Turkiyaning davlatga qarashli Turkish Petroleum Corporation (TPAO) va Vengriyaning MOL kompaniyalari yangi imzolangan kelishuvga ko‘ra, Vengriyada ikki joyda neft va tabiiy gazni qidirish va ishlab chiqarishni boshlaydi.
“Turkiya va Vengriya o‘rtasidagi ikki tomonlama hamkorlik ko‘plab sohalarda juda yuqori darajada davom etmoqda, va energiya bu hamkorlikning eng muhim yo‘nalishlaridan biri sifatida ajralib turadi”, dedi Turkiya Energetika va tabiiy resurslar vaziri Alparslan Bayraktar chorshanba kuni Budapeshtda bo‘lib o‘tgan imzolash marosimidan keyin Vengriya Tashqi ishlar vaziri Peter Szijjarto bilan o‘tkazilgan matbuot anjumanida.
Bu hamkorlik ko‘p yillardan beri davom etayotganini ta’kidlagan Bayraktar: “Bugun juda muhim bir bosqichni belgiladi. Biz Turkish Petroleum’ning Yevropadagi birinchi investitsiyasini imzolashiga guvoh bo‘ldik,” dedi.
“TPAO va Vengriyaning MOL kompaniyalari o‘rtasidagi hamkorlik Vengriyada yanada mustahkamlanadi va kelgusida Afrika, Osiyo va Yaqin Sharq kabi turli hududlarda uchinchi davlatlarda ham kengayishi kutilmoqda,” dedi u.
Turkiya va Vengriya energiya resurslarini asosan import qilishga tayanishini aytib, Bayraktar ikkala davlat bir xil qiyinchiliklarga duch kelayotganini ta’kidladi.
G‘arbiy Yevropada dushanba kuni yuz bergan elektr uzilishiga ishora qilib, Bayraktar energiya xavfsizligining qanchalik muhim ekanligini ta’kidladi.
“Energiya xavfsizligini ta’minlash uchun biz hamkorligimizni kuchaytirish va kengaytirishni davom ettirishimiz kerak,” dedi u.
Vengriyaning energiya xavfsizligi
Savdo siyosatlarining o‘zgarishi va bojxona tariflarining oshishi bilan belgilangan tobora noaniq dunyoda energiya xavfsizligi “har qachongidan ham muhimroq” ekanligini qo‘shimcha qildi.
Bayraktar, shuningdek, 2023 yilda Turkish Petroleum Pipeline Corporation (BOTAS) va Vengriyaning MVM kompaniyalari o‘rtasidagi kelishuv orqali Turkiyaning qo‘shni bo‘lmagan davlatga birinchi gaz eksportini ta’kidladi.
“Birgalikda qabul qilgan strategik qarorimizga muvofiq, BOTAS va MVM nafaqat Vengriyada, balki butun Yevropada gaz savdosi va ta’minotida muhim rol o‘ynashi mumkinligiga ishonamiz,” dedi u.
Vengriyada tabiiy gaz elektr stansiyasini qurish bo‘yicha konsortsiumga Turkiya kompaniyasining qo‘shilganini olqishlab, Bayraktar Turkiya neft va gaz, elektr energiyasi va yadroviy energiya sohalarida hamkorlikni kuchaytirishga to‘liq sodiq ekanligini ta’kidladi.
‘Vengriyaning energiya xavfsizligi endi Turkiyasiz mumkin emas’
Vengriya Tashqi ishlar va savdo vaziri Peter Szijjarto ikki davlat energiya sohasidagi hamkorlikda yangi bosqichga yetganini aytdi.
‘Konsessiya kelishuvi’
“Bugungi kunda Vengriyaning energiya xavfsizligi Turkiyasiz mumkin emas,” dedi u.
“Faqatgina bu yil biz 2,5 milliard kub metr (bcm) tabiiy gaz oldik. Agar TurkStream quvuri o‘z vaqtida qurilmaganida, Ukraina inqirozidan keyin jiddiy muammolarga duch kelgan bo‘lardik,” dedi u.
TurkStream, 2020 yilda Turkiya-Rossiya kelishuvi asosida ishga tushirilgan quvur, 2020-2024 yillar oralig‘ida Turkiyaga 44,4 bcm va Yevropaga 59,8 bcm gaz yetkazib berdi.
Szijjarto TPAO va MOL o‘rtasidagi kelishuv nafaqat Vengriyada, balki uchinchi davlatlarda ham neft ishlab chiqarish hamkorligini boshlashini qo‘shimcha qildi.
Bu orada, Bayraktar X ijtimoiy tarmog‘ida TPAO va MOL “Vengriyaning Buzsak va Tamasi quruqlik bloklarida uglevodorodlarni qidirish huquqini qo‘lga kiritganini” yozdi.
“Bugun Budapeshtda imzolagan ‘Konsessiya kelishuvi’ bilan biz hamkorligimizni rasmiylashtirdik.
“Imzolar yangi imkoniyatlar eshigini ochishini va ikkala davlat uchun ham foydali bo‘lishini tilaymiz,” dedi u.
