Fransiya Prezidenti Emmanuel Makron sentyabr oyida Birlashgan Millatlar Tashkiloti Bosh Assambleyasida Fransiya Falastin Davlatini rasmiy tan olishini e’lon qildi. Shu tariqa, Fransiya bunday qadamni qo‘ygan eng qudratli Yevropa davlati bo‘ladi.
“Fransiya nihoyat Falastin Davlatini barpo etishi, uning yashovchanligini ta’minlashi va uni demilitarizatsiyani qabul qilib, Isroilni to‘liq tan olgan holda, Yaqin Sharqdagi barcha xavfsizlikka hissa qo‘shishga imkon berishi kerak,” deb yozdi Makron ijtimoiy tarmoqlarda.
Bu qadam Fransiyani 2023-yil oktyabr oyida G‘azoda Isroil tomonidan boshlangan genotsiddan so‘ng Falastin davlatini tan olgan yoki tan olishga va’da bergan davlatlar ro‘yxatiga qo‘shadi. Hozirda kamida 149 davlat Falastinni tan olishni qo‘llab-quvvatlamoqda.
Isroil va Yevropa bu masalada bo‘lingan.
Isroil bu qarorga qattiq norozilik bildirdi. Bosh vazir Benyamin Netanyaxu Fransiyaning bu qadamini “terrorga mukofot” deb atab, bu “G‘azo kabi yana bir Eron proksisini yaratish xavfini tug‘diradi,” deb ogohlantirdi.
“Ochig‘ini aytganda, falastinliklar Isroil bilan yonma-yon davlat qurishni emas, balki Isroil o‘rniga davlat qurishni istashadi,” dedi u bayonotida.
Boshqa tomondan, Yevropa yetakchilari bu qarorni olqishlashdi. Irlandiya Bosh vaziri Saymon Xarris buni “ikki davlat yechimini amalga oshirishga muhim hissa” deb atadi. Ispaniya Bosh vaziri Pedro Sanches esa, “Birgalikda Netanyaxu yo‘q qilishga urinayotgan narsani himoya qilishimiz kerak. Ikki davlat yechimi yagona yechimdir,” dedi.
Shotlandiya Bosh vaziri Jon Svinni Buyuk Britaniyani Fransiyaning izidan borishga chaqirib, tan olishni “tinchlik uchun zarur” deb atadi.
Gumanitar inqiroz bosimni kuchaytirmoqda.
Makronning bayonoti G‘azodagi gumanitar falokat bo‘yicha xalqaro xavotirlar kuchayib borayotgan bir paytda e’lon qilindi. Falastin Sog‘liqni saqlash vazirligiga ko‘ra, 2023-yil oktyabr oyidan beri G‘azoda 59,500 dan ortiq falastinliklar, asosan ayollar va bolalar, halok bo‘lgan.
Jahon sog‘liqni saqlash tashkiloti Isroilning blokadasini “inson qo‘li bilan yaratilgan” ocharchilik uchun aybladi. Makron bu xavotirlarni takrorlab, “Bugungi kunda eng dolzarb vazifa G‘azodagi urushni to‘xtatish va tinch aholini qutqarishdir,” dedi.
O‘tgan yil noyabr oyida Xalqaro Jinoyat Sudi Isroil Bosh vaziri Netanyaxu va sobiq Mudofaa vaziri Yoav Gallantga qarshi urush jinoyatlari va insoniyatga qarshi jinoyatlar uchun hibsga olish orderlarini chiqargan edi. Isroil, shuningdek, Xalqaro Sudda genotsid bo‘yicha ishga duch kelmoqda.
