اسرائیل د غزې په سیمه کې د هوايي بریدونو یوه پراخه څپه پیل کړه، چې وایي د حماس په لسګونو هدفونو یې برید کړی دی. دا بریدونه د جنورۍ راهیسې د اوربند له پیل راهیسې تر ټولو درانه بریدونه بلل شوي دي.
د فلسطین چارواکو لږ تر لږه د ۳۲۲ کسانو د وژل کېدو راپور ورکړی دی. د اسرائیل لومړي وزیر بنیامین نتنیاهو ویلي چې دا بریدونه یې د اوربند د غځولو په خبرو کې د پرمختګ د نشتوالي له امله د بریدونو اجازه ورکړه. چارواکو ویلي چې دا عملیات به دوام ولري او پراخ به شي. سپینې ماڼۍ ویلي چې دوی سره مشوره شوې او د اسرائیل د اقداماتو ملاتړ یې کړی دی.
د نتنیاهو دفتر ویلي: "اسرائیل به له دې وروسته د حماس پر وړاندې په زیاتېدونکي پوځي ځواک سره عمل وکړي." دا بریدونه د روژې مبارکې میاشتې په جریان کې د نسبي آرامۍ دوره پای ته ورسوله او د ۱۷ میاشتې جګړې د بشپړ بیا پیل احتمال یې زیات کړ، چې په زرګونو فلسطینیان یې وژلي او په غزه کې یې پراخې ویجاړۍ رامنځته کړې دي. دغه راز، دا بریدونه د هغو شاوخوا دوه درجن اسرائیلي یرغمل شویو کسانو د برخلیک په اړه پوښتنې راپورته کوي چې ګمان کېږي لا هم ژوندی دي.
حماس پر نتنیاهو تور پورې کړی چې د اوربند تړون یې مات کړی او یرغمل شویو کسانو یې "نامعلوم برخلیک" ته مخامخ کړي دي. په یوه بیان کې حماس له منځګړو غوښتي چې اسرائیل د تړون د ماتولو او سرغړونې بشپړ مسؤل وګڼي. دا بریدونه په داسې حال کې وشول چې نتنیاهو د کورني فشارونو سره مخ و، د یرغمل نیونکو د کړکیچ د مدیریت او د اسراییلو د داخلي امنیت ادارې د مشر د ګوښه کولو د پریکړې په اړه لوی لاریونونه پلان شوي وو.
ژوبل شوي کسان د غزې روغتونونو ته راوړل کېږي
په خان یونس کې، د اسوشیټیډ پریس خبریالانو چاودنې او د لوګي وريځي ولیدې. امبولانسونو ټپیان ناصر روغتون ته راوړل، چیرې چې ناروغان په ځمکه پراته وو، ځینو یې چیغې وهلې. یو کوچنی هلک د خپل سر په شاوخوا کې بنداژ سره ناست و، په داسې حال کې چې یو روغتیاپال یې د نورو ټپونو پلټنه کوله. یوه کوچنۍ انجلۍ ژړل کله چې د هغې د وینې ډک لاس بنداژ کېده.
په رفح کې د یوه کور په نښه کولو برید د یوې کورنۍ ۱۷ غړي ووژل، چې لږ تر لږه ۱۲ ښځې او ماشومان پکې شامل وو. د اروپایي روغتون په وینا، د وژل شویو کسانو جسدونه روغتون ته راوړل شوي وو. د وژل شویو کسانو په منځ کې پنځه ماشومان، د هغوی مور او پلار، او یو بل پلار او د هغه درې ماشومان شامل وو، د روغتون د ریکارډونو له مخې.
ډېرو فلسطینیانو ویلي وو چې دوی د جګړې بیا پیل تمه درلوده کله چې د اوربند د دویم پړاو خبرې اترې د فبرورۍ په پیل کې د مهالویش سره سم پیل نه شوې. اسرائیل پر ځای د یوې بدیلې وړاندیز منلو ته مخه کړه او د غزې د دوه میلیونه فلسطینیانو لپاره د خوراکي توکو، سونګ او نورو مرستو ټولې لېږدونې بندې کړې ترڅو پر حماس فشار راوړي چې دا ومني.
