Кино әлемінен 380-нен астам адам, соның ішінде «Шиндлер тізімі» фильміндегі рөлі арқылы танымал Ральф Файнс сейсенбі күні Канн кинофестивалінің ашылу салтанаты алдында жарияланған ашық хатта Газадағы «геноцидті» айыптады.
Францияның «Liberation» газеті мен АҚШ-тың «Variety» журналында жарияланған хат Палестинаны қолдайтын бірнеше белсенді топтың бастамасымен жазылды. Хатта «Газада геноцид болып жатқанда біз үнсіз қала алмаймыз» делінген және оған қол қойғандар арасында Голливуд жұлдыздары Ричард Гир мен Сюзан Сарандон, испандық режиссер Педро Альмодовар және Канн сыйлығының иегері Рубен Остлунд бар. Сонымен қатар хатта Газада қаза тапқан Фатма Хасунаның өлімі де айыпталды.
25 жастағы Хасунаның өмірі ирандық режиссер Сепиде Фарсидің бейсенбі күні Канн қаласында тұсауы кесілетін «Рухыңды қолыңа ал да, жүр» деректі фильміне тақырып болды. Өткен ай Хасуна Израильдің әуе шабуылында 10 туысымен бірге қаза тапты. Шабуыл деректі фильм Канн кинофестивалінің ACID бөліміне енгізілгені жарияланғаннан бір күн өткен соң жасалды.
Фарси өз фильмінің әсерін қуанышпен қабылдағанын айтып, Канн фестивалінің ұйымдастырушыларын Израильдің Палестина аумақтарын бомбалауын айыптауға шақырды. «Нақты түсініктеме берілуі керек. Фестиваль саяси емес деу қисынсыз», - деді ол «AFP» агенттігіне.
Биылғы Канн кинофестивалінің қазылар алқасының президенті Джульет Бинош алғашында петицияға қол қойды деп айтылды, бірақ оның баспасөз хатшысы «AFP» агенттігіне оның петицияны қолдамайтынын және аты «Liberation» журналында жарияланбағанын айтты. Басқа қол қойғандардың қатарында 2023 жылы Освенцим драмасы үшін «Оскар» алған еврей режиссер Джонатан Глейзер, Америка жұлдызы Марк Руффало және испандық актері Хавьер Бардем бар.
Украина күні
Канн фестивалі сейсенбі күні Француз Ривьерасында Роберт Де Нироның қатысуымен салтанатты түрде басталды. Фестивальде Ресейдің Украинаға қарсы соғысы туралы үш фильм көрсетілетіні хабарланды.
Украина президенті Владимир Зеленский туралы екі деректі фильм және Еуропадағы соңғы 80 жылдағы ең ірі соғыстың сұрапыл майданында түсірілген үшінші фильм «Украина күні» арнайы бағдарламасы аясында көрсетіледі.
Фестиваль Еуропаның қақ ортасындағы осы қақтығысты баяндауда өнер майталмандары, жазушылар мен журналистердің табандылығын еске салуды мақсат етіп отыр. Ұйымдастырушылар Газадағы соғыс үшін мұндай бағдарлама жоспарланбағанын айтты, бірақ Хасуна туралы фильм оның құрметіне арналған.
Палестиналық режиссерлер Араб пен Тарзан Насер 2007 жылы фестивальдің бір бөлімінде Палестина территориясында түсірілген фантастикалық фильмін ұсынады. Сейсенбі күні кешке француз режиссері Амели Бонниннің «Бір күн айрыл» фильмі көрсетіледі. Боннин Каннға алғаш рет қатысуда және Голливудтың көрнекті актері Роберт Де Нироға «Алтын пальма бұтағы» сыйлығы беріледі деген ақпарат бар.
Депардьенің шешімі
Де Ниро Американың кино әлемінде АҚШ президенті Дональд Трампты қатал сынаушылардың бірі ретінде танымал. Трамп 5 мамырда «Шет елдерде шығарылатын» фильмдерге 100 пайыздық баж салығын енгізгісі келетінін жариялағаннан кейін Канндағы ең көп талқыланған есімдердің біріне айналды. Бұл идея кино әлемін дүр сілкіндіргенімен, сала мамандарының көпшілігі мұндай саясатты қалай жүзеге асыруға болатынын түсіне алмауда.
Канн директоры Тьерри Фремо дүйсенбі күні фестивальдің «бай» американдық фильмдер бағдарламасын жоғары бағалады. Негізгі байқауда Уэс Андерсон, Ричард Линклейтер, Ари Астер және Келли Рейхардттың фильмдері бар. «Американдық кино мықты кино болып қала береді. Америка Құрама Штаттары киноның керемет елі болып қала береді», - деді Фремо.
Ұйымдастырушылар дүйсенбі күні қызыл кілемде арандатушылық тудыратын жартылай жалаңаш көйлектерге тыйым салынды деген ақпаратты жоққа шығарды. Алайда Франция заңына сәйкес «қызыл кілемде толық жалаңаштануға» ресми түрде тыйым салынған.
