رهبران گروه هفت، به شمول دونالد ترامپ رئیس جمهور ایالات متحده، روز دوشنبه در کانادا گردهم آمدند تا در مورد مسائلی از جمله یافتن راه حل مشترک برای تنش های فزاینده میان ایران و اسرائیل گفتگو کنند.
این نشست سه روزه که در شهر کوچک کاناناسکیس برگزار می شود، بازگشت ترامپ به تقویم دیپلماسی بینالمللی را نشان می دهد. ترامپ پیش از این با نادیده گرفتن اصول معمول و اعمال تعرفه های گسترده بر دوستان و دشمنان، متحدان خود را شگفتزده کرده بود.
مارک کارنی، نخست وزیر کانادا، برنامهای را طراحی کرده بود که هدف آن کاهش اختلافات میان کشورهای صنعتی ثروتمند شامل بریتانیا، کانادا، فرانسه، آلمان، ایتالیا، جاپان و ایالات متحده بود.
اما دو روز پیش از این نشست، اسرائیل با حمله نظامی گسترده و غیرمنتظرهای علیه ایران، جهان را شوکه کرد.
کانادا اکنون در حال رایزنی با کشورها برای صدور بیانیهای مشترک در مورد ایران و اسرائیل است. دیپلمات ها می گویند این بیانیه می تواند خواستار کاهش تنشها شود یا از اسرائیل حمایت کند و بگوید که این کشور به دلیل فعالیت های هستهای مورد مناقشه ایران، حق دفاع از خود را دارد.
اورزولا فون در لاین، رئیس کمیسیون اروپا، به خبرنگاران گفت که پیش از نشست با بنیامین نتانیاهو، نخستوزیر اسرائیل، صحبت کرده و توافق کردهاند که ایران مقصر است.
او افزود: «البته من فکر می کنم که یک راه حل مذاکره شده در درازمدت بهترین راه حل است.» اما از درخواست برای آتشبس فوری خودداری کرد.
ترامپ از حملات اسرائیل تمجید کرده و اشاره کرده است که این حملات با استفاده از سلاح های امریکایی انجام شده است، هرچند نتانیاهو درخواست های علنی او برای تأخیر در حملات را نادیده گرفته است.
به طور غیرمعمول، جاپان که به طور تاریخی روابط دوستانهای با ایران داشته است، با متحدان خود در ایالات متحده و اروپا مخالفت کرده و حملات اسرائیل را «عمیقاً تأسفبار» خوانده است.
قدرت های اروپایی از انتقاد از اسرائیل در مورد حملات به ایران خودداری کرده اند، هرچند نگرانی های جداگانهای در مورد وضعیت انسانی در غزه محاصره شده دارند.
امانوئل مکرون، رئیس جمهور فرانسه، خواستار خویشتنداری شده و از ایران خواسته است تا دوباره وارد مذاکرات با ایالات متحده شود، در حالیکه تهران را به دلیل افزایش تنش ها در برنامه هستهای خود مقصر دانسته است.
ترامپ در حالی به کانادا سفر کرده است که پیش از این همسایه شمالی ایالات متحده را مسخره کرده و گفته بود که کانادا بهتر است به عنوان ایالت پنجاه ویکم امریکا باشد.
تنش ها از زمانی که کارنی، یک بانکدار مرکزی سابق که بیشتر به دلیل شایستگیاش شناخته می شود تا جذابیت، در ماه مارچ جایگزین جاستین ترودو شد، کاهش یافته است. ترودو که زمانی ستارهای در صحنه جهانی بود، از سوی ترامپ مورد انتقاد قرار گرفته بود.
وقتی ترامپ آخرین بار در سال ۲۰۱۸ برای نشست گروه هفت به کانادا سفر کرد، زودتر از موعد نشست را ترک کرد و از هواپیمای نیروی هوایی یک توییتهایی علیه ترودو منتشر کرد و ایالات متحده را از بیانیه نهایی نشست جدا کرد.
اما تنش های عمیق همچنان باقی است. ترامپ که به دنبال تغییرات رادیکال در نظم اقتصادی جهانی مبتنی بر تجارت آزاد است، وعده داده است که تعرفه های گستردهای را بر دوستان و دشمنان ایالات متحده اعمال کند.
فون در لاین که روز شنبه با ترامپ تلفنی صحبت کرده بود، ابراز امیدواری کرد که اروپایی ها بتوانند به یک راه حل برسند و به طور غیرمستقیم از رویکرد ایالات متحده انتقاد کرد.
او گفت: «اجازه دهید تجارت میان ما عادلانه، قابل پیشبینی و باز باقی بماند. همه ما باید از حمایت گرایی اجتناب کنیم.»
فون در لاین همچنین خواستار پیوند دادن بحران های ایران و اوکراین توسط گروه هفت شد. اوکراین توسط پهپادهایی که توسط دولت روحانی ایران به روسیه فروخته شدهاند، هدف قرار گرفته است.
او افزود: «همان نوع پهپاد ها و موشک های بالستیک طراحی و ساخته شده ایران، به طور بی رویه شهرهای اوکراین و اسرائیل را هدف قرار می دهند. بنابراین، این تهدید ها باید به صورت مشترک مورد بررسی قرار گیرند.»
ولودیمیر زلنسکی، رئیس جمهور اوکراین، یکی از مهمانان دعوت شده به این نشست است و امیدوار است با ترامپ صحبت کند. ترامپ پیش از این در دیدارشان در کاخ سفید در ۲۸ فبروری، زلنسکی را علناً مورد تمسخر قرار داده بود.
ترامپ امیدوار بود که اوکراین را به یک توافق سریع با روسیه وادار کند، اما پس از آنکه ولادیمیر پوتین درخواست های ایالات متحده برای حداقل یک آتشبس موقت را رد کرد، ناامید شد.
ترامپ روز شنبه با پوتین تلفنی صحبت کرد و درباره درگیری ایران و اسرائیل و همچنین اوکراین گفتگو کرد.
اما مکرون تردید دارد که پوتین بتواند به عنوان میانجی در خاورمیانه عمل کند.
رئیس جمهور فرانسه پس از توقف در گرینلند، جایی که تهدیدات ترامپ برای تصرف این قلمرو خودمختار دنمارک را محکوم کرد، به کاناناسکیس رفت.
او گفت: «این کاری نیست که متحدان انجام دهند.»
ترامپ نیز پس از شرکت در یک رژه نظامی در واشنگتن که با روز تولدش همزمان بود و اعتراضات گستردهای را به دلیل اقداماتی که به طور فزایندهای اقتدارگرایانه تلقی می شود، برانگیخت، به این نشست رسید.