د غزې ښار څخه د فلسطیني اوسېدونکي نضال الزعنین د اسوشیټیډ پریس سره په ټیلیفون کې وویل: "هیڅوک جګړه نه غواړي. هر څوک لا هم د تېرو میاشتو له کړاوونو څخه ځورېږي."
په غزه کې چاودنې اورېدل کېدې. د روغتیا وزارت ویاند خلیل دیګران، چې په مرکزي غزه کې د الاقصی شهیدانو روغتون کې مېشت دی، وویل چې لږ تر لږه ۲۰۰ کسان وژل شوي دي. د سیمې د ملکي دفاع ادارې ویلي چې د ژغورنې هڅې یې له ستونزو سره مخ دي ځکه چې بېلابېلې سیمې په یو وخت کې په نښه کېږي.
امریکا د اسراییلو ملاتړ کوي او حماس تورنوي
سپینې ماڼۍ د جګړې د بیا پیل پړه پر حماس واچوله. د ملي امنیت شورا ویاند براین هیوز وویل چې حماس "کولای شول یرغمل شوي کسان خوشې کړي ترڅو اوربند وغځېږي، خو پر ځای یې جګړه غوره کړه." د امریکا ځانګړي استازي سټیو وټکوف، چې د مصر او قطر سره د منځګړیتوب هڅې پر مخ وړي، مخکې خبرداری ورکړی و چې حماس باید ژر تر ژره ژوندی یرغمل شوي کسان خوشې کړي "کنه سخت قیمت به پرې کړي."
یو اسرائیلي چارواکي، چې د عملیاتو په اړه د خبرو کولو لپاره یې د نوم نه ښودلو غوښتنه کړې وه، وویل چې اسرائیل د حماس پوځي، مشرتابه او زیربناوې په نښه کوي او پلان لري چې عملیات د هوايي بریدونو څخه هاخوا پراخ کړي.
د اسرائیل د دفاع وزیر، اسرائیل کاتز، وویل: "که یرغمل شوي کسان خوشې نه شي، د غزې دروازې به دوزخ ته پرانیستل شي." هغه زیاته کړه: "موږ به تر هغه وخته جګړه ونه دروو ترڅو چې زموږ ټول یرغمل شوي کسان کور ته نه وي راغلي او د جګړې ټول اهداف مو نه وي ترلاسه کړي."
د اوربند د دوهم پړاو لپاره خبرې اترې په ټپه درېدلې دي
دا بریدونه دوه میاشتې وروسته له هغه ترسره شول چې د جګړې د تم کولو لپاره اوربند وشو. په دې شپږو اونیو کې، حماس ۲۵ اسرائیلي یرغمل شوي کسان او د نورو اتو مړي خوشې کړل، په بدل کې یې نږدې ۲۰۰۰ فلسطیني بندیان خوشې شول. خو د اوربند له پای ته رسېدو دوه اونۍ وروسته، دواړه خواوې د دویم پړاو په اړه د یوې لارې په اړه موافقې ته نه دي رسېدلي، چې موخه یې د پاتې ۵۹ یرغمل شویو کسانو خوشې کول دي، چې ۳۵ یې ګمان کېږي مړه شوي وي، او جګړه په بشپړه توګه پای ته رسول دي.
حماس د جګړې د پای ته رسېدو او د اسرائیلي ځواکونو د بشپړ وتلو غوښتنه کړې، په بدل کې یې پاتې یرغمل شوي کسان خوشې کړي. اسرائیل وایي چې جګړه به تر هغه پای ته ونه رسوي ترڅو چې د حماس حکومتي او پوځي وړتیاوې له منځه نه وي وړل شوې او ټول یرغمل شوي کسان خوشې شوي نه وي. د نتنیاهو دفتر د سه شنبې په ورځ وویل چې حماس "په پرله پسې ډول زموږ د یرغمل شویو کسانو د خوشې کولو څخه انکار کړی او د امریکا د ولسمشر ځانګړي استازي سټیو وټکوف او منځګړو لخوا ترلاسه شوي ټول وړاندیزونه یې رد کړي دي."
