مقدمه: در بخش "شفاخانه" کتابخانه تاریخی رامی در استانبول، کارشناسان با دقت دست نوشته های نادر که قرن ها نگهداری شده اند را بازسازی کرده و به این آثار گرانبها جان دوباره می بخشند.
کتابخانه رامی که در ساختمانی تاریخی از قرن ۱۸ واقع شده است، که پیش از این به عنوان مرکز نظامی استفاده می گردید، در سال ۲۰۲۳ افتتاح شد. بخش "شفاخانه" این کتابخانه، که مرکز بازسازی آثار نادر است، تحت نظر مؤسسه آثار دست نوشته تورکیه فعالیت می کند.
این بخش که به عنوان "شفاخانه کتاب" نیز شناخته می شود، در آن دست نوشته‌های بی نظیر که به زبان های مختلف از جمله تورکی عثمانی، عربی، فارسی، عبرانی و روسی نوشته شده اند، بازسازی می شود. همچنین، آثار از کشورهای مختلف مانند لبنان نیز برای بازسازی پذیرفته می شود.
رئیس شفاخانه، داکتر نیل بی‌دار در گفتگو با TRT World اظهار داشت که فرآیند بازسازی شبیه یک مداخله جراحی است و گفت: "سلامت دست نوشته مهم‌ترین عامل است. ما بدون آسیب رساندن به آثار، مطابق با استانداردهای بین‌المللی کار می کنیم."
کارشناسان در حال بازسازی نسخه‌های نادر قرآن کریم از دوران اولیه اسلام هستند و همچنین کتاب ۱۰۶۹ ساله "ال-عِلَل وَ مَعْرِفَتُ الرِّجَال" که توسط فقیه مشهور احمد بن حنبل در زمینه علم حدیث نوشته شده است. تنها نسخه شناخته شده این اثر در کتابخانه سلیمانیه نگهداری می شود.
فرآیند بازسازی کتاب‌ها
کارشناسان شفاخانه در گفتگو با TRT World جزئیات فرآیند بازسازی و حفاظت هر صفحه را شرح داده و بیان کردند که این کار فرآیندی پیچیده و زمان‌بر است.
فرآیند بازسازی با مستند سازی دقیق آثار آغاز می شود. کارشناسان مواد و تکنیک‌های به کار رفته در ساخت این آثار را بررسی می کنند. سپس، آثار از آسیب های ناشی از رطوبت، قارچ، حشرات و فرسایش طبیعی پاک می شوند.
هر صفحه پس از تمیز شدن از گرد و غبار، کثیفی و لکه ها، به کمک چسب های طبیعی ترمیم می شود. در نواحی آسیب دیده، کاغذ جاپانی دست ساز با ضخامت مناسب قرار داده شده و پرس می شود. صفحات بازسازی شده مجدداً در قالب کتاب جمع آوری می شوند. این فرآیند گاهی ماه ها طول می کشد.
کارشناس مبروره ایپک یاکسل می گوید که مرحله مستند سازی که "مهم‌ترین مرحله" در فرآیند بازسازی است، با این مرحله آغاز می‌شود و در آن، مواد و تکنیک های استفاده شده برای نوشتن دست نوشته‌ها مورد بررسی قرار می گیرد.
شفاخانه به عنوان یکی از مجهزترین مراکز بازسازی در اروپا شناخته می شود. یک تیم ۸۰ نفره از انجنیران کیمیا، کیمیادان ها و زیست شناسان با استفاده از آخرین تکنولوژی ها در حال کار هستند.
داکتر نیل بی‌دار تاکید می کند که بازسازی حرفه‌ای در تورکیه از سال ۲۰۱۲ آغاز شده و با پیشرفت تکنولوژی، امکانات این حوزه نیز گسترش یافته است.
شفاخانه در کتابخانه رامی با دقت و جدیت در حال بازسازی آثار نادر است تا آثار تاریخی که نشانه هایی از گذشته را در خود دارند، به نسل های آینده منتقل شوند. تلاش‌های خالصانه کارشناسان باعث شده که اطلاعاتی که قرن ها مخفی مانده اند، دوباره جان بگیرند.
