احمد شرع رئیس جمهور سوریه اعلام کرد که رهبران محلی و چهره های برجسته از جامعه مسئولیت امنیت در سویدا را بر عهده خواهند داشت. این گام یک تحول مهم در انتقال امنیت کشور به بازیگران محلی پنداشته می شود.

تحولات جدید

این تصمیم پس از چند روز درگیری شدید بین شبه‌نظامیان دورزی و گروه‌های قبیله یی بدوی اتخاذ شد. وزارت داخله سوریه اعلام کرده است که در این درگیری‌ها دست‌کم ۳۰ نفر کشته و تقریباً ۱۰۰ نفر زخمی شده‌اند.

شرع در سخنرانی تلویزیونی روز پنجشنبه خویش، تاکید کرد که این تصمیم "بر اساس تامین منافع ملی " گرفته شده است و دولت هنوز هم مسؤلیت محافظت از مردم دورزی را بر عهده دارد. او دورزی ها را به عنوان "یک بخش اساسی بافت این ملت" توصیف کرد.

در ضمن، با خروج اردوی  سوریه از سویدا، روی یک آتش بس از جمله برای شبه نظامیان محلی توافق حاصل شد.

امریکا تایید کرده است که طرفین توافق کرده اند تا اقدامات معینی را برای کاهش اوضاع روی دست بگیرند، اما جزئیات آن هنوز روشن نیست.

این گام برای چه با اهمیت است؟

این گام یک پیشرفت نادرپنداشته میشود زیرا درآن دولت دمشق مسؤلیت امنیتی را رسماً به بازیگران محلی واگذار کرده است. کارشناسان میگویند که این تصمیم هم اعتماد به حکومتداری مبتنی بر جامعه و هم نیاز به جلوگیری از درگیری بیشتر را نشان میدهد. آنهاییکه اخبار سوریه را دنبال میکنند این را به عنوان یک تلاش برای تعادل دیپلماتیک تفسیر میکنند.

این بیانیه فقط چند ساعت پس از حملات هوایی اسرائیل نقاط مختلف در جنوب سوریه از جمله یک پایگاه اردو و اطراف کاخ ریاست جمهوری را هدف قرار داد، مطرح شد.

به گفته مقام‌های سوریه ای در این حملات دست‌کم سه نفر کشته و ۳۴ نفر زخمی شده‌اند.

اسرائیل مدعی شد که هدف این حملات محافظت از جامعه دورزی در منطقه بوده است. اما مقامات سوریه ای میگویند که، به دلیل اینکه این دولت سوریه تلاش میکند تا بعد از سال ها جنگ داخلی بازسازی کند، برخلاف اسراییل که هدف آن بی ثبات کردن اینکشوربوده این حملات را که بخشی از یک ستراتیژی گسترده تران است میخواهدانجام دهد.

ولید جمبلات، رهبر دورزی ها و رئیس سابق حزب سوسیالیست مترقی لبنان، اسرائیل را متهم کرد که به بهانه محافظت از جامعه دورزی از چهره های خاص دورزی برای دامن زدن به ناآرامی در سوریه استفاده می کند.

با وجود افزایش تنش ها، شرع از تلاش های میانجیگری ایالات متحده، کشورهای عربی و تورکیه ستایش کرده و گفت که این میانجیگریها از تشدید خشونت به یک درگیری منطقوی جلوگیری کرده است.

شرع با متهم کردن اسرائیل به تلاش برای تبدیل کردن سوریه به یک "عرصه هرج و مرج بی پایان" تاکید کرد که تلاش های میانجی های بیرونی و تلاش های خود سوریه در مقابل این هدف مقاومت کرده به موفقیت دست خواهد یافت.

یک پیشینه مختصر

ملیشه های محلی در سویدا، که یک منطقه عمدتاً دورزی نشین در جنوب سوریه است، در جریان و بعد از جنگ داخلی که با سرنگونی رژیم بشار اسد در دیسامبر 2024 به پایان رسید، امور داخلی خود را خود انجام دادند.

اتهامات اخیر که قبیله های بدوی در سویدا یک پوسته امنیتی ایجاد کرده اند، به یک مرد دورزی حمله کرده و وسایل او را دزدی کرده اند، باعث تشدید تنش ها در منطقه گردیده است. این حادثه سبب یک چرخه شوم خشونت متقابل و آدم ربایی ها بین دو جناح شد.

هرچند نیروهای دولتی برای ثبات منطقه اعزام شده بودند، اما درگیری‌های مقطعی ادامه داشت. تصمیم نیروهای امنیتی سوریه برای خروج و واگذاری امنیت شهر به رهبران جامعه و گروه های محلی به عنوان یک گام عمدی در جهت کاهش تنش ها تلقی می شود.

شرع در سخنرانی خود، با تمرکز بر "وحدت ملی" و بازسازی، یک رویکرد آینده نگر را نشان داد. او همچنان اظهار داشت که اولویت سوریه بهبود یافتن از سال ها جنگ داخلی و فروپاشی اقتصادی است، نه اینکه تحت فشار قدرت های خارجی، به ویژه اسرائیل به درگیری های جدید کشانده شوند.

گامهای مراحل بعدی

آتش بس در سویدا شکننده به نظر میرسد مگر در حال حاضر همچنان پابرجا است. وزارت داخله سوریه اعلام کرد که توافقنامه جدید ادغام مجدد کامل سویدا به کنترل دولتی از طریق واسطه های محلی را تضمین می کند.

رهبران مذهبی و نمایندگان دورزی نیز مسئولیت حفظ صلح و تامین امنیت را به عهده خواهند گرفت.

واشنگتن که تلاش دارد تا روابط دیپلماتیک خود را با سوریه دوباره برقرار کند، این توافقنامه را "نقطه عطف" توصیف کرد. مارکو روبیو، وزیر خارجه امریکا گفته است که همه طرف‌ها روی «گام‌های مشخص» برای کاهش تنش‌ها توافق کرده‌اند.

در حالی که او مشخص نکرد که این مراحل چه بوده است، اما واضح ساخت که ایالات متحده از همه طرف‌ها انتظار دارد تا به تعهدات خود عمل کنند.