Το Ιράν και οι Ηνωμένες Πολιτείες προετοιμάζονται για τον πέμπτο γύρο διαπραγματεύσεων σχετικά με το ταχέως εξελισσόμενο πυρηνικό πρόγραμμα της Τεχεράνης την Παρασκευή στη Ρώμη, με το ζήτημα του εμπλουτισμού να αναδεικνύεται ως το κύριο θέμα.
Αξιωματούχοι των ΗΠΑ από την κυβέρνηση του Προέδρου Ντόναλντ Τραμπ επιμένουν ότι το Ιράν δεν μπορεί να συνεχίσει τον εμπλουτισμό ουρανίου σε καμία περίπτωση, στο πλαίσιο οποιασδήποτε συμφωνίας που μπορεί να οδηγήσει σε άρση των κυρώσεων στην οικονομία της Τεχεράνης, η οποία αντιμετωπίζει δυσκολίες. Ο Υπουργός Εξωτερικών του Ιράν, Αμπάς Αραγτσί, δήλωσε νωρίς την Παρασκευή μέσω διαδικτύου ότι η απουσία εμπλουτισμού θα σημαίνει «ΔΕΝ έχουμε συμφωνία».
«Η εξεύρεση του δρόμου προς μια συμφωνία δεν είναι επιστήμη πυραύλων», έγραψε ο Αραγτσί στην πλατφόρμα κοινωνικής δικτύωσης X. «Ήρθε η ώρα για αποφάσεις».
Οι Ηνωμένες Πολιτείες θα εκπροσωπηθούν και πάλι στις συνομιλίες από τον ειδικό απεσταλμένο για τη Μέση Ανατολή, Στιβ Γουίτκοφ, και τον διευθυντή σχεδιασμού πολιτικής του Υπουργείου Εξωτερικών, Μάικλ Άντον.
Αν και οι αρχές δεν έχουν ανακοινώσει την τοποθεσία των συνομιλιών, ένας προηγούμενος γύρος στη Ρώμη είχε πραγματοποιηθεί στην Πρεσβεία του Ομάν εκεί.
Ο Υπουργός Εξωτερικών του Ομάν, Μπάντρ αλ-Μπουσαΐντι, διαμεσολαβεί στις διαπραγματεύσεις, καθώς η χώρα της Αραβικής Χερσονήσου θεωρείται αξιόπιστος συνομιλητής τόσο από την Τεχεράνη όσο και από την Ουάσινγκτον.
Ο εμπλουτισμός παραμένει το κεντρικό ζήτημα στις διαπραγματεύσεις. Οι συνομιλίες στοχεύουν στον περιορισμό του πυρηνικού προγράμματος του Ιράν με αντάλλαγμα την άρση ορισμένων από τις συντριπτικές οικονομικές κυρώσεις που έχουν επιβληθεί από τις ΗΠΑ στη χώρα, κλείνοντας σχεδόν μισό αιώνα εχθρότητας.
Ο Τραμπ έχει επανειλημμένα απειλήσει με αεροπορικές επιδρομές που θα στοχεύουν το πρόγραμμα του Ιράν, αν δεν επιτευχθεί συμφωνία. Οι Ιρανοί αξιωματούχοι προειδοποιούν όλο και περισσότερο ότι μπορούν να επιδιώξουν την κατασκευή πυρηνικού όπλου με το απόθεμά τους σε ουράνιο εμπλουτισμένο σε επίπεδα κοντά σε αυτά που απαιτούνται για όπλα.
‘Ειδικά μέτρα’
Ο εμπλουτισμός παραμένει το βασικό σημείο αντιπαράθεσης. Ο Γουίτκοφ κάποια στιγμή πρότεινε ότι το Ιράν θα μπορούσε να εμπλουτίζει ουράνιο στο 3,67%, αλλά αργότερα δήλωσε ότι κάθε εμπλουτισμός από το Ιράν πρέπει να σταματήσει. Αυτή η θέση από την αμερικανική πλευρά έχει σκληρύνει με την πάροδο του χρόνου.
Όταν ρωτήθηκε για τις διαπραγματεύσεις, η εκπρόσωπος του Υπουργείου Εξωτερικών, Τάμι Μπρους, δήλωσε: «Πιστεύουμε ότι θα πετύχουμε» στις συνομιλίες και στην προσπάθεια της Ουάσινγκτον για μηδενικό εμπλουτισμό.
«Οι Ιρανοί βρίσκονται στο τραπέζι, οπότε κατανοούν επίσης ποια είναι η θέση μας και συνεχίζουν να συμμετέχουν», δήλωσε η Μπρους την Πέμπτη.
Μία ιδέα που έχει προταθεί μέχρι στιγμής είναι να σταματήσει ο εμπλουτισμός στο Ιράν, αλλά να διατηρηθεί μια προμήθεια ουρανίου μέσω ενός κοινοπραξίας στη Μέση Ανατολή, υποστηριζόμενη από περιφερειακές χώρες και τις ΗΠΑ.
Ωστόσο, το Υπουργείο Εξωτερικών του Ιράν έχει διατηρήσει τη θέση ότι ο εμπλουτισμός πρέπει να συνεχιστεί εντός των συνόρων της χώρας, ενώ μια παρόμοια πρόταση ανταλλαγής καυσίμων απέτυχε να κερδίσει έδαφος στις διαπραγματεύσεις το 2010.
Εν τω μεταξύ, το Ισραήλ έχει απειλήσει να επιτεθεί στις πυρηνικές εγκαταστάσεις του Ιράν από μόνο του, αν αισθανθεί ότι απειλείται, περιπλέκοντας περαιτέρω τις εντάσεις στη Μέση Ανατολή, οι οποίες έχουν ήδη αυξηθεί λόγω του πολέμου του Ισραήλ στη Γάζα.
Ο Αραγτσί προειδοποίησε την Πέμπτη ότι το Ιράν θα λάβει «ειδικά μέτρα» για να υπερασπιστεί τις πυρηνικές του εγκαταστάσεις, αν το Ισραήλ συνεχίσει να τις απειλεί, ενώ προειδοποίησε επίσης τις ΗΠΑ ότι θα θεωρήσει πως συμμετέχουν σε οποιαδήποτε ισραηλινή επίθεση.
