دونالد ترامپ رئیس جمهور ایالات متحده امریکا روز سه شنبه در نخستین مرحله از سفر خود به کشورهای خلیج فارس وارد عربستان سعودی شد. وی در چهارچوب این سفر به قطر و امارات متحده عربی نیز خواهد رفت، جایی که او به دنبال معاملات تجاری است، هرچند توافقات در مورد مسائل حساس خاورمیانه ممکن است دشوارتر باشد.
ترامپ همراه با گروهی از رهبران برجسته تجاری امریکا، از جمله ایلان ماسک، مدیرعامل تسلا و مشاور ترامپ، به ریاض سفر کرده است. نخستین توقف او در ریاض خواهد بود، جایی که او در یک مجمع سرمایهگذاری سعودی-امریکایی شرکت خواهد کرد. او روز چهارشنبه به قطر و روز پنجشنبه به امارات متحده عربی سفر خواهد نمود.
خالد الفالح، وزیر سرمایه گذاری عربستان، در افتتاحیه این مجمع گفت: «در حالی که انرژی همچنان یکی از ارکان اصلی روابط ما باقی مانده است، فرصت های سرمایه گذاری و تجاری در پادشاهی عربستان به طور چشمگیری گسترش یافته و چندین برابر شده است.»
او افزود: «نتیجه این است که وقتی سعودی ها و امریکایی ها با هم همکاری می کنند، اتفاقات خوبی رخ می دهد؛ و اغلب اوقات، اتفاقات بزرگی رخ می دهد.»
مجمع سرمایه گذاری سعودی-امریکایی با نمایش ویدیویی از عقاب ها و شاهین ها آغاز شد که روابط دیرینه بین ایالات متحده و پادشاهی عربستان را جشن می گرفت.
در جلوی یک سالن بزرگ، لری فینک، مدیرعامل بلکراک، استیون شوارتزمن، مدیرعامل بلکاستون، وزیر خزانهداری اسکات بسنت، محمد الجدعان وزیر مالیه عربستان و خالد الفالح حضور داشتند.
عربستان سعودی و ایالات متحده برای دهه ها روابط قوی داشته اند که بر اساس توافقی دیرینه بنا شده است که در آن پادشاهی نفت تأمین می کند و قدرت بزرگ امنیت فراهم می نماید.
احتمال سفر به تورکیه و مذاکرات هستهای ایران
ترامپ همچنین اشاره کرده است که ممکن است روز پنجشنبه به تورکیه سفر کند تا در مذاکرات احتمالی بین ولادیمیر پوتین، رئیس جمهور روسیه و ولودیمیر زلنسکی، رئیس جمهور اوکراین، شرکت کند.
این دومین سفر خارجی ترامپ از زمان بازگشت به قدرت است—اولین سفر او به روم برای مراسم خاکسپاری پاپ فرانسیس بود—و در زمانی انجام می شود که تنش های ژئوپلیتیکی افزایش یافته است.
علاوه بر تلاش برای حل و فصل جنگ در اوکراین، رهبری ترامپ در حال پیشبرد یک مکانیزم کمک جدید برای غزه و فشار بر بنیامین نتانیاهو، نخستوزیر اسرائیل، برای توافق بر سر یک آتشبس جدید است.
در آخر هفته، مذاکره کنندگان امریکایی و ایرانی در عمان دیدار کردند تا درباره توافق احتمالی برای محدود کردن فعالیتهای هستهای تهران گفتگو کنند.
ترامپ تهدید کرده است که در صورت شکست دیپلماسی، اقدام نظامی علیه ایران انجام خواهد داد.
با این حال، این مسائل به جز احتمال سفر به تورکیه، تمرکز اصلی سفر ترامپ به خاورمیانه نیستند.
دفاع عربستان و عادی سازی روابط با اسرائیل
انتظار می رود ایالات متحده، عربستان سعودی، قطر و امارات متحده عربی سرمایهگذاریهایی را اعلام کنند که ممکن است به تریلیونها دالر برسد.
عربستان سعودی قبلاً در ماه جنوری تعهد کرده بود که طی چهار سال آینده ۶۰۰ میلیارد دالر در ایالات متحده سرمایهگذاری کند، اما ترامپ گفته است که او یک تریلیون کامل درخواست خواهد کرد.
علاوه بر ماسک، رهبران تجاری از جمله لری فینک، مدیرعامل بلکراک، و جین فریزر، مدیرعامل سیتیگروپ، در این سفر شرکت خواهند کرد.
وزیر امور خارجه و مشاور امنیت ملی مارکو روبیو و وزیر دفاع پیت هگست نیز ترامپ را همراهی خواهند کرد.
در توقف ریاض، انتظار می رود ترامپ یک بسته تسلیحاتی به ارزش بیش از ۱۰۰ میلیارد دالر به عربستان سعودی پیشنهاد دهد که ممکن است شامل طیف گستردهای از تسلیحات پیشرفته از جمله هواپیماهای حمل و نقل C-130 باشد.
منابع به رویترز گفته اند که ایالات متحده و عربستان سعودی احتمالاً از موضوع عادی سازی روابط بین ریاض و اسرائیل اجتناب خواهند کرد، حتی اگر این هدف اصلی ترامپ در منطقه باشد.
استیو ویتکاف، فرستاده خاورمیانه ترامپ، هفته گذشته گفت که او به زودی انتظار پیشرفت در گسترش توافق نامه های ابراهیم را دارد، مجموعهای از توافق نامه هایی که ترامپ در دوره اول خود میان کشورهای عربی از جمله امارات متحده عربی، بحرین، سودان و مراکش با اسرائیل میانجیگری کرد.
اما مخالفت نتانیاهو با توقف دائمی جنگ در غزه یا ایجاد یک دولت فلسطینی، پیشرفت در مذاکرات مشابه با ریاض را بعید می سازد.
انتظار می رود توقف های دوم و سوم ترامپ در قطر و امارات متحده عربی نیز به مسائل اقتصادی متمرکز باشد.
خانواده سلطنتی قطر انتظار می رود یک هواپیمای لوکس بوئینگ ۷۴۷-۸ را به ترامپ هدیه دهند که برای استفاده به عنوان ایر فورس وان تجهیز خواهد شد، ترتیبی که مورد بررسی کارشناسان اخلاق قرار گرفته است.
ترامپ انتظار دارد این هواپیما را به کتابخانه ریاست جمهوری خود اهدا کند تا پس از پایان دوره ریاست جمهوریاش استفاده شود.