Ο Πρέσβης των ΗΠΑ στην Τουρκία, Τομ Μπάρακ, υπογράμμισε τον καθοριστικό ρόλο της Άνκαρα στις περιφερειακές δυναμικές, λέγοντας: «Το Ισραήλ χρειάζεται να επαναπροσδιοριστεί, βρίσκεται στη διαδικασία επαναπροσδιορισμού. Και αυτό που μόλις συνέβη μεταξύ Ισραήλ και Ιράν είναι μια ευκαιρία για όλους μας να πούμε, κάντε ένα διάλειμμα, ας δημιουργήσουμε έναν νέο δρόμο. Η Τουρκία είναι κλειδί σε αυτόν τον νέο δρόμο».
Μιλώντας στο Πρακτορείο Anadolu, ο Μπάρακ, ο οποίος είναι επίσης ειδικός απεσταλμένος των ΗΠΑ για τη Συρία, αναφέρθηκε στους στενούς προσωπικούς του δεσμούς με την Τουρκία.
Υπενθυμίζοντας ότι ο παππούς του μετανάστευσε στην Αμερική το 1900 με οθωμανικό διαβατήριο και 13 λίρες, είπε: «Το να έχω το χάρισμα και το προνόμιο να επιστρέφω εκεί από όπου προέρχεται το DNA μου, ως ανώτερος διπλωμάτης του Πρόεδρου Τραμπ είναι μεγάλη μου τιμή».
Ο Μπάρακ μίλησε για τις σχέσεις ΗΠΑ-Τουρκίας και τις τελευταίες εξελίξεις στη Μέση Ανατολή. Αναφερόμενος στη συνάντηση μεταξύ του Τραμπ και του Τούρκου Προέδρου Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, που πραγματοποιήθηκε κατά τη Σύνοδο Κορυφής Αρχηγών Κρατών και Κυβερνήσεων του ΝΑΤΟ στη Χάγη, ο Αμερικανός Πρέσβης είπε ότι ο Τραμπ και ο Ερντογάν, καθώς και ο Τούρκος υπουργός Εξωτερικών Χακάν Φιντάν και ο υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ Μάρκο Ρούμπιο, διατηρούν καλές προσωπικές σχέσεις.
«Ξεκινήσαμε με μια συμπάθεια και μια κατανόηση αυτών των τεσσάρων ανθρώπων, των δύο προέδρων και των υπουργών Εξωτερικών, οι οποίοι έχουν μια προσωπική σχέση εμπιστοσύνης μεταξύ τους σε μια πολύ, πολύ σημαντική στιγμή της ιστορίας», είπε.
Υπενθυμίζοντας ότι ο Τραμπ και ο Ερντογάν έχουν μιλήσει δύο φορές στο τηλέφωνο, ο Μπάρακ είπε ότι αυτό βοήθησε στην οικοδόμηση εμπιστοσύνης μεταξύ τους. Ο Μπάρακ ανέφερε επίσης ότι ξεδιπλώνεται μια νέα εποχή, διαμορφωμένη από τη Μέση και την Εγγύς Ανατολή, σημειώνοντας ότι οι ΗΠΑ πάντα θεωρούσαν την Τουρκία ως έναν σημαντικό σύμμαχο στο ΝΑΤΟ.
«Σημαντικός περιφερειακός παίκτης»
Ο Μπάρακ δήλωσε ότι ο Τραμπ και ο Ερντογάν βλέπουν αυτή την κατάσταση ως μια ευκαιρία να αλλάξουν τον διάλογο, λέγοντας: «Ο διάλογος στη Μέση Ανατολή απαιτεί ηγεσία· απαιτεί ισχυρή ηγεσία».
Αναφερόμενος στον ρόλο της Τουρκίας στο ΝΑΤΟ, πρόσθεσε: «Πριν από αυτή τη σύνοδο του ΝΑΤΟ, πάντα θεωρούσαμε την Τουρκία ως έναν σπουδαίο σύμμαχο του ΝΑΤΟ. Αλλά κατά την ταπεινή μου άποψη, δεν αναγνωρίστηκε ποτέ η σημασία που θα έπρεπε να έχει η Τουρκία ως ένας τόσο σημαντικός περιφερειακός παίκτης».
Θυμούμενος ένα στιγμιότυπο από τη σύνοδο κορυφής του ΝΑΤΟ, ο Μπάρακ είπε: «Από αυτό, βλέποντας την οικογενειακή φωτογραφία του ΝΑΤΟ και έχοντας τον Πρόεδρο Ερντογάν να στέκεται ακριβώς δίπλα στον Πρόεδρο Τραμπ, και μπορείς να δεις τον Πρόεδρο Τραμπ, ο οποίος είναι πολύ συναισθηματικός εσωτερικά, στην πραγματικότητα γλυκός, ευγενικός, πράος, αλλά συνήθως δεν το δείχνει σε ένα περιβάλλον ισχύος, όταν αντάλλαξαν χειραψία… Θέλω να πω, ήταν μια εκπληκτική στιγμή. Πραγματικά συμπαθούν ο ένας τον άλλον».
