Кара деңиз Экономикалык Кызматташтык Уюмунун (КЭКУ) баш катчысы Түркиянын Кара деңиздеги жаратылыш газ ресурстарын колдонуу жана өнүктүрүү темасында аймактык өнөктөштөрү менен сүйлөшүүлөрүн улантып жатканын, бул процесстин Ортоңку коридор жолунда геосаясий жана экономикалык кызыкчылыктын артышы менен параллелдүү уланып жатканын билдирди.
8-9-май күндөрү Стамбулда Мармара университети өткөргөн 8-Эл аралык Көгүлтүр Кара деңиз конгрессинде жасалган баа берүүлөр «Чыр-чатакты чечүү, туруктуулук жана өнүгүү» темасынын алдында өттү. Окумуштуулар, аткаминерлер, жарандык коом уюмдары жана жеке сектор өкүлдөрү чогулган иш-чарада энергетика, байланыш, экологиялык туруктуулук жана аймактык коопсуздук маселелери талкууланды.
Стамбулда жайгашкан КЭКУнун башкы катчысы Лазар Команеску Түркиянын акыркы отуз жылдагы энергетика инфраструктурасы, жол долбоорлору жана аймактык кызматташтык сыяктуу темаларда уюмдун демилгелерин жетектеген негизги актер болгонун айтты.
Команеску уланып жаткан туруксуздукка карабастан аймактын маанисинин артканын, мунун Украинадагы согуштун үчүнчү жылына кириши менен ого бетер ачыкка чыкканын айтты. «Түркия кабылган кыйынчылыктарга карабастан уюмдун максаттарына баалуу салымын кошууну улантууда. Бул бардык мүчө өлкөлөр тарабынан таанылып, кубатталып жатат»,- деди ал.
Команеску Кара деңиздин Европа, Азия жана Жакынкы Чыгышты байланыштырган стратегиялык экономикалык борбор экенин, аймактагы өлкөлөрдүн ортосундагы өз ара көз карандылыктын маанисинин акырындык менен жогорулай турганын баса белгиледи.
Ортоңку коридор «Кара деңизсиз иштей албайт»
Азия-Тынч океан аймагы дүйнөлүк экономиканын «кыймылдаткычы» болуп калды. Команеску Европа-Азия байланышын бекемдөө үчүн Азербайжан, Грузия, Румыния жана Венгриядан өткөн жашыл жана таза энергия жолдору менен жаңы демилгелер башталганын белгилеп: «Ортоңку коридор Кара деңизсиз иштей албайт» жана «Түркия бул жерде активдүү роль ойнойт»,-деди.
Команеску бул стратегиялык кадамды кеңири глобалдуу динамика менен байланыштырып, бул жылыш АКШнын президенти Дональд Трамп кызматка киришкенден бери соода протекционизми күчөгөн учурда дагы туруктуу глобалдык өнөктөштүккө муктаждык жаратаарын баса белгиледи. Ошол эле учурда, анын айтымында, обочолонуу кызматташууга жана өсүүгө тоскоолдук кылат.
«Азыр маанилүү нерсе - туруктуу өз ара көз карандылыкты түзүү», деген баасын берген Башкы катчы, КЭКУ аймагы болжол менен 350 миллион калкы бар 13 өлкөдөн турганын жана чоң экономикалык потенциалга ээ экенин белгиледи. Ал ошондой эле: «Аймактагы кызматташтык канчалык жакшы болсо, мүчө өлкөлөр үчүн ошончолук көп пайда болот», - деп кошумчалады.