Samir Al-Rifai Siriýanyň ozalky hökümetiniň tussaghanalarynda ýitirim bolan palestinaly tussaglylaryň resmileşdirilen barlyklaryny aýan etdi, Asadyň ýolbaşçylyk etmegindäki palestinaly bosgunlaryň sezewar bolan kynçylyklarynyň jikme-jiklerini beýan etdi.
Palestinanyň Siriýadaky ilçisi Samir Al-Rifai 2000-2024-nji ýyllar aralygynda Başar Asada bagly güýçleriň tussaghanalarynda 1784 palestinaly tussaglynyň ýitirim bolandygyny habar berdi.
Palestinanyň Damaskdaky ilçihanasynda Anadoly habarlar gullugyna beýanat beren Al-Rifai resmileşdirilen şol sanyň hakykatda ýitirim bolan adamlaryň sanyny beyan etmeýän bolup biljekdigini, sebäbi resmileşdirilmedik goşmaça wakalaryň habar berilmedik bolmagynyň mümkindigini aýtdy.
Ýitenleriň resmileşdirilmegi
Al-Rifai ýitirim bolan tussaglylaryň atlaryny, tussag edilen senelerini we saklanan ýerlerini öz içine alýan delo görkezdi. Olaryň arasynda 2013-nji ýylda Damaskyň Maşhru Dummar sebitinden tussag edilen Majid Mohammed Şumer we 2014-nji ýylda Siriýanyň günortasyndaky Dera şäherinde tussag edilen Waseem Mahmoud Badran bardy.
Şeýle hem, 2013-2014 ýyllar aralygynda Damaskda tussag edilen iki palestinaly lukman, Alaa al-Din Ýusuf we Hael Hamidiň ýitirim bolandygyny aýtdy.
Al-Rifai diňe 2013-nji ýylda Asadyň tussaghanalarynda takmynan 500 mejbury ýitirim bolma hadysasynyň resmileşdirilendigini we soňky ýyllarda şol görkezijiniň has hem artandygyny mälim etdi.
Bu ýitirim bolmalar bilen bagly resmileriň tagallalary baradaky soraga, ilçihana hökmünde Asadyň ýolbaşçylyk etmegindäki hökümet bilen birnäçe gezek aragatnaşyga geçilendigini, ýöne hiç hili anyk jogap alyp bilmändiklerini, sebäbi resmileriň jogapkärçilikden gaçmak üçin soraglary başga birine geçirýändigini aýtdy.
Halkara hasabatlara görä, meşhur Sednaýa tussaghanasynda müňlerçe tussaglynyň gizlinlikde jezalandyrylyp öldürilendigi aýdylýar. Şol hasabatlara görä, 2011-2015 ýyllar aralygynda režim her hepde 50 adamyň kazyýetsiz jezalandyrylmagyny amala aşyrdy.
Asadyň ýolbaşçylyk etmegindäki hökümet 2011-nji ýylda parahatçylykly syýasy geçiş talap edilip geçirlen protestleri basyp ýatyrmak üçin ähli mümkin usullary ulanyp, agyr graždan urşunyň başlanmagyna sebäp boldy.
Palestinanyň tagallalary
1985-1991 ýyllar aralygynda Asadyň tussaghanalarynda alty ýyl tussaglykda bolan al-Rifai, Palestinanyň Prezidenti Mahmud Abbasyň Damaska birnäçe wekiliýet iberendigini mälim etdi. Ol wekiliýetiň palestinaly bosgunlar, tussaglar, ynsanperwer kömek we saglyk hyzmatlary bilen bagly meseleleri ara alyp maslahatlaşandygyny aýtdy.
Al-Rifai: “Emma bu wekiliýetler hiç hili maglumat alyp bilmän, yzlaryna boş gaýtdylar” diýdi.
Al-Rifai Asadyň häkimiýetiniň çökmeginden soň, esasanam Sednaýada saklanan palestinaly tussaglylar bilen habarlaşyp, ýitirim bolanlar barada maglumat toplamak isländiklerini, emma hiç hili maglumat alyp bilmändiklerini beyan etdi.
Al-Rifai ýitirim bolanlaryň diňe Siriýadaky palestinaly bosgunlardan däl-de, eýsem basylyp alnan Günbatar Şeria sebitinden gelen adamlardan hem ybaratdygyny aýtdy. Siriýanyň bir wagtlar “palestinaly söweşijiler üçin howpsuz gaçybatalga” hasaplanandygyny, ýöne köpüsiniň syrly ýagdaýda ýitirim bolandygyny belledi.
Başar Asadyň ýolbaşçylyk etmegindäki hökümediň çökmeginden soň, asly Günbatar Şerianyň demirgazygyndaky Jenin şäherinden bolan bir palestinaly tussagly Sednaýa tussaghanasyndan azat edildi.
1985-nji ýyldan bäri tussaghanada saklanan şol adam bilen bagly jikme-jiklikleri aýtmakdan saklanan Al-Rifai, onuň ozalky tussagly Beşar Salihdigini we häzirki wagtda Damaskda ýaşaýandygyny beýan etdi. Palestinanyň Prezidenti Abbas tarapyndan özüne aýlyk berilýändigini we Jenin şäherine gitmegi üçin zerur bolan resminamalaryň düzgünleşdirilendigini habar berdi.
Al-Rifai Günbatar Şeriada myhmançylykda bolan maşgalalaryň, özüne ençeme ýyl ozal Siriýada ýiten garyndaşlary barada gürrüň berendiklerini mälim etdi. Emma Asada bagly güýçleriň şol adamlar bilen bagly hiç hili maglumat bermändigini belledi.
