سیاست
4 دقیقې خواندن
ټرمپ : چین باید له موږ سره معامله وکړي. موږ اړتیا نه لرو چې له دوی سره معامله وکړو."
د امریکا ولسمشر ډونلډ ټرمپ وویل چې د ګمرکي تعرفو د ستونزو حل د چین په لاس کې دی.
ټرمپ : چین باید له موږ سره معامله وکړي. موږ اړتیا نه لرو چې له دوی سره معامله وکړو."
Trump has slapped new tariffs on friend and foe since returning to the presidency this year, but has reserved his heaviest blows for China — imposing additional 145 percent levies on many Chinese imports. / Reuters
16 اپریل 2025

ډونلډ ټرمپ وویل چې  دا پدې باور دی چې د سوداګرۍ په اړه مذاکرات باید د  چین پلو پيل کړي، دا د چین مسؤلیت دی چې ګام پورته کړي.  د سپینې ماڼۍ په وینا، ولسمشر ټرمپ خپل دا نظر وروسته له هغه بیان کړ   چې چین يي  د بوینګ شرکت سره  د یو لوی تړون او قرارداد په ماتولو تورن کړ.

د سپینې ماڼۍ ویاندې کارولین لیویټ د سه شنبې په ورځ په یوه خبري غونډه کې وویل چې ولسمشر ټرمپ پدې باور دی چې "توپ اوس د چین په میدان کې دی. چین باید له موږ سره معامله وکړي. موږ اړتیا نه لرو چې له دوی سره معامله وکړو."

هغې زیاته کړه: "د چین او نورو هېوادونو ترمنځ هېڅ توپیر نشته، پرته له دې چې دوی ډېر لوی دي."

د لیویټ څرګندونې وروسته له هغې مخې ته راغلې چې ټرمپ چین تورن کړ چې د امریکا د الوتکو ستر شرکت بوینګ سره د یو ستر تړون او قراراداد نه په شاتګ کړی دی. دا تور د بلومبرګ د یوې راپور وروسته راپورته شو چې بیجینګ خپلو هوايي شرکتونو ته سپارښتنه کړې چې د بوینګ  شرکت څخه نورې الوتکې وانخلي.

راپور همدارنګه وویل چې بیجینګ له خپلو هوايي شرکتونو غوښتنه کړې چې د امریکا له شرکتونو څخه د الوتکو اړوند تجهیزاتو او پرزو پیرودل وځنډوي.

ټرمپ په یوه پوسټ کې چې په ټروت سوشیل کې یې خپور کړی، وویل: "هغوی یوازې د بوینګ له لویې معاملې څخه شاتګ وکړ، او وویل چې دوی به د بشپړ ژمنو شوې الوتکې ترلاسه کولو څخه ډډه وکړي."

هغه د بوینګ د تړون په اړه نور جزیات ورنه کړل چې هغه یې یادونه وکړه.

ټرمپ د ولسمشرۍ دویمې دورې له پیل راهیسې د خپلو متحدینو او مخالفینو پر وارداتو نوي تعرفې لګولي دي، خو د چین لپاره یې تر ټولو سخت ګامونه پورته کړي دي، چې د چین پر ډېرو وارداتو یې ۱۴۵ سلنه اضافي تعرفې وضع کړي دي.

د اروپايي کمېسیون مشرې اورسولا فون دیر لاین د جرمني یوې اونیزې ته وویل چې د اروپايي ټولنې او امریکا ترمنځ اړیکې "پیچلې" دي، وروسته له هغې چې ټرمپ د اروپايي ټولنې پر وارداتو ۱۰ سلنه تعرفې ولګولې.

کله چې له هغې څخه د احتمالي خبرو اترو په اړه پوښتنه وشوه، فون دیر لاین وویل چې اروپایان خپل دریځ په روښانه توګه وړاندې کوي، او امریکایان هم همداسې کوي.

بلخوا، اوټاوا د سه شنبې په ورځ د موټرو جوړونکو لپاره د تعرفې معافیت وړاندیز وکړ، په دې شرط چې دوی په کاناډا کې تولید وساتي، ځکه چې د ټرمپ پالیسۍ د دې سکتور د امریکا ته د انتقال وېره راپورته کړې ده.

