شهر مانیسا در حدود 40 کیلومتری شمال‌شرق شهر ساحلی ازمیر، میزبان 485مین جشنواره بین‌المللی معجون مِسیر پیچیده در ورقه های طلایی و ادویه‌های معطر همراه بود. هشت تن معجون شفابخش مثل باران از 44 نقطه بالای بازدید کنندگان پخش شد.

این رویداد نمادین یک رسم به قدمت پنج قرن است که ریشه در التیام، میراث عثمانی و یک دستور العمل مخفی 41 ادویه جات و گیاهان دارد.

پیدایش این جشنواره که توسط یونسکو به عنوان یک میراث فرهنگی غیرملموس شناخته شده است، به قرن شانزدهم بر میگردد. حفصه سلطان، همسر یاووز سلطان سلیم و مادر سلیمان قانونی، هنگام اقامت در مانیسا به شدت بیمار شد. بهبودی وی را به معجون درمانی نسبت می دهند که توسط مرکز افندی، مدیر مدرسه مسجد سلطان و پزشک محترم تهیه شده بود. حفصه سلطان برای ابراز سپاسگزاری دستور داد که این معجون که اکنون به نام معجون مِسیر معروف است، هر بهار برای مردم توزیع شود.

چیزی بیشتر از دارو

وحدتین اوزکان، والی مانیسا به TRT World گفت: معجون مِسیر که هر سال از مسجد سلطان پخش می شود، بیشتر از یک شاخص صحی است؛ این معجون نمادی از وحدت، هویت مشترک ما و سخاوتی است که ریشه در DNA فرهنگی ما دارد. مانیسا اثبات زنده میراث فرهنگی ما به عنوان شهری است که در آن تاریخ و سنت در هم تنیده است، معجون مِسیر که مرکز افندی برای حفصه سلطان تهیه کرده بود تا سلامتی خود را دوباره به دست بیاورد، در میراث ما اهمیت عمیق دارد.

این سنت که از قرن ها قبل شروع شده، در برابر جریان گذشت زمان مقاومت کرده و امروز هم با روحیه تجدید شده در حال رشد است. حفاظت و انتقال این میراث باستانی یکی از حیاتی ترین وظایف ماست. امیدوارم که معجون مِسیر که از 41 عدد گیاه دارویی که ریشه در خاک حاصلخیز شهر ما دارد، ساخته شده، سلامتی را برای همه به ارمغان بیاورد. از همه دعوت میکنم تا سال آینده این شور و شوق را در مانیسا شریک سازند.

راز این جشن در یک معجون شیرین و در عین حال تند نهفته است که با بیش از چهل گیاه و ادویه جات از جمله دارچین، میخک، زردک، زنجبیل، زیره سیاه، هل و زعفران تهیه شده است. دستور العمل دقیق هنوز هم مخفی نگهداشته شده است، اما باور به خواص تقویت کننده صحت آن با گذشت زمان رشد کرده است. معجون، که در دیگ های بزرگ مسی پخته شده و یک شب به استراحت گذاشته شده، با دست پیچیده شده و برای "مراسم پخش" آماده میگردد.

امسال، هشت تن معجون مِسیر در میان خیل جمعیت که تا گنبد و بالکن های مسجد سلطان و بام های نزدیک آن امتداد داشت پخش شد. چترها، روسری ها و کیف های خرید به عنوان تور برای گرفتن بسته های مورد نظر عمل می کردند. شهروندان و بازدید کنندگان که هم از روی کنجکاوی و هم به دلیل سنت جذب شده بودند، برای گرفتن معجون، جاده های مانیسا را پر کردند.

این مراسم که از 22 تا 27 اپریل برگزار شد، شامل نمایش های فرهنگی، کنسرت ها، رژه ها و سخنرانی های عمومی بود. گروه های فولکلور از سراسر جهان در این جشن ها اشتراک کردند. نزدیک به 500 مهمان بین المللی از آذربایجان، بلغارستان، قزاقستان، اوکراین و جمهوری ترک قبرس شمالی سنت های فرهنگی خود را به اشتراک گذاشته و یک موزاییک زنده دوستی بین المللی را ایجاد کردند.

