Америка Кошмо Штаттары өзгөчө Түркия сыяктуу маанилүү өнөктөштөрү менен эркин жана адилет сооданы глобалдык деңгээлде жакташы керек. Мындай пикирин АКШнын батышындагы Колорадо штатынын борбору Денвер шаарындагы соода палатасынын башчысы Стамбулга соода иш-чарасы үчүн барганда билдирди.
Денвер соода палатасынын төрагасы жана башкы директору Ж.Ж.Амент Анадолу агенттигине берген маегинде Колорадо менен Түркиянын, өзгөчө Стамбулдун ортосундагы мүмкүнчүлүктөрдүн абдан чоң экенин айтты.
Денвер Метро Соода Палатасы 150 жылдан ашык убакыттан бери Колорадодогу эң ири бизнес уюму жана региондун бизнес үчүн алдыңкы үнү болуп келет.
«Биз эки коомчулуктун ортосунда эркин соода жана эркин инвестиция агымы үчүн бул тоскоолдуктар азайтылышын камсыз кылышыбыз керек»,-деп баса белгиледи ал.
Тышкы Экономикалык байланыштар кеңешинин (DEİK) Түркия-АКШ Ишкерлер кеңешинин (TAİK) Стамбулдагы жыйынында сөз сүйлөгөн Амент, эки өлкөнүн биргелешип иштешүүсү үчүн көптөгөн мүмкүнчүлүктөр бар экенин, Денвердин АКШда инвестициялык мүмкүнчүлүк издеген түрк инвесторлору үчүн географиялык жактан ыңгайлуу жерде экенин айтты.
Түркия-АКШ Ишкерлер кеңеши
Колорадо штаты, Денвер шаары жана соода палатасы түрк фирмаларынын колдо болгон бардык стимулдардан пайдалана алышы үчүн иштей тургандарын билдиришти.
«Биздин жеке жана мамлекеттик секторлор биргелешип иштей турган көптөгөн мүмкүнчүлүктөр бар жана биз ар бир түрк инвестициясынын ийгиликтүү болушу үчүн кызматташабыз»,-деп кошумчалады.
Америкалык системада ийгиликке жетиш үчүн АКШдагы соода палатасы менен кызматташуу абдан маанилүү экенин белгилеген Амент, бул палаталардын бизнеске салык жана жөнгө салуу саясаттары менен жардам бергенин айтты.
«Соода-өнөр жай палатасы жеке жана мамлекеттик сектордун ортосунда ортомчу ролду ойнойт, бул бизнестин мамлекеттик сектордон керектүү нерселерге ээ болушун жана мамлекеттик сектордун да бизнестин ийгиликтүү болушун камсыздоо үчүн шайкештигин камсыз кылат» деди ал.
Түркия-АКШ Ишкерлер кеңешинин төрагасы Мурат Өзйегин, эки өлкө жана шаарлардын ортосундагы инвестиция жана сооданын тереңдигин арттыруу үчүн Колорадо штаты, Денвер жана башка шаарлар менен тыгыз кызматташып жаткандарын айтты.
«Бул жерде максат Денвер компаниялары үчүн Түркиядагы соода өнөктөштөрүнүн потенциалын же ар кандай инвестицияларды баалоо болуп саналат»,- деди ал бейшемби күнү Стамбулда өткөн иш-чара жөнүндө.
Түрк фирмаларынын да АКШдагы, өзгөчө Денвердеги инвестиция мүмкүнчүлүктөрүн баалоосу керектигин баса белгиледи.
Өзйегин АКШдагы штаттардын соода жана өнөр жайды көптөгөн башка тармактарда жүргүзүп жатканын жана кеңештин АКШда жети башка мамлекеттик комитет түзгөнүн белгиледи.
Ар бир штаттын өз алкагында ар кандай басымдуу тармактары бар экенин айткан Өзйегин : «Денвердин өзгөчөлүктөрүнүн бири Түрк аба жолдорунун жакында Стамбулдан Денверге түз каттамдарын баштаганы. Албетте, бул биздин ишкерлер жана алардын бизнесмендеринин Стамбулга тезирээк жана практикалык жактан жетүүсү үчүн абдан баалуу», - деп кошумчалады.
Түрк-Америка соода көлөмүнүн ылдам өсүүнү улантканын баса белгилеген Өзйегин, эки өлкөнүн 32,5 миллиард долларлык товар соодалашканын, кызмат көрсөтүүлөр да кошулганда бул соода көлөмүнүн 45-46 миллиард долларга жеткенин айтты.
Өзйегин: «2019-жылы президентибиз Режеп Таййип Эрдоган менен АКШнын президенти Дональд Трамптын ортосунда макулдашылган жана келечекти көздөгөн максат катары белгиленген 100 миллиард долларлык максатыбыз бар»,-деди.
The State Department says US multi-year contracts are pared down 92%, or $54 billion.
100 миллиард доллар максаты
«ТАИКтин дагы бул максатка жетүү үчүн эки тараптуу соодага гана көңүл бурган жумушчу тобу бар».
Бул жумушчу топ мүмкүнчүлүктөрдү баалайт. 2013 жана 2019-жылдары TAİK эл аралык консалтинг фирмасы менен биргеликте 100 миллиард доллар деңгээлине жетүү үчүн өсүү мүмкүнчүлүктөрү бар аймактарды көрсөткөн отчетту жарыялады.
Бажы тарифтери
Трамп апрель айында жарыялаган тарифтерге токтолгон Өзйегин, АКШнын Кытайдан башка бардык соода өнөктөштөрү үчүн кошумча бажы тарифтерин 90 күн токтотконун белгиледи.
«Өлкөлөр менен АКШнын ортосундагы эки тараптуу сүйлөшүүлөр аяктагандан кийин, биз бул отчетту жандандыруу боюнча аракеттерибизди күчөтөбүз. Бул 90 күндүк мөөнөткө 60 күн калды жана биз 100 миллиард долларлык максатыбызга карай ишенимдүү кадам таштоо үчүн аракеттерибизди күчөтөбүз», - деди ал.
Ал кошумчалагандай, эки өлкөнүн ортосундагы соода балансынын тартыштыгы 500 миллион доллардын тегерегинде экенин жана бул эки тарапты тең тынчсыздандырбашы керек.
Өзйегин: «Түркия менен АКШнын тышкы соода өнөктөштөрүн караганыбызда Түркиянын бул мааниде алда канча тыгыз кызматташа ала турган өлкө экенин жана алардын ортосуна чоң тарифтик тоскоолдуктарды коюуга муктаж эмес экенин көрөбүз»,-деди.
«Түркия менен АКШнын ортосундагы узак мөөнөттүү инвестицияларды өз ара көбөйтүү аркылуу 100 миллиард долларлык соода көлөмүнө жетет деп үмүттөнөбүз»,-деп кошумчалады ал.