ټرمپ د سه شنبې په ورځ بیا پر بیجینګ نیوکه وکړه، او په ټروت سوشل کې یې وویل چې چین د یوه پخواني سوداګریز تړون لاندې خپلې ژمنې نه دي پوره کړې. هغه داسې ښکاري چې د دواړو خواوو د تعرفو جګړې د اوربند تړون ته اشاره کوي چې د هغه په لومړۍ دوره کې شوی و.

د امریکا ولسمشر وویل چې چین یوازې "هغه برخه اخیستې چې دوی یې د اخیستلو ژمنه کړې وه" او تور یې ولګاوه چې بیجینګ د هغه د مخکیني ولسمشر جو بایډن ادارې ته "هیڅ درناوی" نه لري.

د کال له پیل راهیسې، ټرمپ د چین پر وارداتو سخت تعرفې لګولي دي، او د ډېرو امریکايي سوداګریزو شریکانو پر وارداتو یې ۱۰ سلنه "بنسټیزه" تعرفه وضع کړې ده.

د هغه اداره په دې وروستیو کې د دې تعرفو څخه ځینې معافیتونه پراخ کړي دي، او ځینې ټیکنالوژيکي محصولات لکه سمارټ فونونه او لپټاپونه له نړیوالو ۱۰ سلنه تعرفو او د چین پر وروستیو ۱۲۵ سلنه تعرفو څخه مستثنی کړي دي.

ټرمپ د سه شنبې په ورځ ژمنه وکړه چې د امریکا کروندګر به خوندي کړي، او په ټولنیزو رسنیو کې یې یادونه وکړه چې دوی اکثره وخت د چین په څېر د مخالفینو سره د سوداګریزو شخړو پر مهال "د لومړۍ کرښې په وړاندې" کېښودل کېږي.

ډېری چینایي واردات لا هم د ۱۴۵ سلنه اضافي تعرفې سره مخ دي، یا لږ تر لږه د ۲۰ سلنه پخوانۍ تعرفې سره چې ټرمپ د چین د فینټانیل د عرضه کولو په تور لګولې وه.

په ځواب کې، بیجینګ د امریکا د کرنیزو توکو پر وړاندې متقابل تعرفې معرفي کړې، او وروسته یې د امریکا پر وارداتو ۱۲۵ سلنه پراخه تعرفه ولګوله.

د بوینګ ونډې د سه شنبې په ورځ ۲.۴ سلنه ټیټې شوې.

وپلټۍ
سوډان د تورکیې سوله‌ایز منځګړیتوب وړاندیز ته هرکلی وايي — د سوډان د بهرنیو چارو وزیر.
د لوور په موزیم کې تاریخي بدلون: "موناليزا" لپاره ځانګړې خونه.
د تورکي سریالونه په نړۍ کې د تورکي انځور ته بدلون ورکوي.
دمصر په حتشپسوت معبد کې نوي اثار کشف شول.
د جګړې د جرمونو محکمه په خطر کې ده: دجرمونو نړیوالې محکمې مشر.
'زما یوازینۍ غوښتنه مرګ وو': ژغورل شوي بندي د اسد په زندانونو کې شکنجه افشا کړه.
په نړۍ کې له ۱۰۰۰ څخه زیات ساینس پوهان د غزې د اوربند لپاره لیک لاسلیک کړ.
لبنان د سوریې د اغیزو لاندې نه  د ژغورنې په خاطر په مخ کې ډیره اوږده لار لري.
ایران په اسرائیل کې د ټولنیز پلوه منزوي شوي ځینې یهودان څه ډول د جاسوسانو په توګه جذب کړل؟
د ګولان د لوړو اهمیت او سرائیلو لخوا ددې سیمې د کنټرولو د هلو ځلو لامل په ډاګه شو
اروپایي اتحادیه که روسیه؟ په رومانیا کې دیموکراسي په ریښتیا څوک کمزورې کوي؟
یو فلسطیني ډاکټر چې د غزې نه د وتو څخه انکار کړی وو د اسرائیلو په زندان کې ژوند د لاسه ورکړ.
د اکتوبر په اومه د اسرائیلو او فلسطین د نښتې تاریخي اهمیت
ولې ۲۰۲۴ د بریکس د پرمختګ لپاره یو مهم کال و؟
د شولز تر سقوط وروسته، جرمني خپل ځان د پولې په سر مومي.
ټي آر ټي ګلوبل ته یوه کتنه وکړئ. خپل نظرونه زمونږ سره شریک کړئ!
Contact us