په نږدې ۳۰ کلونو کې د لومړي ځل لپاره، پاکستان د کرکټ د یوې لویې نړیوالې سیالۍ کوربه توب کوي. وروستی ځل چې هېواد د نړیوال کرکټ یوې پېښه ته ښه راغلاست ووایه، دا د ۱۹۹۶ کال د کرکټ نړیوال جام و. له هغه وخت راهیسې، د امنیت اندېښنو د پاکستان کورني لوبې بې طرفه ځایونو لکه متحده عربي اماراتو ته لیږدولي دي، چې د څو نسلونو مینه وال یې د ژوندۍ نړیوال کرکټ له هیجاني چاپیریال څخه محروم کړي دي.

خو څنګه چې پاکستان دې اوږدې انتظار شوي شیبې ته غیږ پرانسته، سیالۍ جنجالي شوي. هند، د سیاسي کړکیچونو په حواله، د پاکستان په خاوره د لوبې کولو څخه انکار کړی دی، سره له دې چې پاکستان د ۲۰۲۳ کال په نړیوال جام کې په هند کې لوبې کړې وې. دې پریکړې په هغه څه سیوری اچولی چې باید په پاکستان کې د کرکټ لپاره د بریالۍ راستنیدو په توګه وای.

ورکه سیالي  

د ICC (د کرکټ نړیوال شورا) چمپینز ټرافي ۲۰۲۵ د فبروري په ۱۹مه په کراچۍ کې پیل شوه، چې کوربه د نیوزیلنډ سره مخ شو. وروستۍ لوبه د مارچ د ۹مې لپاره مهالویش شوې ده، خو د ځای په اړه نامعلومتیا خپره وه. دلیل یې څه دی؟ هند بريا ترلاسه کړه، پايلوبه به احتمالاً دوبۍ کې وشي، هند په پاکستان کې د لوبې کولو انکار ته ځای ورکړ.

دا امتیاز د حیرانتیا خبره نه ده.

هند د خپل کرکټ بورډ (BCCI) له لارې، د پام وړ مالي ځواک لري، چې ارزښت یې حیرانوونکي ۲.۲ میلیارده ډالرو باندې اټکل شوی دی. د  ESPNcricinfo راپور ورکړی، چې په نومبر ۲۰۲۴ کې BCCI نړيوال کرېکټ شورا (ICC) ته خبر ورکړ، چې د هند حکومت ورته مشوره ورکړې، چې خپل ټيم پاکستان ته ونه لېږي. په هرصورت، د ICC مقررات دا حکم کوي چې د کرکټ بورډونه د حکومت له نفوذ څخه خپلواک پاتې شي، چې د هند دریځ د دې قوانینو څرګند سرغړونه ګڼل کیږي.

د کرېکټ له مقرراتو سترګې پټول نور هم زيات شوي: ځکه چې د هند غوښتنو ته غاړه ايښودل شوې: د دوی وروستۍ  لوبه يا (فائنل) به په دوبۍ کې ترسره کېږي. پایلې د قوانینو کتابونو او د بورډ خونې پریکړو څخه پراخې دي. د میلیونونو پاکستانیانو لپاره، دا باید یوه تاریخي شیبه وای - په کور کې د کرکټ سیالیو د بیا رامینځته کیدو یو چانس. پرځای یې، دوی د سپورټ ترټولو د مشهورې لوبې د لیدلو فرصت له لاسه ورکړ: پاکستان د هند په وړاندې.

هند ته ستراتيژيکه ګټه؟

د هند په دوبۍ کې د خپلو ټولو لوبو په ترسره کولو سره، نیوکه کوونکي استدلال کوي چې دا تنظیم هغوی ته غير عادلانه ګټه ورکوي. په داسې حال کې چې نور ټیمونه باید د ځایونو ترمنځ سفر وکړي، د مختلفو پیچ شرایطو سره عیارول، هند به په یو ځای کې د لوبې کولو آرامتیا څخه خوند واخلي.

"که تاسو په یو ځای کې پاتې کیدی شئ، په یو هوټل کې پاتې کیدی شئ، په ورته اسانتیاوو کې تمرین کولی شئ، او هر ځل په یو شان پیچونو لوبه کولی شئ، دا یقیناً یوه ګټه ده،" د سویلي افریقا کرکټر راسي ون در ډوسن د انګلستان پر وړاندې د خپلې وروستۍ ګروپ لوبې څخه مخکې په یوه خبري کنفرانس کې څرګنده کړه.

د اسټراليا غیر حاضر کپتان پېټ کومنز هم دا نظر تاييد کړ او په يوه وروستۍ مرکه کې يې وويل، چې هند ته به د ټولو لوبو په دوبۍ کې ترسره کېدو سره "لويه ګټه" ترلاسه شي.

