Η πρώτη γυναίκα αρχιτέκτονας του Πακιστάν, Yasmeen Lari, αρνήθηκε το Βραβείο Αρχιτεκτονικής Wolf , με έδρα το Ισραήλ, λόγω των επιθέσεων του Τελ Αβίβ στη Γάζα.
Η δήλωση της Lari σχετικά με το βραβείο αναρτήθηκε στο λογαριασμό της στο Instagram (@barefootsocialarchitecture).
Ανέφερε ότι, ενώ είναι «ιδαίτερα ευγνώμων για αυτή την τιμή», δεν μπορεί να δεχτεί το βραβείο ή το χρηματικό έπαθλο, ακόμη και από έναν οργανισμό ανεξάρτητο από την κυβέρνηση, λαμβάνοντας υπόψη την «δυστυχώς συνεχιζόμενη γενοκτονία στη Γάζα».
«Κάθε μορφή βίας είναι απαράδεκτη για μένα, από οποιαδήποτε πλευρά μιας σύγκρουσης, και έχω περάσει μεγάλο μέρος της ζωής μου βοηθώντας πρόσφυγες, συμπεριλαμβανομένων των κλιματικών μεταναστών. Η Γάζα είναι δυστυχώς τώρα μία από τις χειρότερες καταστάσεις όσον αφορά τον εκτοπισμό», πρόσθεσε.
Το ετήσιο Βραβείο Wolf είναι ένα διεθνές βραβείο που απονέμεται στο Ισραήλ από το 1978. Τιμά άτομα που «ξεπερνούν τα εμπόδια της θρησκείας, του φύλου, της φυλής, της γεωγραφίας και της πολιτικής στάσης».
Τα βραβεία απονέμονται στις κατηγορίες της ιατρικής, της γεωργίας, των μαθηματικών, της χημείας, της φυσικής, και ένα βραβείο τέχνης που εναλλάσσεται μεταξύ αρχιτεκτονικής, μουσικής, ζωγραφικής και γλυπτικής. Η υποψηφιότητα για το Βραβείο Wolf γίνεται μόνο κατόπιν πρόσκλησης.
Σύμφωνα με την επίσημη ιστοσελίδα, «το Βραβείο Wolf αναγνωρίζει επιστήμονες και καλλιτέχνες παγκοσμίως για τις εξαιρετικές τους επιδόσεις στην προώθηση της επιστήμης και της τέχνης για τη βελτίωση της ανθρωπότητας. Με την απονομή του βραβείου, τιμούμε ηγέτες και πρωτοπόρους σε αυτά τα πεδία που έχουν συμβάλει σε έναν καλύτερο κόσμο».
Το βραβείο σε κάθε κετηγορία περιλαμβάνει ένα δίπλωμα, ένα Μετάλλιο Τιμής και 100.000 δολάρια.
Μετά την άρνηση της Lari να δεχτεί το βραβείο, αυτό απονεμήθηκε στην Κινέζα αρχιτέκτονα Tiantian Xu, «για την αρχιτεκτονική της που μεταμόρφωσε χωριά σε όλη την Κίνα από οικονομική, κοινωνική και πολιτιστική άποψη».
Ποιά είναι η Yasmeen Lari;
Η Lari γεννήθηκε στο Πακιστάν το 1941 και μετακόμισε στο Λονδίνο σε ηλικία 15 ετών με την οικογένειά της. Επέστρεψε στο Πακιστάν σε ηλικία 23 ετών με τον σύζυγό της, αφού αποφοίτησε από τη Σχολή Αρχιτεκτονικής του Oxford Brooks.
Η Lari και ο αείμνηστος σύζυγός της, Suhail Zaheer Lari, ίδρυσαν το Ίδρυμα Πολιτιστικής Κληρονομιάς του Πακιστάν (Heritage Foundation of Pakistan) το 1980, το οποίο ήταν καθοριστικό για τη διατήρηση της πολιτιστικής κληρονομιάς της χώρας.
Το έργο της επικεντρώνεται στη διασταύρωση της αρχιτεκτονικής και της κοινωνικής δικαιοσύνης, ιδιαίτερα για τις περιθωριοποιημένες κοινότητες του Πακιστάν. Έχει κατασκευάσει πάνω από 50.000 βιώσιμα αυτοσχέδια καταφύγια και πάνω από 80.000 οικολογικές κουζίνες χρησιμοποιώντας φυσικά υλικά όπως πηλό, ασβέστη και μπαμπού.
Ξεκίνησε να εργάζεται με μπαμπού το 2007, παρέχοντας κοινοτικές κουζίνες σε πρόσφυγες της σύγκρουσης στην περιοχή Σουάτ του Χάιμπερ Παχτούνχβα και αργότερα κατασκευάζοντας κοινοτικά κέντρα πάνω σε πασσάλους μετά από πλημμύρες που έπληξαν τη χώρα.
Το 2022, μετά τις πλημμύρες που έπληξαν το Πακιστάν υποσχέθηκε να κατασκευάσει βιώσιμα και ανθεκτικά στις πλημμύρες σπίτια.
Το έργο της βασίζεται στη φιλοσοφία της «Barefoot Social Architecture» (Ξυπόλυτη κοινωνική αρχιτεκτονική), ένα σύστημα ανταλλαγής γνώσεων που στοχεύει να μειώσει την εξάρτηση από τις ανθρωπιστικές βοήθειες και να ενδυναμώσει τις κοινότητες.
Το 2023, η Lari τιμήθηκε με το περίφημο Βασιλικό Χρυσό Μετάλλιο του Royal Institute of British Architects (Βασιλικό Ινστιτούτο Βρετανών Αρχιτεκτόνων) για το ανθρωπιστικό της έργο. Το 2020, κέρδισε το Βραβείο Jane Drew.
