د اسرائیلو د دې پلان د عملي کولو لپاره کومه رسمي نېټه نه ده اعلان شوې. دغه پلان د اسرائیلو د لومړي وزیر بنیامین نتنیاهو د کابینې ټولو غړو تصویب کړی، پرته له سخت دریځه د ملي امنیت وزیر ایتامار بن ګویر څخه.
د اشغال شوي فلسطین لپاره د بشري مرستو ټیم د یکشنبې په ورځ په یوه بیان کې وویل: "هغه پلان چې موږ ته وړاندې شوی، داسې ډیزاین شوی چې د غزې ډېری برخې، په ځانګړې توګه هغه خلک چې لږ حرکت کولی شي او تر ټولو زیانمن دي، به لا هم له مرستو بې برخې پاتې شي."
په بیان کې زیاته شوې: "دغه پلان د ژوند ژغورونکو توکو د کنټرول د زیاتولو لپاره ډیزاین شوی، چې د پوځي ستراتیژۍ د یوې برخې په توګه د فشار وسیله وګرځي."
له هغه وخته چې د اسرائیلو او حماس ترمنځ اوربند د مارچ په منځ کې مات شو، اسرائیلو په غزه باندې سخت بریدونه پیل کړي چې په سلګونو کسان یې وژلي دي. اسرائیلو د غزې پراخې سیمې نیولي او اوس د غزې شاوخوا ۵۰ سلنه برخه تر خپل کنټرول لاندې لري.
له اوربند څخه مخکې، اسرائیلو په غزه کې ټولې بشري مرستې، لکه خواړه، تېل او اوبه بندې کړې وې، چې د نږدې ۱۹ میاشتو جګړې تر ټولو بد بشري بحران یې رامنځته کړ. د لوږې ځپلو ماشومانو انځورونه او د لږو خوړو لپاره د خلکو ترمنځ جګړې د مرستندویه کارکوونکو اندېښنې زیاتې کړې دي.
پلان څنګه کار کوي؟
د اسرائیلو پوځي چارواکو د جمعې په ورځ د ملګرو ملتونو او نړیوالو مرستندویه سازمانونو لوړپوړو چارواکو ته یو سخت او نه بدلېدونکی وړاندیز وړاندې کړ، چې له اسرائیلو یې غوښتنه کوله چې مرستې پرېږدي.
د راپورونو له مخې، اسرائیلو خپل وړاندیز "قبول کړه یا پرېږده" په ډول وړاندې کړی. د دې پلان له مخې، اسرائیل به هره ورځ شاوخوا ۶۰ لارۍ د اساسي خوراکي توکو او کورنیو اړتیاوو د غزې لپاره پرېږدي، چې دا د مارچ په میاشت کې د دوه میاشتني اوربند پر مهال د ورځني حجم یوازې ۱۰ سلنه جوړوي.
د اسرائیلو پوځ به د غزې په سویل کې په کیرم شالوم سیمه کې د لاریو تلاشي کوي. د مرستو د وېش په مرکزونو کې به د خلکو د پېژندنې لپاره د مخ پېژندنې ټکنالوژي کارول کېږي.
یو پخواني اسرائیلي پوځي چارواکي چې د دې پلان په لومړنیو مرحلو کې شامل و، واشنګټن پوسټ ته وویل: "موږ د دې لپاره ټول عملیاتي پلان جوړ کړی چې څنګه اړینې مرستې د غزې خلکو ته په مستقیم ډول ورسول شي او ډاډ ترلاسه کړو چې حماس ته ونه رسېږي."
د مرستو یوه برخه به د خصوصي امنیتي قراردادیانو د ګمارلو لپاره وکارول شي، چې دنده به یې دا وي چې ډاډ ترلاسه کړي چې مرستې حماس ته ونه رسېږي. دغه قراردادیان به د سویس په یوه نوي ثبت شوي غیر انتفاعي سازمان له لارې اداره کېږي.
د امریکا د بهرنیو چارو وزارت یوه ویاند ویلي چې یوه نامعلومه خصوصي بنسټ به د مرستو سیستم څارنه کوي او د بشري مرستو د غزې ته د رسولو همغږي به کوي.
د امریکا تمه ده چې ملګري ملتونه او نور نړیوال مرستندویه سازمانونه به د دې بنسټ په چوکاټ کې فعالیت وکړي، ترڅو ډاډ ترلاسه کړي چې مرستې د فلسطیني مقاومت جنګیالیو ته ونه رسېږي.
په غزه کې د ملکي خلکو بې ځایه کېدل
مرستندویه سازمانونه وایي چې د غزې په څو جنوبي سیمو کې د مرستو محدودول تبعیضي کیدی شي او د ملکي خلکو د لا زیات بې ځایه کېدو لامل ګرځي.
د ملګرو ملتونو د راپور له مخې، د ۲۰۲۳ کال د اکتوبر له پیل راهیسې د اسرائیلو د جګړې له امله تر ۴۰۰ زیات بشري مرستندویه کارکوونکي وژل شوي، چې ډېری یې د اسراییلي ځواکونو لخوا وژل شوي دي.
زرګونه فلسطینیان، په شمول د مرستندویه کارکوونکو، د اسراییلي ځواکونو لخوا نیول شوي دي.
د مرستو د وېش په مرکزونو کې د بایومټریک سکریننګ شاملول هم د بشري مرستو ډلو اندېښنې زیاتې کړې دي، چې وایي دا کار کولی شي د هغوی کارکوونکي او د مرستو ترلاسه کوونکي له خطر سره مخ کړي.
بشري ناورین
د فلسطیني مقاومت ډلې حماس د دوشنبې په ورځ وویل چې په غزه کې د مرستو د وېش لپاره نوی اسراییلي چوکاټ د "سیاسي فشار" په معنا دی او اسراییل یې د جګړې ځپلې سیمې د "بشري ناورین" مسوول وګاڼه.
حماس په یوه بیان کې وویل: "موږ د مرستو د سیاسي فشار د وسیلې په توګه کارول رد کوو او د ملګرو ملتونو هغه دریځ ملاتړ کوو چې د بشري اصولو خلاف هر ډول ترتیبات ردوي."
په بیان کې زیاته شوې چې د مارچ له دویمې راهیسې د مرستو د ننوتلو د دوامداره خنډ له امله اسراییل په بشپړه توګه د غزې د "بشري ناورین" مسوول دی.
د اسرائیلو د مرستو پلان د اسرائیلو د امنیتي کابینې د هغه پلان سره یو ځای اعلان شو چې په غزه کې د پوځي بریدونو د پراخولو او د سیمې د نیولو لپاره یې په یوه خوله تصویب کړی و.
د اسرائیلو د پوځ د بیان له مخې، پلان له پوځ څخه غواړي چې غزه ونیسي او سیمه تر خپل کنټرول لاندې وساتي. د اسرائیلو د چینل ۱۲ راپور وایي چې پلان د غزې له شمال څخه جنوب ته د فلسطینیانو د جبري بې ځایه کېدو په ګډون دی.
مرستندویه سازمانونه په ګډه بیان کې وایي: "پلان داسې ښکاري چې د ژوند ژغورونکو توکو د کنټرول د زیاتولو لپاره ډیزاین شوی، چې د پوځي ستراتیژۍ د یوې برخې په توګه د فشار وسیله وګرځي."
"موږ له نړیوالو مشرانو غوښتنه کوو چې خپل نفوذ وکاروي او دا کار ترسره کړي. وخت اوس دی."