Μιλώντας για τη συνεχιζόμενη αναταραχή στη Μέση Ανατολή, δήλωσε τα εξής: «Βρισκόμαστε σε μια στιγμή στη Μέση Ανατολή όπου όλες οι χώρες της περιοχής επιθυμούν μια λύση. Έχουμε περάσει 100 χρόνια με σύγχυση, σύγχυση που προκλήθηκε κυρίως από τη Δύση, από το χέρι της Δύσης, που πάντα προσπαθεί να παρέμβει».
Υπογραμμίζοντας ότι τα F-16 και τα F-35 είναι απαραίτητα στοιχεία για τη σύμμαχο του ΝΑΤΟ, Τουρκία, ο Μπάρακ σημείωσε ότι ένα σημαντικό μέρος των εξαρτημάτων των F-35 παράγεται στην Τουρκία. Τόνισε ότι η Τουρκία έχει ήδη πληρώσει για τα F-16 και τον εκσυγχρονισμό τους και μοιράστηκε κάποιες ιστορίες από την περίοδο που επιβλήθηκαν οι κυρώσεις CAATSA.
Ο Μπάρακ υπογράμμισε επίσης τη σημασία της εμβάθυνσης της στρατηγικής συνεργασίας, ιδιαίτερα στην άμυνα.
Αναγνώρισε ότι το θέμα των F-35 αποτελεί εδώ και καιρό αντικείμενο συζήτησης, δηλώνοντας ότι και οι δύο πλευρές τώρα επιδιώκουν να «το αφήσουν αυτό στην άκρη» και εξέφρασε την επιθυμία «να κάνουν μια νέα αρχή».
Δήλωσε περαιτέρω: «(Το) Κογκρέσο (των ΗΠΑ) είναι πρόθυμο να το εξετάσει εκ νέου. Ο Πρόεδρος Ερντογάν και ο υπουργός Εξωτερικών Φιντάν κάνουν το ίδιο και λένε, “ας κάνουμε μια νέα αρχή”… Έτσι, η πεποίθησή μου είναι ότι μέχρι το τέλος του έτους, έχουμε τη δυνατότητα να έχουμε μια λύση».
Σχετικά με το θέμα των F-35, F-16 και S-400, ο Μπάρακ πρόσθεσε: «Έτσι, νομίζω ότι αυτό που θα δείτε τους επόμενους δύο μήνες είναι η ανανέωση μιας συνάντησης μεταξύ των δύο προέδρων μας και των δύο υπουργών Εξωτερικών μας, μια διμερής ατζέντα, όλα αυτά τα πράγματα που συζητούνται εδώ και πέντε χρόνια. F-35, F-16, S-400, κυρώσεις, δασμοί είναι δευτερεύοντα σε σχέση με την αποστολή μας».
«Για πρώτη φορά, από όσο θυμάμαι, υπάρχει μια αμερικανική δέσμευση και μια τουρκική δέσμευση που λέει: αντί να είμαστε απλώς αμυντικοί εταίροι, ας γίνουμε και εταίροι στην επίθεση. Πώς βοηθάμε τον τουρκικό λαό και πώς δημιουργούμε περισσότερη κατανόηση με τον αμερικανικό πληθυσμό;» είπε.
Επίσης, επαίνεσε τα επιτεύγματα της Τουρκίας στην αμυντική βιομηχανία, αναφερόμενος ιδιαίτερα στην παγκόσμια επιτυχία των μη επανδρωμένων αεροσκαφών TB2 και Bayraktar της Baykar, και χαρακτήρισε τις Τουρκικές Αερογραμμές ως έναν από τους καλύτερους αερομεταφορείς στον κόσμο.
Ο Μπάρακ μοιράστηκε επίσης τις σκέψεις του για την πόλη της Ίζμιρ στην Τουρκία, λέγοντας: «Για μένα, η Ίζμιρ, όπου Εβραίοι, Μουσουλμάνοι και Χριστιανοί ζούσαν δίπλα δίπλα, είναι το παράδειγμα του πώς συγχωνεύεις όλες αυτές τις κοινότητες».
«Έτσι, το βλέπω αυτό πραγματικά ως το παράδειγμα του τι πρέπει να συμβεί στη Μέση Ανατολή και στον κόσμο, δηλαδή ανάμειξη πολιτισμών, σκέψεων, απόψεων, χωρίς πλεονεξία, χωρίς απληστία, χωρίς εχθρότητα, και νομίζω ότι η Τουρκία μπορεί να είναι το κεντρικό σημείο όλων αυτών, όπως βλέπετε στη Συρία. Αλλά αυτό που συμβαίνει στη Συρία οφείλεται σε μεγάλο βαθμό στην Τουρκία και την ηγεσία της», είπε ο Αμερικανός Πρέσβης.