Թուրքիայում գնաճը շարունակաբար նվազում է արդեն 10 ամիս անընդմեջ, և այս դրական միտումը, ըստ Թուրքիայի գանձապետարանի և ֆինանսների նախարար Մեհմեթ Շիմշեքի, ակնկալվում է շարունակվել՝ ընդգծելով երկրի ուժեղ նվիրվածությունը գնաճի դեմ պայքարին։

«Մենք վճռական ենք գնաճի նվազեցման ծրագիրը իրականացնելու հարցում։ Կա շատ ուժեղ քաղաքական կամք, և մենք ունենք ամուր ծրագիր»,- ասաց Շիմշեքը ուրբաթ օրը՝ Սաքարիայում տեղի ունեցած Միջազգային տնտեսական գագաթնաժողովի ժամանակ, որը հեռարձակվեց ուղիղ կապով։

Ուժեղ բարեփոխումների օրակարգ՝ 2023 թվականի հունիսից սկսած

Շիմշեքը նշեց, որ չնայած գլոբալ կառուցվածքային մարտահրավերներին, Թուրքիան ունի ռազմավարական առավելություն և ակտիվորեն աշխատում է այն երկարաժամկետ ձեռքբերումների վերածելու ուղղությամբ։

«Այս պատճառով մենք վճռականորեն իրականացնում ենք մեր մակրոտնտեսական կայունության և բարեփոխումների ծրագիրը 2023 թվականի հունիսից սկսած»,- նշեց նա։

Ծրագրի հիմնական նպատակները ներկայացնելով՝ նա ասաց. «Մեր նպատակն է մշտապես նվազեցնել գնաճը մինչև միանիշ թվեր, ուժեղացնել բյուջետային կարգապահությունը՝ բարեփոխումների համար ֆինանսական տարածք ստեղծելու նպատակով, նվազեցնել մակրոֆինանսական խոցելիությունները՝ կրճատելով ընթացիկ հաշվի դեֆիցիտը, և ի վերջո հասնել կառուցվածքային փոփոխության՝ բարձրացնելով արտադրողականությունը, մրցունակությունը և ներուժային աճը»։

«Թուրքիան ավելի դիմացկուն է գլոբալ առևտրային ցնցումների նկատմամբ»

Համաշխարհային պաշտպանողականության աճի մասին խոսելիս Շիմշեքը զգուշացրեց, որ առևտրային պատերազմներն ու մաքսատուրքերի ավելացումը անորոշություն են ստեղծում գլոբալ շուկաներում՝ սպառնալով նվազեցնել համաշխարհային աճը 3 տոկոսից ցածր։

«Պաշտպանողականությունը նոր երևույթ չէ՝ այն կայուն աճել է վերջին 15 տարիների ընթացքում։ 2008 թվականի համաշխարհային ֆինանսական ճգնաժամից ի վեր առևտրային սահմանափակումները 11 անգամ ավելացել են»,- ասաց նա՝ մատնանշելով ԱՄՆ-ի և Չինաստանի միջև աճող աշխարհաքաղաքական մրցակցությունը որպես հիմնական գործոն։

Չնայած այս գլոբալ մարտահրավերներին՝ Շիմշեքը նշեց, որ Թուրքիան առանձնանում է որպես ավելի դիմացկուն՝ համեմատած այլ զարգացող տնտեսությունների հետ։

«Դրա երկու հիմնական պատճառ կա։ Նախ, մեր աճը հիմնականում պայմանավորված է ներքին պահանջարկով, ոչ թե արտահանմամբ։ Մեր ՀՆԱ-ում ապրանքների արտահանման բաժինը կազմում է մոտ 20 տոկոս, ինչը նվազեցնում է մեր կախվածությունը պաշտպանողական գլոբալ միջավայրում»։

«Երկրորդ՝ մենք մեր առևտրի մեծ մասը իրականացնում ենք հարևան և բարեկամական երկրների հետ։ Մեր արտահանման 68 տոկոսը գնում է այն երկրներ, որոնց հետ մենք ունենք ազատ առևտրի համաձայնագրեր։ Մեր խոշորագույն առևտրային գործընկերը՝ ԵՄ-ն, պաշտպանում է կանոնների վրա հիմնված և բազմակողմ առևտրային կարգը՝ ինչպես մենք։ Սա ուժեղացնում է մեր կարողությունը՝ դիմակայելու արտաքին ցնցումներին»։

Չինաստանի արձագանքը՝ ուշադրության կենտրոնում

Չնայած գլոբալ պաշտպանողական միտումների անուղղակի ազդեցություններին՝ Շիմշեքը նշեց, որ դեռ վաղ է ամբողջությամբ գնահատել դրանց ազդեցությունը։

Այնուամենայնիվ, նա ընդգծեց, որ ամենակարևոր անհայտներից մեկը այն է, թե ինչպես Չինաստանը կարձագանքի այլ խոշոր տնտեսությունների կողմից սահմանված բարձր մաքսատուրքերին։