Robert Frenkis Prewost Amerikanyň Birleşen Ştatlaryndan bolan ilkinji papa, Peruda missionerlik işlerinde uly tejribe gazanan hem-de buthananyň içerki işlerini gowy bilýän şahsyýetdir.
Täze Leo XIV Çikagoda doglan, öňki papa Fransis tarapyndan Buthananyň iň güýçli edaralarynyň biri bolan Biskoplar Dikasteriýasyna ýolbaşçylyk etmek wezipesi ynanyldy. Bu edara täze biskoplary bellemekde papanyň maslahatçysy bolup durýar.
Fransisiň bu ynamy, Prewostyň Perudaky missiýa işlerinde "çetki sebitlere" — Rimden alysda, galybersede ünsünden düşürilen ýerler — bolan ygrarlylygyny we onuň Kuria bilen gatnaşyklary ýola goýujy hem-de ylalaşdyryjy şahsyýet hökmünde abraýyny görkezýär.
69 ýaşly Çiklayo Peruwyň ozalky arhibiskopy-biskopy, 2023-nji ýylda Fransis tarapyndan kardinal derejesine göterildi. Ol şol ýyl dikasteriýanyň prefekti wezipesine bellenip, Buthananyň ähli möhüm şahsyýetleri bilen ýakyndan tanyşmaga mümkinçilik tapýar.
Watikan boýunça bilermenler Prewostyň pastoral ukyby, global garaýşy we merkezi býurokratiýany dolandyrmakdaky başarnygy sebäpli ABŞ-dan bolan kardinal toparynyň arasynda papa bolmak üçin iň ýokary mümkinçilige eýedigini öňe sürdüler.
Italiýanyň "La Repubblica" gazetinde ol "amerikanlaryň arasynda iň az amerikan" hökmünde häsiýetlendirilip, onuň ýumşak we arkaýyn häsiýeti nygtaldy.
Kanon hukugy boýunça ýokary bilimi, teologiýa aýratyn üns berilmegini isleýän konserwatiw kardinal toparlary üçin hem ynandyryjy hasaplanýar.
‘Yza ýol ýok”
Prewost Fransisiň aradan çykmagyndan soň Buthananyň işlerinde "entek ediljek köp zadyň bardygyny" aýtdy.
"Biz durmarys, yza gaýdyp bilmeris. Mukaddes ruhuň buthanany şu gün we ertir nähili görmek isleýändigine düşünmek möhüm. Sebäbi buthananyň ýaşaýan häzirki dünýäsi, on ýa-da ýigrimi ýyl ozalky dünýä bilen birmeňzeş däl" diýip, geçen aý Watikanyň Habar gullugyna aýdypdy.
"Habarlar hemişe birmeňzeş: Isa Mesihi wagyz etmek, Hoş Habary wagyz etmek. Emma häzirki döwürde adamlara, ýaşlara, garyplara, syýasatçylara ýetmegiň ýoly başgaça" diýip, ol sözüniň üstüni ýetirdi.
1955-nji ýylyň 14-nji sentýabrynda Çikagoda doglan Prewost, St. Augustin tarykatyna degişli kiçi ruhany seminariýasynda okuwa başlap, soňra Filadelfiýadaky Willanowa uniwersitetinde matematika bölümini tamamlaýar.
1982-nji ýylda Çikagonyň Katolik Teologiýa Bileleşiginden ylahyýet boýunça magistr derejesini we Rimde kanon hukugy boýunça doktorlyk derejesini alandan soň, ol 1985-nji ýylda Peruda ilkinji onýyllyk missiýasyna başlaýar.
1999-njy ýylda Çikago dolanyp, ABŞ-nyň Orta-Günbatar sebitinde Augustin tarykatynyň ştat boýunça ýolbaşçysy we soňra tarykatyň bütin dünýä boýunça başlyklygyna saýlanýar.
Emma 2014-nji ýylda Frenkis tarapyndan Perunyň demirgazygyndaky Çiklayo eparhiýasynyň apostol administratory wezipesine bellendi we ýene-de Peruwa dolandy.
Takmynan on ýyl soň, 2023-nji ýylda Prewostyň dikasteriýanyň ýolbaşçysy wezipesine bellenmegi, kanadaly Kardinal Mark Ouelletiň aýal adama jynsy zorluk etmekde aýyplanyp, ýaş sebäpli işden çekilmeginden soň boldy.
Watikanyň soňky derňewinde Ouellete garşy ýeterlik subutnamanyň ýokdugy sebäpli iş ýatyryldy.
Prewost şeýle hem, Latyn Amerikasy boýunça Papalyk Komissiýasynyň başlygy wezipesini ýerine ýetirýär.
