Kaliforniya AQShda Prezident Donald Trampga tariflar qo‘llash bo‘yicha birinchi marta da’vo arizasi bergan shtat bo‘ldi.

“Bugun men Kaliforniya shtati nomidan Tramp ma’muriyatiga qarshi da’vo arizasi berganimni e’lon qildim,” dedi gubernator Gavin Nyusom chorshanba kuni federal sudga Trampning Kongress ruxsatisiz xalqaro iqtisodiy favqulodda vaziyatlar to‘g‘risidagi qonun (IEEPA) asosida tariflar joriy etishiga qarshi da’vo arizasi topshirganidan so‘ng.

“Kaliforniya bizning ittifoqimizdagi eng yirik ishlab chiqaruvchi shtat va dunyo bo‘yicha eng yirik savdo hamkorlaridan biri. Tramp ma’muriyati tomonidan bir tomonlama ravishda joriy etilgan zamonaviy Amerika tarixidagi eng katta soliq oshirilishi Kaliforniyaga boshqa har qanday shtatdan ko‘ra ko‘proq ta’sir qiladi,” deya qo‘shimcha qildi u.

“Bu mamlakat tarixidagi eng katta xatolardan biri,” dedi Nyusom. “Bu zamonaviy Amerika tarixidagi eng o‘z-o‘zini yo‘q qiluvchi qarorlardan biri.”

40 million aholisi va AQSh yalpi ichki mahsulotining 14 foizini tashkil etuvchi katta iqtisodiyoti bilan Kaliforniya, iqtisodiy zararlarning asosiy qismini o‘z zimmasiga olishi kutilmoqda.

Nyusomning ofisiga ko‘ra, agar Trampning tarif siyosati xalqaro savdoni qisqartirsa, Kaliforniya — agar mustaqil davlat bo‘lsa, dunyoning beshinchi yirik iqtisodiyoti bo‘lgan shtat — milliardlab dollar daromad yo‘qotishi mumkin.

‘Hech qanday vakolat yo‘q’

AQSh Konstitutsiyasi tariflarni joriy etish vakolatini Kongressga beradi va Tramp yangi tariflar uchun asos sifatida ko‘rsatgan IEEPA qonuni prezidentga “AQShga kirayotgan barcha tovarlarga o‘z xohishiga ko‘ra soliq solish” imkonini bermaydi, deyiladi da’vo arizasida.

“Prezident Trampning yangi tarif rejimi iqtisodiyotga allaqachon halokatli ta’sir ko‘rsatdi, fond va obligatsiya bozorlarida tartibsizliklar keltirib chiqardi, bir necha soat ichida yuzlab milliard dollar bozor kapitalizatsiyasini yo‘q qildi, bunday muhim prezidentlik harakatlari oldidan hech qanday ogohlantirish yoki jarayon bo‘lmagan holda investitsiyalarni sovutdi va mamlakatni retsessiyaga olib kelish xavfini tug‘dirdi,” deyiladi da’vo arizasida.

Dunyodagi beshinchi yirik iqtisodiyot va AQSh shtatlari orasida eng yirik import qiluvchi bo‘lgan Kaliforniya, tariflar xarajatlarining “asosiy qismini” o‘z zimmasiga oladi, deyiladi da’vo arizasida.

Oq uy vakili Kush Desai chorshanba kuni Kaliforniya gubernatori Gavin Nyusomni Trampning tariflarini to‘xtatishga urinmasdan, o‘z shtatidagi jinoyatchilik, uysizlik va yuqori narxlarni hal qilishga e’tibor qaratishga chaqirdi.

“Tramp ma’muriyati Amerika sanoatlarini vayron qilayotgan va ishchilarimizni orqada qoldirayotgan bu milliy favqulodda vaziyatni hal qilish uchun tariflardan tortib muzokaralargacha barcha vositalardan foydalanishga sodiq qoladi,” dedi Desai.

Tramp ma’muriyati allaqachon uchta shunga o‘xshash da’vo bilan duch kelmoqda — biri Nyu-Yorkdagi Xalqaro savdo sudi tomonidan biznesni himoya qiluvchi Liberty Justice Center guruhi tomonidan barcha tariflarni to‘xtatishga qaratilgan, ikkinchisi Florida federal sudida Xitoyga tariflarni to‘xtatishni talab qilayotgan kichik biznes egasi tomonidan va uchinchisi Montana shtatida Kanada bo‘yicha Trampning tariflariga qarshi da’vo arizasi bergan qoraoyoq millati a’zolari tomonidan.