Turkiya Tashqi ishlar vaziri Hakan Fidan Suriyada, jumladan Isroil bilan ham, hech qanday davlat bilan to‘qnashuvga kirish niyati yo‘qligini ta’kidladi.
Chorshanba kuni CNN Turk telekanalida jonli intervyu davomida Fidan muhim masalalar haqida gapirdi va savollarga javob berdi.
“Turkiya sifatida bizning Suriyada, nafaqat Isroil bilan, balki boshqa davlatlar bilan ham to‘qnashuvga kirish niyatimiz yo‘q,” dedi u, Suriyaning mustaqil davlat ekanligini ta’kidlab.
“Isroilning mintaqadagi kengayish istaklarini ishlatib, Suriyani provokatsiya qilishga urinishlari qabul qilib bo‘lmaydi,” deb qo‘shimcha qildi u.
Fidan yana bir bor ta’kidladi: Turkiya mintaqadagi hech bir davlat bilan to‘qnashuvni istamaydi, lekin agar Suriya yana ichki notinchliklar, operatsiyalar yoki Turkiya milliy xavfsizligiga tahdid soluvchi provokatsiyalarga duch kelsa, Anqara tomoshabin bo‘lib qololmaydi.
“Biz shunchaki qarab turmaymiz,” dedi u.
Fidan, shuningdek, Assad rejimi qulaganidan keyin Isroilning Suriya harbiy infratuzilmasini yo‘q qilishini tanqid qildi. Unga ko‘ra, Tel-Aviv yangi Suriya ma’muriyati va qurolli kuchlarini “hech narsasiz” qoldirish strategiyasini ishlab chiqqan va uni bosqichma-bosqich amalga oshirmoqda.
“Bizga hujum qilmagan davlatga ochiq hujum qilmaymiz. (Lekin) agar qo‘shni davlatda bizga zarar yetkazishi mumkin bo‘lgan beqarorlik yuzaga kelsa, biz tomoshabin bo‘lib qololmaymiz,” deb ta’kidladi u va bunday holatda Turkiya, avvalo, diplomatik choralar ko‘rishini qo‘shimcha qildi.
Isroil Bosh vaziri Benyamin Netanyaxuning AQShga safariga oid savolga javob berar ekan, Fidan: “AQSh Netanyaxuga chegaralar belgilashi va bir doira o‘rnatishi kerak,” dedi.
Isroil bilan texnik aloqalar
Turkiya va Isroil o‘rtasida to‘g‘ridan-to‘g‘ri yoki bilvosita muzokaralar borligi haqidagi da’volarga javoban, Fidan: “Biz Suriyada ayrim operatsiyalarni amalga oshirar ekanmiz, Isroil bilan, xuddi amerikaliklar va ruslar bilan bo‘lgani kabi, ma’lum bir nuqtada to‘qnashuvlarning oldini olish mexanizmi bo‘lishi kerak,” dedi.
“(Isroil bilan) texnik aloqalar mavjud bo‘lib, zarur bo‘lganda ular to‘g‘ridan-to‘g‘ri amalga oshiriladi,” dedi u.
Turkiya Prezidenti Rajab Toyyib Erdo‘g‘onning AQSh Prezidenti Donald Tramp bilan munosabatlariga izoh berar ekan, Fidan: “Janob Tramp bizning prezidentimizni lider sifatida hurmat qiladi va u bilan yaxshi munosabatda,” dedi.
Erdo‘g‘on va Tramp qachon uchrashishi mumkinligi haqidagi savolga javob berar ekan, u: “Ikkala lider ham imkon qadar tezroq uchrashishga tayyor,” dedi.
AQSh Davlat kotibi Marko Rubio bilan uchrashuvi haqida gapirar ekan, Fidan ular Isroilning Suriyadagi bombardimonlarini to‘xtatish zarurati kabi keng qamrovli masalalarni muhokama qilganini aytdi.
G‘azodagi Falastin aholisi har doim qarshilikni kuchaytiradi
Fidan Isroilning maqsadi G‘azodagi Falastin aholisini saqlab qolish emasligini ta’kidladi.
“Falastin aholisi G‘azoda qolgan ekan, qarshilik harakati har doim paydo bo‘ladi — xoh u Hamas shaklida bo‘lsin, xoh boshqa shaklda. Nega qarshilik harakati paydo bo‘ladi? Chunki bosib olish davom etmoqda. Qarshilik harakati bo‘lmasligi uchun, Falastinliklar yashayotgan joylaridan butunlay ko‘chirilishi kerak,” dedi u.
“Biz Isroil bilan normallashtirish shartlarini belgilab qo‘ydik. Falastin masalasi bu jarayonda asosiy o‘rinni egallaydi.”
