کلتور
5 دقیقې خواندن
د هندوستان یو تاریخي سینمايي فلم په یو ښار کې د تاوتریخوالي او ګرځنبدیز لامل شو
څو ساعته وروسته له هغې چې د هندوانو ملتپالو ډلو د ۱۷مې پېړۍ د بابري امپراتورۍ د امپراتور اورنګزېب د قبر د لرې کولو غوښتنه وکړه، په مهاراشټرا ایالت کې د ناګپور په ښار کې مذهبي تاوتریخوالی پيل  شو.
د هندوستان یو تاریخي سینمايي فلم په یو ښار کې د تاوتریخوالي او ګرځنبدیز لامل شو
/ TRT World
24 مارچ 2025

د مارچ په ۱۷مه ماښام، د اورلګیدنې او ډبرو ویشتلو په څو پېښو کې پنځه ملکي وګړي او لږ تر لږه ۳۳ پولیس ټپیان شول، چې پولیس اړ شول د ښار په ځینو برخو کې ګرځبندیز ولګوي.

خو ناګپور هغه ځای نه دی چې د مغلو تر ټولو اوږدمهاله واکمن اورنګزېب پکې ښخ دی. د هغه قبر د ناګپور څخه ۵۰۰ کیلومتره لویدیځ ته په هغه ولسوالۍ کې دی چې د هغه په نوم نومول شوې وه، اورنګ آباد، چې په ۲۰۲۳ کال کې د دویم مرهټه پاچا چترپتي سمبهاجینګر چې په ۱۶۸۹ کال کې د اورنګزېب لخوا شکنجه او وژل شوی و، په نوم واړول شوه.

وروسته له هغې چې ځینې مسلمانان د ډبرو ویشتلو په تور ونیول شول، څرګنده شوه چې هغوی د اورنګزېب د قبر دفاع نه کوله. بلکې د هندو سخت دریځو لخوا د یو زیارت د شنې جنډې د سوځولو په غبرګون کې دا کار کړی وو. ویل کیږي پدې جنډې باندې قرآني آیتونه لیکل شوي وو.

د مهاراشټرا لومړي وزیر دیویندرا فډنویس د مارچ په ۱۸مه د ایالت په پارلمان  کې وویل چې د اورنګزېب پر وړاندې عامه غوسه، چې د هندوانو د معبدونو د سپکاوي او د هغه د سخت دریځه اسلامي دولت له امله په پراخه کچه غندل شوی، د بالیووډ لخوا بیا تازه شوې ده.

د بالیووډ وروستی تاریخي فلم چھاوا د چترپتي سمبهاجي ژوندلیک دی، چې د مرهټه امپراتورۍ بنسټ ایښودونکي چترپتي شیواجی زوی و چھاوا چې معنی یې د زمري بچی دی، د کال تر ټولو زیات عاید لرونکی فلم دی. دې فلم  په یوازې یو میاشت کې یې د ۸۶ میلیونه ډالرو (۷۵۰ کروړه روپیو) څخه زیات عاید ترلاسه کړی.

د ویکي کوشل په ګډون دغه فلم د هغو بالیووډ فلمونو په لیست کې شامل دی چې د تاریخي کیسو او تبلیغاتو ترمنځ کرښه له منځه وړي. داسې تولیدات لکه د کشمیر فایلونه، د سابرمتي راپور، مقاله ۳۷۰ او سوتنتره ویر ساورکر مبالغه شوي یا یو اړخیز روایتونه وړاندې کوي، چې نظریې پیاوړې کوي او د ویشونکي سیاسي بیانونو ملاتړ کوي.

کله چې د کیرالا کیسه په ۲۰۲۳ کال کې خپره شوه، د هغې ډایریکټر ادعا وکړه چې له کیرالا څخه له ۳۲،۰۰۰ څخه زیاتې ښځې داعش سره یوځای شوې دي، چې وروسته حقیقت معلوم شو او دا شمیره یوازې ۳ تنه وه.

همدغه ډول اسلام ضد موضوع د د کشمیر فایلونه فلم کې هم لیدل کېږي، چې د ۱۹۹۰مو کلونو په کشمیر کې د هندوانو د کډوالۍ پر وړاندې جوړ شوی و. د دې فلم انځور دومره "تحریکونکی او یو اړخیز" و چې سینګاپور یې د خپرېدو مخه ونیوله.

په هند کې، د دې فلم د لیدو سپارښتنه خپله لومړي وزیر نریندرا مودي وکړه، او د هندوانو سخت دریځو فعالانو په څو ښارونو کې د دې فلم د نندارې غوښتنه وکړه.

په نورو ځایونو کې، د سینما لیدونکي د مسلمانانو د ملکیتونو د بایکاټ کولو ګواښونه ورکول یا د "جې شري رام" شعارونه ورکول، چې یو وخت د عقیدې نښه وه، خو اوس د هندوانو ملتپالو د بریدونو شعار ګرځېدلی.

د تاریخي کیسو بیا لیکنه

د بالیووډ ملي فلمونه یوازې تاریخ بیا نه لیکي، بلکې حقیقت له منځه وړي، او ډیر مهم شخصیتونه په ساده اتلانو او یا  ظالمانو بدلوي ..د چھاواددې تر تر ټولو ښه بیلګه ده.  د هندوانو واکمنان د شریفو جنګیالیو په توګه انځوروي، پداسې حال کې چې د مسلمانانو واکمنان د ظالمانو په توګه ښيي. دلته موخه د ټولنو ترمنځ د تفرقې رامنځته کول  دي.

