Πώς μπορεί κάτι τόσο απλό όσο ένα όνομα να επηρεάσει έναν ολόκληρο πληθυσμό; Σε αυτό το επεισόδιο, εξετάζουμε την κρυφή δύναμη πίσω από τα ονόματα στη δημόσια υγεία και πώς μπορούν να επηρεάσουν την κοινωνική συμπεριφορά, τις διακρίσεις και τον στιγματισμό. Θα εξετάσουμε πραγματικά παραδείγματα, από τον ιό mpox μέχρι την "Ισπανική γρίπη" και ακόμη και τον COVID-19, για να αποκαλύψουμε γιατί η ονομασία έχει μεγαλύτερη σημασία απ' ότι νομίζετε στην παγκόσμια υγεία.
Τον Σεπτέμβριο του 2024, ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας, ή ΠΟΥ, κήρυξε παγκόσμια κατάσταση έκτακτης ανάγκης για τη δημόσια υγεία λόγω μιας νέας παραλλαγής του ιού mpox. Ο ιός εξαπλωνόταν γρήγορα στη Λαϊκή Δημοκρατία του Κονγκό και στις γειτονικές αφρικανικές χώρες, προκαλώντας παγκόσμια ανησυχία. Τώρα, μπορεί να αναρωτιέστε, "Δεν ονομαζόταν διαφορετικά αυτό παλιότερα;" Και θα είχατε δίκιο. Η ασθένεια ήταν προηγουμένως γνωστή ως ευλογιά των πιθήκων.
Λόγω της πίεσης από ειδικούς της δημόσιας υγείας, ιδιαίτερα από την Αφρική, ο ΠΟΥ μετονόμασε επίσημα τον ιό σε "mpox" τον Νοέμβριο του 2022. Αυτή η κίνηση δεν αφορούσε μόνο τον επιστημονικό ορθολογισμό - ήταν μια συνειδητή προσπάθεια να αποτραπεί ο στιγματισμός, ο ρατσισμός και η διάκριση που συχνά συνδέονται με τα ονόματα των ασθενειών.
Γιατί είναι σημαντικά τα ονόματα; Τα ονόματα μπορεί να φέρουν βαθιές συνδηλώσεις, μερικές φορές ενισχύοντας επικίνδυνα στερεότυπα. Όταν έγινε για πρώτη φορά αναφορά στην επιδημία του mpox, τα διαδικτυακά φόρουμ γέμισαν με ρατσιστικά σχόλια που συνέδεαν την ασθένεια με τους αφρικανικούς λαούς. Το ιατρικό περιοδικό The Lancet επέστησε την προσοχή στο πόσο επιζήμιο μπορεί να είναι αυτός ο στιγματισμός. Αυτό αποθαρρύνει τους ανθρώπους από το να αναζητήσουν την απαραίτητη υγειονομική περίθαλψη, εμβολιασμούς ή θεραπεία, αυξάνοντας τον κίνδυνο για όλους.
Υπάρχει μια μακρά ιστορία ονομασίας ασθενειών με βάση τις γεωγραφικές τοποθεσίες ή τις ομάδες ανθρώπων,και αυτό συχνά έχει επιβλαβείς συνέπειες. Ένα εξέχον παράδειγμα είναι η "Ισπανική γρίπη". Αυτή ήταν η πανδημία H1N1 του 1918-1920. Παρά το όνομά της, η "Ισπανική γρίπη" στην πραγματικότητα δεν ξεκίνησε στην Ισπανία. Πιστεύεται ότι προήλθε από το Κάνσας των ΗΠΑ. Η Ισπανία απλώς επειδή ήταν ουδέτερη κατά τη διάρκεια του Ά Παγκοσμίου Πολέμου μπορούσε να κάνει ειδήσεις στο θέμα αυτό πιο ανοιχτά, ενώ άλλες χώρες συγκάλυπταν τις ειδήσεις. Το αποτέλεσμα ήταν να συσχετιστεί η πανδημία περισσότερο με την Ισπανία.
Η ονομασία ασθενειών με βάση ανθρώπους ή τόπους μπορεί επίσης να ενισχύσει ιστορικές προκαταλήψεις. Για παράδειγμα, το σύνδρομο Down κάποτε ονομαζόταν "μογγολισμός" - που ήταν ένας εξαιρετικά προσβλητικός όρος που χρειάστηκαν χρόνια για να αλλάξει. Μόνο όταν γενετιστές και ομάδες υπεράσπισης αγωνίστηκαν για μια ουδέτερη, ορθή γλώσσα, υιοθετήσαμε το όνομα σύνδρομο Down.
Ένα πιο πρόσφατο παράδειγμα, ήρθε με τον COVID-19, το 2020. Ο τότε πρόεδρος των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ αναφερόταν επανειλημμένα στον νέο κορονοϊό ως "κινεζικό ιό" ή ακόμη και "Κουνγκ Φλου". Η επιλογή των λέξεών του προκάλεσε τεράστια αντίδραση, με επικριτές να τον κατηγορούν για υποκίνηση ρατσισμού και ξενοφοβίας. Οι αναφορές για εγκλήματα μίσους εναντίον Ασιατών στις ΗΠΑ αυξήθηκαν δραματικά κατά τη διάρκεια της πανδημίας. Μεταξύ Μαρτίου 2020 και Ιουνίου 2021, το Stop AAPI Hate κατέγραψε πάνω από 9.000 περιστατικά διακρίσεων και βίας εναντίον Αμερικανών ασιατικής καταγωγής.
Η γλώσσα που χρησιμοποιούμε έχει συνέπειες στον πραγματικό κόσμο. Το The Lancet σε ένα άρθρο του 2022 τόνισε ότι πρέπει να είμαστε υπεύθυνοι στον τρόπο που ονομάζουμε τους ιούς και τις άλλες ασθένειες. Η αλλαγή του ονόματος του ιού mpox είναι ένα βήμα προς τη σωστή κατεύθυνση, αλλά εξαρτάται από όλους μας να διασφαλίσουμε ότι οι συζητήσεις για την υγεία είναι δίκαιες, ορθές και αμερόληπτες. Αυτά λοιπόν για αυτό το επεισόδιο. Σας ευχαριστούμε που μας ακούσατε, και μέχρι την επόμενη φορά, μείνετε υγιείς και ενημερωμένοι!
