АКШнын президенти Дональд Трамп ишемби күнү кечинде Швейцарияда соода боюнча Кытай расмийлери менен «абдан жакшы жолугушуу» өткөргөнүн жарыялады.
Трамп АКШ-Кытай алакаларында «толук баштапкы абалга» жетишилгенин айтты.
Трамп, Truth Social социалдык медиа платформасындагы билдирүүсүндө: «Бүгүн Швейцарияда Кытай менен абдан жакшы жолугушуу өткөрдүк. Көптөгөн маселелер талкууланды, көптөгөн келишимдерге жетишилди. Достук, бирок конструктивдүү маанайда толугу менен кайра баштоо сүйлөшүлдү. Кытайдын да, АКШнын да пайдасы үчүн Американын бизнесине Кытайдын эшигин ачышын көргүбүз келет. ЧОҢ ЖЫЛЫШ БОЛДУ!!!»-деп жазган.
Женевада соода сүйлөшүүлөрүнүн биринчи күнү аяктады жана жекшембиде уланат деп билдирди Wall Street Journal. Жергиликтүү убакыт боюнча эртең мененки саат 10до (0800GMT) башталып, түшкү тыныгуу менен кошкондо кечки саат 8де аяктаган жолугушуу сегиз сааттан ашык созулду.
Жолугушуудан кийин эч кандай билдирүү жасалган жок жана талкуулардын мазмуну же чоо-жайы тууралуу коомчулукка маалымат берилген жок. Америкалык делегацияны каржы министри Скотт Бессент жана соода өкүлү Жеймисон Грир, ал эми кытайлык делегацияны вице-премьер-министр Хэ Лифэн жетектеп барышты.
Сүйлөшүүлөр Трамп Кытайдын импортуна 145 пайызга чейинки тарифтерди киргизгенден бери дүйнөнүн эң ири эки экономикасынын жогорку даражалуу расмий өкүлдөрүнүн сооданы бетме-бет талкуулаган биринчи жолугушуусунда болду. Пекин жооп иретинде америкалык кээ бир товарларга 125 пайызга чейин жооптук тарифтерди киргизген болчу.
US Treasury Secretary Scott Bessent and chief trade negotiator Jamieson Greer will meet Chinese economic tsar He Lifeng in Switzerland for talks that could be the first step toward resolving their trade disputes.
Жолугушуунун алдында Трамп социалдык тармактарга «Кытайга 80 пайыздык бажы салыгы ылайыктуу окшойт!» деп жазып, тарифтерди төмөндөтө аларын кыйытты. Бирок басма сөз катчысы Каролин Левитт АКШ бажы тарифтерин бир тараптуу төмөндөтпөй турганын жана Кытай да жеңилдетүүгө барышы керектигин билдирди.
Маанилүү кадам
Сүйлөшүүлөрдүн биринчи күнү Швейцариянын Бириккен Улуттар Уюмундагы элчисинин Женевадагы резиденциясында, Женева көлүнүн сол жээгиндеги чоң парктын жанында жайгашкан көк жалюзи бар жупуну виллада өттү.
Жолугушууга барганда эки тарап тең соода алакаларында чоң өзгөрүү болооруна күтүүсү аз болчу. Бессент «чыңалууну азайтуу» багытына көңүл бурулуп, «чоң соода келишими» күтүлбөгөнүн баса белгиледи, ал эми Пекин АКШ биринчи тарифтерди жеңилдетүү керек деп билдирди.
Кытайдын мамлекеттик маалымат агенттиги Синьхуа тарабынан жарыяланган комментарийде сүйлөшүүлөр «маселени чечүүгө көмөктөшүү үчүн маанилүү кадам» катары мүнөздөлгөн. Атүгүл сүйлөшүүлөрдүн жүрүп жатканы да «иш дүйнөсү жана каржы базарлары үчүн жакшы жаңылык» деп бааланды.
Бирок “Петерсон” атындагы эл аралык экономика институтунун улук илимий кызматкери Гари Хуфбауэр: «АКШ-Кытай соода мамилелери качандыр бир убакта калыбына келерине ишенбейм», - деп эскертти. Ал белгилегендей, 70-80 пайыздык тарифтик ставка да эки тараптуу сооданы эки эсе кыскарта алат.
Соода сүйлөшүүлөрү
Кытайдын вице-премьер-министри жума күнкү сүйлөшүүлөргө Кытайдын экспорту соода согушуна карабастан өткөн айда өстү деген кабарлардан кийин маанайы көтөрүлүп келди. Адистер мындай күтүлбөгөн окуяны АКШнын бажы тарифтерин жеңилдетүү үчүн сооданын Түштүк-Чыгыш Азияга бурулушу менен байланыштырышты.
Трамптын администрациясындагы кээ бир байистүү чиновниктер, мисалы Бессент жана соода министри Ховард Лутник, алар «Кытай бул соода согушу менен күрөшүүгө жакшыраак жабдылганын» түшүнүшкөнүн белгилешти.
Хуфбауэр: «Алар конструктивдүү жана жемиштүү сүйлөшүүлөрдү өткөрдүк деп Женевадан чыгып кетиши толук мүмкүн, бирок алар тарифтерди такыр түшүрбөй коюшу да мүмкүн», - деди.
Женева жолугушуусу Трамптын глобалдык тарифтердин толкунун чыгаргандан берки өлкөлөр менен түзгөн биринчи келишими болгон Улуу Британия менен соода келишимин жарыялагандан кийин болду. Бул беш барактан турган, милдеттүү эмес келишим, инвесторлорго АКШ акыркы тарифтерден секторлор боюнча бошотуу тууралуу сүйлөшүүлөрдү жүргүзүүгө даяр экенин ырастады, бирок британ товарларынын көбүнө 10 пайыздык негизги алым ставкасын сактап калды.
АКШ менен Улуу Британиянын соода билдирүүсүнөн кийин аналитиктер АКШ-Кытай соода мамилелеринде олуттуу өзгөрүүлөр болоруна оптимисттик көз карашта эместигин билдиришти.
Citigroupтун глобалдык башкы экономисти Натан Шитс Франс Пресске берген маегинде: «Бул сүйлөшүүлөр бул өтө жогорку тарифтер менен учурдагы соода мамилелери АКШнын да, Кытайдын да кызыкчылыгына туура келбей турганын чагылдырат»,-деди жана тарифтерди «жоготуу-жоготуу кырдаалы» деп сыпаттады:.
«Алардын сүйлөшүүлөрү жакшы, бирок сүйлөшүүлөрдүн бул биринчи раундунан кандайдыр бир реалдуу натыйжаларды күтүүлөрүм абдан чектелүү», - деп кошумчалады Шитс.
