ԱՄՆ նախագահ Դոնալդ Թրամփի կողմից հաստատված ծախսերի կրճատումների պատճառով առաջին գիտնականները, որոնք ստիպված են լքել իրենց երկիրը, հունիսին կսկսեն աշխատել Ֆրանսիայի համալսարաններից մեկում, հայտնել են պաշտոնյաները։
Աիքս Մարսել համալսարանը հինգշաբթի օրը հայտարարեց, որ իր «Անվտանգ վայր գիտության համար» ծրագիրը, որը հայտարարվել էր մարտին, մեծ թվով դիմորդներ է գրավել՝ առաջարկելով աջակցություն ԱՄՆ գիտնականներին, որոնք վտանգված են ֆինանսավորման կրճատումներով։
Համալսարանի հայտարարության համաձայն՝ ստացված 298 դիմումներից 242-ը համարվել են համապատասխան և այժմ ուսումնասիրվում են մոտ 20 հասանելի պաշտոնների համար։
Հայտարարության մեջ նշվում է, որ դիմորդներից 135-ը ԱՄՆ քաղաքացիներ են, իսկ 45-ը՝ երկքաղաքացի։
Համալսարանի նախագահ Էրիկ Բերտոնը նշել է, որ ցանկանում է ստեղծել «գիտնական փախստական» կարգավիճակ և խրախուսել ավելի շատ ամերիկացի գիտնականների ընդունումը Ֆրանսիայում և Եվրոպայում։
Նման կարգավիճակ սահմանող օրինագիծը ներկայացվել է Ֆրանսիայի խորհրդարանում երկուշաբթի օրը՝ նախկին նախագահ Ֆրանսուա Օլանդի կողմից, որը ներկայումս պատգամավոր է։
Աիքս Մարսել համալսարանը նախկինում ընդունել է 25 գիտնականներ Ուկրաինայից, Եմենից, Աֆղանստանից և օկուպացված Պաղեստինից՝ մեկ այլ ծրագրի շրջանակներում, որը նախատեսված է վտանգված գիտնականների համար։
Համալսարանը հատկացրել է բյուջե, որի համաձայն յուրաքանչյուր ընդունված գիտնական կստանա 600,000-ից 800,000 եվրո (680,000-910,000 դոլար) երեք տարվա ընթացքում՝ իրենց աշխատանքը շարունակելու համար։
Հայտարարության մեջ նշվում է, որ դիմորդները ներկայացնում են ԱՄՆ տարբեր հաստատություններ, ներառյալ Ջոնս Հոփկինսը, ՆԱՍԱ-ն, Յեյլը, Ստենֆորդը, Կոլումբիան և Փենսիլվանիայի համալսարանը։
Միլիարդների կրճատումներ
Ընտրական հանձնաժողովը կհավաքվի հաջորդ չորեքշաբթի, որից հետո կանցկացվեն հեռավար հարցազրույցներ, մինչև առաջին գիտնականները կհասնեն հունիսի սկզբին։
Մեդիայի հաղորդումների համաձայն՝ որոշ ամերիկացի գիտնականներ և հետազոտողներ տեղափոխվում են Եվրոպա՝ վկայակոչելով ԱՄՆ գիտական ոլորտում խոշոր խափանումները, որոնք հիմնականում պայմանավորված են Թրամփի վարչակազմի քաղաքական փոփոխություններով։
Վարչակազմը կրճատել է դաշնային հետազոտությունների բյուջեն՝ միլիարդավոր դոլարներ կրճատելով կարևոր գործակալություններից, ինչպիսիք են Առողջապահության ազգային ինստիտուտները (NIH), ՆԱՍԱ-ն և Օվկիանոսագիտության և մթնոլորտի ազգային վարչությունը։
Օրինակ՝ NIH-ը չեղարկել է բազմաթիվ դրամաշնորհներ, որոնք այլևս չեն համապատասխանում գործակալության փոփոխվող առաջնահերթություններին, մինչդեռ USAID-ի ֆինանսավորման կրճատումները թողել են կարևոր հետազոտական նախագծերը առանց աջակցության։
Nature ամսագրի հարցման համաձայն՝ բազմաթիվ ամերիկացի գիտնականներ մտածում են երկիրը լքելու մասին, հատկապես հետդոկտորական հետազոտողները (79 տոկոս) և դոկտորանտները (75 տոկոս), որոնք առավելապես տուժել են ֆինանսավորման անորոշությունից։