مجاهد آرینچ، نماینده پارلمان تورکیه از مانیسا به TRT World گفت: جشنواره معجون مِسیر مانیسا یک رسم فوق العاده است که به قرن 16م بر میگردد و عمیقاً در بافت هویت فرهنگی ما ریشه دوانده است. این جشنواره که از داستان شفابخش حفصه سلطان که با این ترکیب خاص گیاهان دارویی صحت خود را دوباره بدست آورد، زاده شده، امروز همچنان در حال توسعه است و جاده های مانیسا را با یک انرژی زنده و روحیه ای که پیر نمی شود، پر می کند.

قدم زدن در مانیسا در جریان این جشنواره به معنی ورود به یک آرشیف زنده است که در آن حافظه، طبابت و جامعه با هم یکجا میشوند. اینجا، دستور العمل های قدیمی نه تنها حفظ شده، بلکه مورد احترام نیز قرار میگیرند. هر نبات یک نسب دارد؛ هر موسم پخش این معجون یک یادآوری است. در دنیای لحظات زودگذر، این معجون یک حقیقت ثابت را ارائه میکند: غنی ترین طعم ها اغلب اوقات از گذشته می آیند و ماندگارترین التیام از جشن جمعی می آید.

آرینچ میگوید: این بهترین ارزش های ما را نشان میدهد: شفا، مهمان نوازی و هماهنگی، منحیث نمایندگان مردم، این مسؤلیت ما است تا اطمینان حاصل کنیم که این میراث حفظ و ترویج گردد، من جهان را دعوت میکنم تا در این میراث فوق العاده با ما یکجا شوند.

"نه تنها یک میراث، بلکه یک امید"

فراتر از فولکلور و جشن ها، معجون مِسیر حالا رسماً شناخته شده است. این معجون وضعیت نشانه جغرافیوی را از اتحادیه اروپا بدست آورد و به 29مین محصول میراث تصدیق شده ترکیه تبدیل شد. شمولیت آن در لیست فرهنگی یونسکو همچنان تضمین میکند که میراث هدیه التیام سلطان در سطح بین المللی زنده است.

خود معجون یک موضوع دقت و استادکاری است. فقط ادویه جات خام و کامل استفاده میشود؛ هیچ مواد افزودنی مصنوعی، مواد نگهدارنده یا گلوکوز استفاده نمیشود. شکر محلی و تخنیک های سنتی بافت و قدرت طبی معتبر معجون را حفظ میکند.

اوفوک تانیک، رئیس اتحادیه ترویج و گردشگری مانیسا و مِسیر به TRT World گفت: این یک رسم و رواج بدون وقفه تقریباً 500 ساله است.این رسم فقط در مورد میراث نیست، در مورد امید است. بسیاری باور دارند که معجون شفابخشی، حفاظت، و حتی برکاتی مانند ازدواج و اطفال را به ارمغان میاورد. این باورها روحیه جشنواره را زنده نگه میدارد. شاهد بودن این رسم زنده – در بین جمعیت و زیر گنبد آسمان بودن، دراز کردن دست و گرفتن یک قطعه از تاریخ – فراموش نشدنی است. این رویداد یک خاطره زنده، یک جشن جمعی و یک میراث است که ما به پیش بردن آن افتخار میکنیم.

طوریکه جاده های مانیسا با موسیقی و جشن ها طنین انداز میشد و بسته ها مانند کاغذ های رنگی از بام های عثمانی شناور میشد، مهمترین چیزی که در ذهن باقی ماند این حس بود که بعضی سنت ها جاویدان اند. برای مردم مانیسا، معجون مِسیر فقط یک معجون نیست؛ طعم حافظه، التیام و خانه است.