پداسې حال کې چې د امریکا ولسمشر ډونالډ ټرمپ د هغو درنو ګمرکي تعرفو د پلي کولو لپاره چې د اروپایي اتحادیې او جاپان په ګډون په لسګونو اقتصادونو، باندې اغیز کوي، یوازې یوه اونۍ پاتې ده لا هم ډیری هیوادونه هڅه کوي چې د دې اغیزو څخه ځان وژغوري.
ټرمپ په ډیرو شریکانو باندې ۱۰ سلنه مالیه وضع کړې، په داسې حال کې چې د هغو هیوادونو لپاره چې د امریکا سره لوی سوداګریز کسر لري، لوړې او ځانګړې تعرفې ټاکل شوې دي.
خو دا تعرفې د جولای تر میاشتې پورې ځنډول شوې وې ترڅو د خبرو اترو لپاره وخت ورکړل شي.
کارپوهان اټکل کوي چې هیوادونه به درې ممکنه پایلو سره مخ شي: دوی ممکن د یوې موافقې چوکاټ ته ورسیږي؛ د لوړو تعرفو په اړه اوږد ځنډ ترلاسه کړي؛ یا د تعرفو زیاتوالی تجربه کړي.
د تیرې جمعې په ورځ د امریکا د خزانې وزیر سکاټ بیسنټ سيانبيسي سره په مرکه کې وویل: "موږ به د جولای تر ۹مې پورې د موافقو یوه ډله ترلاسه کړو."
پالیسي جوړونکو د دې هیوادونو نومونه نه دي اخیستي، خو بیسنټ ټینګار کړی چې واشنګټن د شاوخوا ۱۸ کلیدي شریکانو سره د موافقو په ترلاسه کولو تمرکز کړی دی.
د آسیا ټولنې د پالیسي انسټیټیوټ مرستیال وینډي کټلر د فرانس پریس سره په خبرو کې وویل: "ویتنام، هند او تایوان د یوې موافقې لپاره د ښه امکاناتو لرونکي هیوادونه دي."
که موافقه ونشي، د ویتنام متقابل تعرفه به د ۱۰ سلنې له بنسټیزې کچې څخه ۴۶ سلنې ته لوړه شي، د هند ۲۶ سلنې ته او د تایوان ۳۲ سلنې ته.
د اټلانټیک شورا د نړیوال اقتصاد مشر جوش لیپسکي وویل چې د هند مذاکره کوونکو د خپل امریکا سفر اوږدولو سره ښودلې چې دوی د یوې موافقې لپاره مخکښ دي.
لیپسکي زیاته کړه: "جاپان هم په دې ډله کې و، خو شیان یو څه شاته تللي دي،" په داسې حال کې چې ټرمپ د دوشنبې په ورځ د جاپان د دې لپاره نیوکه وکړه چې د امریکا د وریجو صادراتو منلو ته زړه نه ښه کوي.
خو کارپوهان وايي چې دا موافقې به د بشپړو سوداګریزو تړونونو په څیر نه وي، ځکه چې د داسې تړونونو خبرې اترې ډېرې پیچلې دي.
د اپریل راهیسې، واشنګټن یوازې د بریتانیا سره یو تړون اعلان کړی او د چین سره یې د متقابل تعرفو د لنډمهاله کمولو لپاره یوه موافقه کړې ده.
بیسنټ ویلي چې هغه هیوادونه چې په ښه نیت سره خبرې کوي، د هغوی تعرفې به د ۱۰ سلنې په بنسټیزه کچه پاتې شي.
خو د لوړو تعرفو د ځنډ اوږدوالی به د ټرمپ په پرېکړه پورې اړه ولري.
د آسیا ټولنې د پالیسي انسټیټیوټ وینډي کټلر وویل: "د نوي حکومت سره، (سویلي) کوریا ښه موقعیت لري چې د ځنډ اوږدوالی ترلاسه کړي."
لیپسکي اټکل کوي چې ډیری هیوادونه به په دې ډله کې راشي، چې د لوړو تعرفو په اړه اوږد ځنډ ترلاسه کړي چې ممکن د سپتمبر تر لومړۍ پورې دوام وکړي.
بیسنټ مخکې ویلي و چې واشنګټن ممکن د کارګرانو ورځې پورې د سوداګریزو تړونونو لپاره خپله اجنډا بشپړه کړي، چې دا یو نښه ده چې نورې موافقې ممکن پای ته ورسیږي، خو خبرې اترې به د جولای وروسته هم دوام وکړي.
خو هغه هیوادونه چې د امریکا په نظر "سرغړونکي" دي، د هغوی تعرفې ممکن د ټرمپ لخوا اعلان شوې لوړې کچې ته بیرته ورشي.
دا تعرفې د ۱۱ سلنې څخه تر ۵۰ سلنې پورې دي.
کټلر خبرداری ورکړ چې "د جاپان لخوا د وریجو بازار نه پرانیستل، د امریکا د موټرو تعرفو کمولو سره یو ځای، ممکن د جاپان د ۲۴ سلنې متقابل تعرفې بیا پلي کولو ته لار هواره کړي."
ټرمپ خپله ویلي چې د جاپان سره سوداګریز تړون امکان نه لري او هیواد ممکن د "۳۰ سلنه، ۳۵ سلنه، یا هر هغه شمیر چې موږ یې ټاکو" تعرفه ورکړي.
لیپسکي باور لري چې اروپایي اتحادیه هم د دې خطر سره مخ ده چې تعرفې یې لوړې کچې ته بیرته ورشي — د اپریل په میاشت کې اعلان شوې ۲۰ سلنه یا هغه ۵۰ سلنه چې ټرمپ په دې وروستیو کې ګواښ کړی.
د اروپایي اتحادیې د ډیجیټل مقرراتو چلند د جنجالونو یوه سیمه کیدی شي.
ټرمپ په دې وروستیو کې ویلي چې د کاناډا لخوا په امریکايي ټکنالوژیو شرکتونو باندې د لوړې تعرفې په غبرګون کې به د کاناډا سره سوداګریزې خبرې به پای ته ورسوي خو کاناډا وروسته وویل چې دا به لغوه کړي.
د اروپایي اتحادیې د سوداګرۍ مشر ماروس سیفکوویچ په واشنګټن کې دی ترڅو د سوداګریز تړون د ترلاسه کولو هڅه وکړي، په داسې حال کې چې د اروپایي اتحادیې کمیسیون د وړاندیزونو لومړني مسودې ترلاسه کړې چې چارواکي پرې کار کوي.