանում եք վերահսկել ձեր քաղաքական գործիչներին» և ենթադրեց, որ լսարանը օգտագործում է գումար՝ ազդեցություն գործադրելու համար։
2024 թվականի նախագահական քարոզարշավը սկսելուց առաջ Թրամփը լայն քննադատության արժանացավ՝ Ֆլորիդայում իր ակումբում ընթրելու համար Հոլոքոստը ժխտող սպիտակ ազգայնականի հետ։
Անցյալ տարի Թրամփը բազմիցս մեկնաբանություններ արեց՝ մեղադրելով հրեա ամերիկացիներին, որոնք դեմոկրատներ են, անհավատարմության մեջ՝ Իսրայելի վարչապետ Բենյամին Նեթանյահուի դեմոկրատ առաջնորդների քննադատությունների պատճառով։
Դեմոկրատ Ջո Բայդենը, երբ փոխնախագահ էր, 2014 թվականին ասաց, որ «վատ ընտրություն» է կատարել բառերի ընտրության հարցում՝ մեկ օր անց, երբ «շայլոք» բառը օգտագործել էր իրավաբանական օգնության խմբի հետ ելույթում։
Բայդենը նշել էր դա ելույթում՝ պատմելով Իրաքում իր որդու ծառայության մասին։ Նա հանդիպել էր զինվորների, որոնք իրավաբանական օգնության կարիք ունեին՝ տանը ծագած խնդիրների պատճառով։
«Ես նկատի ունեմ այս շայլոքներին, որոնք օգտվել են, այս, այս կանանցից և տղամարդկանցից, երբ նրանք արտերկրում էին»,- ասել էր նա այդ ժամանակ։