د اسرائیلو لومړي وزیر بنیامین نتنیاهو ویلي چې هېواد یې چمتو دی چې د غزې جګړې دایمي پای ته رسولو لپاره خبرې وکړي، خو یوازې په دې شرط چې حماس خپلې وسلې کېږدي او د سیمې د واکمنۍ څخه لاس واخلي.
نتنیاهو په واشنګټن کې په یوه ویډیویي بیان کې وویل: "که دا د خبرو اترو له لارې ترلاسه شي، نو ډېر ښه به وي." هغه زیاته کړه: "که دا په ۶۰ ورځو کې د خبرو اترو له لارې ترلاسه نشي، نو موږ به دا د نورو لارو له لارې ترلاسه کړو، د خپل اتل پوځ په ځواک سره."
نتنیاهو پداسې حال کې دا څرګندونې وکړې چې د امریکا ولسمشر ډونالډ ټرمپ هڅه کوي چې د فلسطیني مقاومت ډلې حماس سره د ۶۰ ورځو اوربند ترلاسه کړي. په قطر کې د دواړو خواوو ترمنځ خبرې روانې دي، چیرې چې منځګړي هڅه کوي په څو ورځو کې پرمختګ وکړي.
نتنیاهو وویل چې موخه د لنډمهاله اوربند په جریان کې یوې موافقې ته رسېدل دي، هغه خبرداری ورکړ که د اسرائیلو شرطونه ونه منل شي، نو جګړه به اوږده شي.
د اسرائیلو د بهرنیو چارو وزیر ګیدون سعار په وینا، ځینې پرمختګونه شوي، خو لا هم لوی اختلافات شته. هغه د اتریش یوې ورځپاڼې "ډي پریس" ته وویل چې دواړه خواوې لا هم د فلسطیني بندیانو د شمېر په اړه موافقې ته اړتیا لري چې د یرغمل شویو کسانو په بدل کې خوشې شي.
هغه وویل: "په لومړي سر کې به اته یرغمل شوي کسان خوشې شي، او بیا به په پنځوسمه ورځ دوه نور خوشې شي." هغه زیاته کړه چې حماس هم د ۱۸ یرغمل شویو کسانو د جسدونو د بېرته ورکولو سره موافقه کړې ده.
کله چې ترې وپوښتل شول چې ایا د حماس مشرانو ته به د تبعید لپاره خوندي تګلاره ورکړل شي، سعار وویل: "هو، موږ به دا وړاندیز وکړو."
د حماس ډلې له خپلې خوا ټینګار کړی چې د اسرائیلي ځواکونو بشپړ وتل له غزې څخه، د بشري مرستو ازاد جریان، او د تلپاتې سولې لپاره "حقیقي ضمانتونه" غواړي.
د حماس یو لوړپوړي چارواکي باسم نعیم د فرانس پریس خبري اژانس ته وویل چې دغه ډله د غزې د اسرائیلي کنټرول دوام ردوي او د فلسطینیانو لپاره د "جلا جلا سیمو" جوړېدو سره مخالفت کوي.
هغه د بفر زونونو کارول وغندل او د اوسني امریکایي او اسرائیلي ملاتړ شوي مرستو د وېش سیسټم پای ته رسېدو غوښتنه وکړه، چې د هغه په وینا د ملکي کسانو د مرګ ژوبلې لامل شوی دی.
په سیمه کې د غزې د ملکي دفاع ادارې ویلي چې د دیر البلح په یوه طبي کلینیک باندې د اسرائیلو په برید کې ۱۷ کسان وژل شوي، چې اته ماشومان هم پکې شامل دي. شاهدانو د وېرې او وینې ډکې صحنې بیان کړې.
یوسف العیدي، چې د کلینیک سره نږدې د خوراکي توکو د وېش په تمه و، وویل: "ځمکه زموږ لاندې ولړزېده او هر څه زموږ شاوخوا په وینو او د چیغو په غږونو بدل شول."
د پروجیکټ هوپ په نوم مرستندویه ډلې، چې دغه کلینیک چلوي، دغه برید د بشري قوانینو ښکاره سرغړونه وبلله.
اسرائیلو ۲۰۲۳ کال له اکتوبر راهیسې په غزه کې نسل وژنه روانه کړې ده. فلسطینیانو د ۵۷،۵۰۰ څخه د زیاتو کسانو وژل ثبت کړي، چې ډېری یې ښځې او ماشومان دي.
د فلسطین رسمي خبري اژانس (وفا) په وینا، شاوخوا ۱۱،۰۰۰ فلسطینیان د ویجاړو شویو کورونو لاندې ښخ شوي دي.
کارپوهان بیا وايي چې د مرګ ژوبلې اصلي شمېر د غزې چارواکو د راپورونو څخه ډېر زیات دی، او اټکل کوي چې دا شمېر شاوخوا ۲۰۰،۰۰۰ ته رسېدلی شي.
واشنګټن هر کال خپل اوږدمهاله ملګري اسرائیلو ته ۳.۸ میلیارده ډالر پوځي مرسته ورکوي.
له اکتوبر ۲۰۲۳ راهیسې، امریکا د اسرائیلو د غزې نسل وژنې او په ګاونډیو هېوادونو کې جګړو ملاتړ لپاره له ۲۲ میلیارده ډالرو څخه زیات لګولي دي.
سره له دې چې د امریکا لوړپوړو چارواکو په غزه کې د ملکي کسانو د لوړې مرګ ژوبلې په اړه اسراییل غندلي دي، واشنګټن تر دې دمه د وسلو د لېږد په اړه د کومو شرایطو لګولو غوښتنې رد کړې دي.
په نومبر کې، د نړیوالې جزا محکمې د اسرائیلو د لومړي وزیر بنیامین نتنیاهو او د پخواني دفاع وزیر یوآف ګالانت لپاره د جنګي جرمونو او د بشریت پر وړاندې د جرمونو په تور نیولو حکمونه صادر کړل.
جلا، اسراییل د سویلي افریقا لخوا د غزې په سیمه کې د جګړې په اړه د نسل وژنې قضیې سره د نړیوالې محکمې سره مخ دی.