د حماس یوه چارواکي، طاهر نونو، د اسرائیلي بریدونو غندنه وکړه. هغه وویل: "نړیواله ټولنه د اخلاقي ازموینې سره مخ ده: یا د اشغالګر پوځ لخوا د ترسره شویو جرمونو د بیا تکرار اجازه ورکوي یا د بې ګناه خلکو پر وړاندې د بریدونو او جګړې د پای ته رسولو ژمنتیا عملي کوي."
غزه لا له وړاندې د بشري ناورین سره مخ وه.
اوربند د غزې خلکو ته یو څه آرامي راوړې وه او سلګونو زرو بې ځایه شویو فلسطینیانو ته یې اجازه ورکړې وه چې خپلو پاتې کورونو ته ستانه شي. د اسرائیلي ځواکونو د ځمکني برید بیا پیل کېدل اوس په ځانګړې توګه وژونکي کېدای شي ځکه چې ډېر فلسطیني ملکي وګړي خپلو کورونو ته ستانه شوي دي.
د اوربند څخه مخکې، ملکي وګړي په لویه کچه د خیمو په کمپونو کې متمرکز وو چې د جګړې څخه د نسبي خوندیتوب لپاره ډیزاین شوي وو.
نتنیاهو له زیاتیدونکو نیوکو سره مخ دی
د جګړې بیا پیل کېدل په اسرائیل کې د پاتې یرغمل شویو کسانو د برخلیک په اړه ژور داخلي اختلافات هم زیاتولی شي. خوشې شوي یرغمل شوي کسانو په پرله پسې ډول له حکومت څخه غوښتنه کړې چې د پاتې یرغمل شویو کسانو د بیرته راستنولو لپاره د اوربند هڅې پرمخ یوسي، او لسګونو زرو اسرائیلیانو په پراخو مظاهرو کې برخه اخیستې چې د اوربند او ټولو یرغمل شویو کسانو د بیرته راستنولو غوښتنه کوي.
د سه شنبې او چهارشنبې په ورځ د نتنیاهو د اعلان وروسته چې غواړي د اسرائیل د داخلي امنیت ادارې، شین بیت، مشر له دندې لرې کړي، د پراخو مظاهرو پلان جوړ شوی دی. منتقدینو دا اقدام د نتنیاهو لخوا د اکتوبر د ۷مې برید او جګړې د مدیریت په برخه کې د خپلې حکومتۍ ناکامۍ څخه د پاملرنې اړولو هڅه بللې ده.
له هغه وخت راهیسې چې د جنورۍ په منځ کې په غزه کې اوربند پیل شو، اسرائیلي ځواکونو هغه لسګونه فلسطینیان وژلي چې پوځ وایي د دوی ځواکونو ته نږدې شوي یا منع شويو سیمو ته داخل شوي دي. سره له دې، دغه تړون د پراخ تاوتریخوالي پرته په نازک ډول دوام درلود. مصر، قطر او متحده ایالات هڅه کوي چې د اوربند په راتلونکو ګامونو منځګړیتوب وکړي.
اسرائیل غواړي چې حماس د پاتې یرغمل شویو کسانو نیمایي برخه خوشې کړي، په بدل کې د یو دوامداره اوربند د خبرو اترو ژمنه وکړي. حماس پر ځای غواړي چې د دواړو خواوو ترمنځ د اوربند هغه تړون تعقیب کړي چې د اوربند د دویم پړاو په اړه د خبرو اترو غوښتنه کوي، په کوم کې چې پاتې یرغمل شوي کسان خوشې شي او اسرائیلي ځواکونه له غزې څخه ووځي.