د ویلو ده چې دا ډول فلموه د هند د ۱۶۰ میلیونه مسلمانانو پر وړاندې د ورځني تعصب د عادي کولو لپاره ترڅنګ د هغوې پر خلاف د سخت دریځو او  خلکو جذباتي غبرګونونه پاروي، حقایق پټوي او تاریخ ته بل ډول تظاهر ورکوي.

د مهاراشټرا  هندو مشران، په شمول د ایالت لومړي وزیر فډنویس، اوس ژمنه کړې چې د چترپتي سمبهاجي مهاراج د سپکاوي پر وړاندې به اقدام وکړي.

په ورته وخت کې، اورنګزېب چې د هند د ټولنې لخوا په پراخه کچه غندل کېږي د خپل وروستي کلونه د یو درویش په توګه تیر کړي دي. همداشان هغه  د زین الدین شیرازي د صوفي زیارت ترڅنګ یو ډیر  ساده قبر د ځان لپاره  انتخاب کړی وو.

د نن ورځې فلمي صنعت په یوه سخته قطبي شوې ټولنه کې دا اسانه او ګټور ګڼي چې څو پیچلې کیسې د ساده خطي کیسو سره ځای په ځای کړي. دا ټول جرمونه او تاوتریخوالی بل ځای ته اړوي، د هندو اتلانو د غلطیو یا جرمونو لپاره هیڅ ځای نه پریږدي.

څرنګه چې بالیووډ د کلتوري نورمونو په جوړولو کې ډېر ځواک لري، نو د "یادولو سیاست" په اړه مبارزه پر دې سیوری اچوي چې موږ څنګه تاریخي تراژیدۍ درک کوو او ایا موږ یې احساس کولی شو. تاریخي پیښې د ټکي د راټولولو په ساده وسیلو بدلې شوې دي.

د کرکې د سوداګرۍ ماډل

د اورنګزېب د قبر د ویجاړولو غوښتنه، چې د هند د لرغونپوهنې د سروې لاندې خوندي ځای دی، نوې نه ده، خو د مارچ په ۹مه، د مهاراشټرا لومړي وزیر په ښکاره ډول د دې ملاتړ وکړ—که څه هم "د قانوني پروسې له لارې."

د دې بحثونو لپاره زمینه د هندو ډلو لخوا هغه غونډې وې چې د فلم چھاوا له امله ترسره شوې وې، چې د قبر د لرې کولو غوښتنه یې کوله.

د مارچ په ۲۰مه، د هند د لرغونپوهنې سروې د خلت آباد  په سیمه کې د قبر شاوخوا نه اهن چادر چاپیر کړ او موانع رامنځته کړل . د بله پلوه  پولیسو لا زیات امنیتي تدابیر ونیول.

په ورته وخت کې، د مهاراشټرا پولیسو له ټولنیزو رسنیو څخه وغوښتل چې نږدې ۱۴۰ پوسټونه لرې کړي چې د مذهبي شخړو د پارولو هڅه یې کوله.

د ناګپور تاوتریخوالی یوازې یوه جلا پېښه نه ده، بلکې د یو داسې سیسټم برخه ده چې د مذهبي ویش پر بنسټ ژوند کوي، چیرې چې فلمونه تاریخي شکایتونه پاروي، سیاستوال یې زیاتوي، او د کوڅو کچې پارونې یې په تاوتریخوالي بدلوي.

وپلټۍ
سوډان د تورکیې سوله‌ایز منځګړیتوب وړاندیز ته هرکلی وايي — د سوډان د بهرنیو چارو وزیر.
د لوور په موزیم کې تاریخي بدلون: "موناليزا" لپاره ځانګړې خونه.
د تورکي سریالونه په نړۍ کې د تورکي انځور ته بدلون ورکوي.
دمصر په حتشپسوت معبد کې نوي اثار کشف شول.
د جګړې د جرمونو محکمه په خطر کې ده: دجرمونو نړیوالې محکمې مشر.
'زما یوازینۍ غوښتنه مرګ وو': ژغورل شوي بندي د اسد په زندانونو کې شکنجه افشا کړه.
په نړۍ کې له ۱۰۰۰ څخه زیات ساینس پوهان د غزې د اوربند لپاره لیک لاسلیک کړ.
لبنان د سوریې د اغیزو لاندې نه  د ژغورنې په خاطر په مخ کې ډیره اوږده لار لري.
ایران په اسرائیل کې د ټولنیز پلوه منزوي شوي ځینې یهودان څه ډول د جاسوسانو په توګه جذب کړل؟
د ګولان د لوړو اهمیت او سرائیلو لخوا ددې سیمې د کنټرولو د هلو ځلو لامل په ډاګه شو
اروپایي اتحادیه که روسیه؟ په رومانیا کې دیموکراسي په ریښتیا څوک کمزورې کوي؟
یو فلسطیني ډاکټر چې د غزې نه د وتو څخه انکار کړی وو د اسرائیلو په زندان کې ژوند د لاسه ورکړ.
د اکتوبر په اومه د اسرائیلو او فلسطین د نښتې تاریخي اهمیت
ولې ۲۰۲۴ د بریکس د پرمختګ لپاره یو مهم کال و؟
د شولز تر سقوط وروسته، جرمني خپل ځان د پولې په سر مومي.
ټي آر ټي ګلوبل ته یوه کتنه وکړئ. خپل نظرونه زمونږ سره شریک کړئ!
Contact us