دا ګډوډي یوازې د کرکټ ستراتیژۍ پورې محدوده نه ده. د ټورنمنټ د فاینل شاوخوا ناڅرګندتیا مینه وال مایوسه کړي، د سفر پلانونه یې ګډوډ کړي، او د تنظیم کونکو او لیدونکو لپاره یې د لوژستیکي خنډونو لامل شوي دي.

سياست د کرېکټ پر وړاندې؟

کرکټ له پخوا راهیسې د هند او پاکستان ترمنځ د نیکې ارادې په رامینځته کولو کې رول لوبولی دی. د "کرکټ دیپلوماسي" اصطلاح په ۱۹۸۷ کال کې هغه وخت شهرت وموند کله چې د پاکستان ولسمشر ضیاء الحق د کشمیر په اړه د زیاتو کړکیچونو په منځ کې د یوې ټیسټ لوبې لیدلو لپاره هند ته په ناڅاپي توګه سفر وکړ.

په راتلونکو کلونو کې، کرېکټ د دواړو هېوادونو ترمنځ د يو پُل په توګه کار وکړ، په ځانګړې توګه د ۲۰۰۳ نه تر ۲۰۰۸ کلونو په دوران کې، کله چې د ټیسټ سلسلې د دواړو هیوادونو لخوا کوربه توب شوې، چې دا د دواړو هېوادونو ترمنځ د يووالي نادرې شېبې وې. دا په دې وخت کې و، چې د پاکستان ولسمشر پرویز مشرف، چې په اوسني هند کې زیږیدلی و، او د هند لومړی وزیر منموهن سنګه، چې په اوسني پاکستان کې زیږیدلی و، داسې یوه اړیکه جوړه کړه چې د کشمیر او سیاچین په څیر اختلافي مسئلو په اړه د خبرو اترو پر مهال د یخ په ماتولو کې یې مرسته وکړه. خو نن ورځ، دا لوبه د يوې لويې جيوپوليټيکې جګړې په بل ډګر ګرځېدلې ده.

د کرکټ شنونکي عماد میر د هند په نه شتون خواشیني څرګنده کړه او ټي آر ټي ورلډ ته یې وویل: "د هند او پاکستان لوبه یوازې کرکټ نه ده؛ دا په سپورتونو کې تر ټولو لویه سیالي ده. که دا لوبه په پاکستان کې شوې وای، نو دا به زموږ د اقتصاد لپاره لویه وده او د هغو مینه والو لپاره د خوښۍ سرچینه وای چې د لسیزو راهیسې له دې شیبو څخه محروم دي."

د هوټلونو یو مشهور مالک او د آواری ګروپ هوټلونو مالک، زارکسس آواری، د دې احساس څرګندونه وکړه. کرکټ په تاریخي توګه د پاکستان او هند ترمنځ اړیکې پیاوړې کړې دي. دلته د هغوی د ټیم راتلل به د خلکو ترمنځ اړیکې او متقابل پوهاوی زيات کړی وای. پاکستان د خپلې مېلمه پالنې لپاره مشهور دی - هندي مینه والو به د پاکستان هغه اړخ لیدلی وای چې دوی يې په اړه لږ اوري." 

میر زیاته کړه: دا پریکړه د ویرات کوهلي یا روهیت شرما په څیر لوبغاړو لخوا نه ده شوې. " دا پرېکړه له لوړې کچې راغلې، د سیاسي تبلیغاتو تر اغیزې لاندې. د دواړو خواوو د کرکټ مینه وال د دې له امله زیانمن شوي. دوی غواړي ویرات کوهلي په ميدان کې وويني."

مګر هرڅوک د هند نه شتون ته د زیان په توګه نه ګوري. د پاکستان د پخواني سیاحت وزیر جمیل دا نظریه رد کړه چې یوازې کرکټ د دیپلوماتیک پول په توګه خدمت کولی شي. "هند د نه راتلو په واسطه زموږ سره ښیګڼه وکړه،" هغه  ټي آر ټي ورلډ ته وویل. که د هغوی ټیم دلته لوبې کړې وای، ټول هیواد به تړل شوی وای. هټۍ به تړل شوي وای، ښوونځي به ګډوډ شوي وای، او ښارونه به فلج شوي وای. آیا دا هغه انځور دی چې موږ یې غواړو وښیو؟ موږ د داسې پیښو لپاره چمتو نه یو، او دا دروغ ښودل زموږ په ګټه نه دي." عمیر شیخ، د کرکټ تحلیل کوونکی او د ټول عمر مینه وال هیڅکله د هندي کرکټ ټیم څخه په پاکستان کې د لوبې تمه نه درلوده.  

