در ساعات اولیه روز یکشنبه، موشک های ایران به عمق قلمرو اسرائیل اصابت کردند — نه تنها به خاک این کشور، بلکه به قلب افتخار علمی آن.
مؤسسه علوم وایزمن، که به عنوان یک مرکز تحقیقاتی جهانی با دهه ها کار در زمینه علوم زیستی، فیزیک و کیمیا شناخته می شود، در یک حمله مستقیم به شدت آسیب دید. مقامات اسرائیلی و دانشمندان این حمله را هم یک ضربه تاکتیکی و هم نمادین توصیف کرده اند.
پروفیسر اورن شولدینر، که نزدیک به خرابه‌هایی ایستاده بود که زمانی آزمایشگاه ۱۶ ساله‌اش در آن قرار داشت، گفت: «آن ها توانستند به جواهر تاج علمی اسرائیل آسیب برسانند.»
او افزود: «این یک پیروزی اخلاقی برای آن ها است.»
اگرچه در این حمله کسی کشته نشد، اما تأثیر آن ویرانگر بود. دو ساختمان به طور مستقیم هدف قرار گرفتند — یکی محل آزمایشگاه های علوم زیستی و دیگری که هنوز در حال ساخت بود. حداقل دوازده ساختمان دیگر نیز آسیب دیدند، پنجره ها شکسته شدند، فولادها خم شدند و محیط های پیشرفته تحقیقاتی به خرابه های سوخته تبدیل شدند.
پروفیسر سارل فلیشمن گفت: «این کار زندگی بسیاری از افراد بود. برخی از آزمایشگاه ها کاملاً نابود شدند. واقعاً هیچ چیزی باقی نمانده است.»
ایران ورق را برمی گرداند
سال هاست که اسرائیل دانشمندان هسته‌ای ایران را در عملیات های مخفیانه هدف قرار داده است تا برنامه هسته‌ای تهران را به تأخیر بیندازد یا متوقف کند. با این حمله اخیر، ایران به نظر می رسد که نشان داده اکنون نخبگان علمی اسرائیل را نیز هدف قرار می دهد.
مؤسسه وایزمن، که در سال ۱۹۳۴ تأسیس شد و به نام اولین رئیس جمهور اسرائیل نامگذاری شده است، اغلب در میان مراکز تحقیقاتی برتر جهان رتبه بندی می شود. این مؤسسه اولین کمپیوتر اسرائیل را ساخته و با صنعت دفاعی اسرائیل، از جمله همکاری با شرکت دفاعی البیت سیستمز، ارتباط دارد.
تحلیلگری بنام یوئل گوزانسکی گفت که این ارتباط ممکن است در انتخاب این مؤسسه به عنوان هدف نقش داشته باشد. او افزود: «این مؤسسه نماد پیشرفت علمی اسرائیل است. و ایران پیامی می فرستد: 'شما دانشمندان ما را هدف قرار می دهید، ما دانشمندان شما را هدف قرار می دهیم.'»
این اولین بار نیست که ایران ظاهراً تلاش کرده دانشمندانی مرتبط با وایزمن را هدف قرار دهد. در سال ۲۰۲۳، مقامات اسرائیلی آنچه را که به عنوان یک توطئه مرتبط با ایران برای ردیابی و کشتن یک دانشمند هسته‌ای ساکن در محوطه دانشگاه توصیف نمودند، خنثی کردند. چندین مظنون فلسطینی از شرق بیت المقدس اشغالی قبل از اجرای این طرح دستگیر شدند.
اما حمله کنونی فراتر از هر برنامه‌ای که تاکنون وجود داشته، پیش رفته است. شولدینر با صدایی لرزان به یاد آورد که از میان خرابه ها عبور می کرد: «هیچ چیزی برای نجات وجود ندارد. هیچ اثری باقی نمانده است. تمام مطالعات ما متوقف شده اند. بازسازی سال ها طول خواهد کشید.»
با بسته ماندن محوطه دانشگاه، دانشمندان در تلاش هستند تا تخمین بزنند که چه زمانی یا چگونه می توانند کار خود را از سر بگیرند. فراتر از تخریب، این حملات متقابل نقطه عطفی در این درگیری محسوب می‌شود — گسترش میدان نبرد به ذهن ها، نه فقط موشک ها.
