نړۍ
3 دقیقې خواندن
د سنیګال محکمې د "مجرمینو" لپاره د حکومت د عفوې قانون هڅه لغوه کړه
د سینیګال اساسي شورا نوی د عفوې قانون غیر اساسي وباله، چې د سیالانو ترمنځ یې نوې سیاسي لانجې راوپارولې.
د سنیګال محکمې د "مجرمینو" لپاره د حکومت د عفوې قانون هڅه لغوه کړه
The blocked revision aimed to prosecute former officials for past political violence. / Reuters
24 اپریل 2025

د سېنېګال د اساسي قانون شورا د چهارشنبې په ورځ هغه قانون رد کړ چې د نوي حکومت لخوا د پخواني ولسمشر مکي سال د دورې د عفوې قانون د بیاکتنې لپاره تصویب شوی و.

لومړي وزیر عثمان سونکو ژمنه کړې وه چې د سال د عفوې قانون به لغوه کړي، هغه قانون چې منتقدین یې وايي د ۲۰۲۱ کال د فبرورۍ او ۲۰۲۴ کال د فبرورۍ ترمنځ د ترسره شویو جرمونو عاملین خوندي کوي.

په دې موده کې، لسګونه کسان وژل شوي او سلګونه د اپوزیسیون غړي نیول شوي وو، چې په کې د اوسني ولسمشر باسیرو دیومای فای او لومړي وزیر سونکو نومونه هم شامل دي.

د عفوې قانون د ۲۰۲۴ کال د مارچ په میاشت کې، د سال د ولسمشرۍ د وروستیو اونیو په جریان کې، د سیاسي کړکېچونو د کمولو په موخه تصویب شو.

خو د اپرېل په لومړیو کې، د سونکو د نوي حکومت تر مشرۍ لاندې پارلمان یوه بیاکتنه تصویب کړه چې په هغې کې ویل شوي وو چې وژنې، قتلونه، شکنجې او وحشیانه کړنې نور د عفوې لاندې نه راځي "د دوی د انګېزې او عاملینو په پام کې نیولو پرته".

نوي متن د دې امکان برابر کړ چې د ۲۰۲۱ او ۲۰۲۴ کلونو ترمنځ د پېښو په اړه د پخواني حکومت لوړپوړي چارواکي محاکمه شي، که څه هم اپوزیسیون باور درلود چې دا هڅه د سونکو د واکمن ګوند پاستیف د پلویانو د ساتنې لپاره شوې ده.

د چهارشنبې د ورځې د اساسي قانون شورا پرېکړه وايي چې د بیاکتل شوي قانون یوه برخه د هېواد د اساسي قانون خلاف ده.

په دې کې د هغو کړنو لپاره عفوې شاملېدل چې "د نړیوالو قوانینو له مخې جرم ګڼل کېږي" او "د سېنېګال د نړیوالو ژمنو په رڼا کې د وخت محدودیت نه لري"، د نوي متن د اساسي قانون خلاف ګڼل شوی.

د 'بې سزا پاتې مجرمینو' په اړه پرېکړه

د واکمن او اپوزیسیون دواړو ډلو د شورا پرېکړه په مختلف ډول تعبیر کړه، هر یوه باور درلود چې دوی په دې قضیه کې بریالي شوي دي.

د چهارشنبې په ماښام په یوه بیان کې ویل شوي، واکمن ګوند باور لري چې د دوی غوښتنه "د تاوتریخوالي جرمونو د بې سزا پاتې کېدو مخنیوی" پوره شوې، ځکه چې د شورا پرېکړه "قربانیانو ته د شکایت کولو فرصت ورکوي".

په همدې حال کې، د پخواني ولسمشر سال ګوند وویل چې د شورا پرېکړه "یو رد دی چې د حکومت لپاره یوه درنه ماته ګڼل کېږي."

د اساسي قانون د حقوقو یو استاد وویل چې دا پرېکړه د واکمن او اپوزیسیون دواړو ګوندونو لپاره په مثبت ډول تعبیر کېدای شي.

یو کارپوه چې د نوم نه ښودلو غوښتنه یې کړې وویل، شورا (د بیاکتل شوي عفوې قانون) رد کړ او دا د دولت د مشر لخوا نشي نافذ کېدای.

خو شورا هم وايي چې "جرمونه، شکنجې، قتلونه، او نور د وخت محدودیت نه لري او محاکمه کېدای شي. حکومت په دې برخه کې خپله قضیه ګټلې ده."

ولسمشر باسیرو دیومای فای ژمنه کړې وه چې د عفوې قانون به لغوه کړي "ترڅو ټول حقایق روښانه شي."

وپلټۍ
سوډان د تورکیې سوله‌ایز منځګړیتوب وړاندیز ته هرکلی وايي — د سوډان د بهرنیو چارو وزیر.
د لوور په موزیم کې تاریخي بدلون: "موناليزا" لپاره ځانګړې خونه.
د تورکي سریالونه په نړۍ کې د تورکي انځور ته بدلون ورکوي.
دمصر په حتشپسوت معبد کې نوي اثار کشف شول.
د جګړې د جرمونو محکمه په خطر کې ده: دجرمونو نړیوالې محکمې مشر.
'زما یوازینۍ غوښتنه مرګ وو': ژغورل شوي بندي د اسد په زندانونو کې شکنجه افشا کړه.
په نړۍ کې له ۱۰۰۰ څخه زیات ساینس پوهان د غزې د اوربند لپاره لیک لاسلیک کړ.
لبنان د سوریې د اغیزو لاندې نه  د ژغورنې په خاطر په مخ کې ډیره اوږده لار لري.
ایران په اسرائیل کې د ټولنیز پلوه منزوي شوي ځینې یهودان څه ډول د جاسوسانو په توګه جذب کړل؟
د ګولان د لوړو اهمیت او سرائیلو لخوا ددې سیمې د کنټرولو د هلو ځلو لامل په ډاګه شو
اروپایي اتحادیه که روسیه؟ په رومانیا کې دیموکراسي په ریښتیا څوک کمزورې کوي؟
یو فلسطیني ډاکټر چې د غزې نه د وتو څخه انکار کړی وو د اسرائیلو په زندان کې ژوند د لاسه ورکړ.
د اکتوبر په اومه د اسرائیلو او فلسطین د نښتې تاریخي اهمیت
ولې ۲۰۲۴ د بریکس د پرمختګ لپاره یو مهم کال و؟
د شولز تر سقوط وروسته، جرمني خپل ځان د پولې په سر مومي.
ټي آر ټي ګلوبل ته یوه کتنه وکړئ. خپل نظرونه زمونږ سره شریک کړئ!
Contact us