هغه ټي آر ټي ورلډ ته وویل: هند زموږ په وړاندې د لسیزو راهیسې د ترهګرۍ تور لګولی دی - لومړی د کشمیر په اړه، بیا د ۲۰۰۸ کال د ممبئی بریدونه په اړه. دوی کرکټ د خپل سیاسي کینې د غځولو په توګه کاروي. وروسته له هغه چې نقاب اغوستونکو وسله والو د ۲۰۰۹ کال د مارچ په ۳ مه په لاهور کې د قذافي سټیډیم ته په لاره د سریلانکا د کرکټ ټیم په بس برید وکړ، پاکستان نور د نړیوالو کرکټ پیښو لپاره خوندي ځای نه ګڼل کیده. دې برید د پنځو لوبغاړو، په ګډون د کپتان مهیلا جیوردانه او مرستیال کپتان کومار سنګکارا، په کوچنیو ټپونو سره ټپيان شول. په خواشینۍ سره، په دې برید کې شپږ امنیتي پرسونل او دوه ملکي وګړي ووژل شول.

د لسیزې څخه زیات وخت وروسته نړیوال ټیسټ کرکټ هیواد ته بیرته راستون شو، کله چې سریلانکا په پاکستان کې د لوبې کولو سره موافقه وکړه، چې نړیوال کرکټ یوازې په ځنډنۍ توګه په راتلونکو کلونو کې بیرته راستون شو. نو، د اواري لپاره، سخت پروتوکولونه یو اړین شر دی. "تاسو د اقداماتو په اړه څومره چې غواړئ نیوکه کولی شئ، مګر دا اړین دي. خدای مه کړه چې کوم څه پیښ شي، کرکټ به د نورو ۲۰ کلونو لپاره بیرته رانشي،" هوټلر وویل. اواري د نړیوال کرکټ د کوربه توب د مثبت څپې په اغیزو باندې ټینګار وکړ. "لوبغاړي، چارواکي، او مینه وال چې د لوبو لپاره سفر کوي سیمه ایز سیاحت او میلمه پالنې صنعت پیاوړې کوي. خلک هټیو ته ځي، توکي اخلي، او د پاکستان کلتور تجربه کوي."

په پاکستان کې د کرکټ راتلونکی

په داسې حال کې چې بحثونه دوام لري، یو شی روښانه پاتې دی: د پاکستان د نړیوال کرکټ کوربه په توګه راستنیدل یو پړاو دی. د سیاست څخه پورته، دا سیالۍ د هیواد ځوانانو ته دا چانس ورکوي چې خپل اتلان له نږدې وویني او د کرکټ راتلونکی نسل ته الهام ورکړي. "دا د ځوانو هلکانو او نجونو لپاره خورا لوی فرصت دی،" شیخ وويل. "کله چې دوی په لوبغالو کې ژوندۍ لوبې ګوري، دوی هڅول کیږي چې د خپلو اتلانو تقلید وکړي. دا دوی له سکرينونو څخه لرې ساتي. له لسیزو راهیسې، دا فرصتونه نه وو. اوس، ماشومان کولی شي وګوري چې دوی په بهر کې څه ترلاسه کولی شي." د پاکستان د میلمه پالنې صنعت هم د فرصت څخه ګټه پورته کوي. "دا سیالۍ د پاکستان حیثیت د نړیوال سیاحتي مقصد په توګه پیاوړې کوي،" محمد علي ابراهیم، د هاشو ګروپ د بازار موندنې مرستیال وویل. " سي این این پدې وروستیو کې پاکستان د ۲۰۲۵ کال لپاره د غوره ۲۵ ځایونو په ډله کې ځای په ځای کړ. د دې په څیر پیښې دا انځور پیاوړی کوي.

بیا هم، لوژستیکي خنډونه موجود ول. د نړیوالو ټیمونو کوربه توب د امنیت څخه تر استوګنې پورې د پام وړ پلان جوړولو ته اړتیا لري. ابراهیم زیاته کړه: دا لوبغاړي د خوړو مختلف اړتیاوې لري، او موږ په سخت مهالویش کې د ډیرو میلمنو کوربه توب کوو. دا یو عملیاتي ننګونه ده، مګر موږ پرې ویاړو. د هند د نه شتون سره سره، ټورنمنټ د جوش او ملي ویاړ سرچینه پاتې وه. د شیخ په څیر مینه والو د خپلو کورنیو سره په لوبو کې برخه اخيستي وه.

“په تلويزيون د لوبې کتل هېڅکله د دې ځای نه نيسي، چې په لوبغالي کې يې له نږدې وګورې. د نندارچيانو جذبه، د لوبغاړو تکتيکونه – دا ټول محسوسېږي. دې د پاکستان د کرېکټ جذبه يوې بلې کچې ته يووړه,” نوموړي وويل.
“موږ د هند او پاکستان لوبه نه درلوده، خو دې ټورنمنټ بيا هم يو ځانګړی ارزښت درلود.”