Isroil yaqin oylarda Eronning yadroviy inshootlariga hujum qilish ehtimolini rad etmagan, garchi AQSh Prezidenti Donald Tramp Isroil Bosh vaziri Benyamin Netanyaxuga hozircha bunday harakatni qo‘llab-quvvatlash niyatida emasligini bildirgan bo‘lsa ham. Bu haqda bir isroillik rasmiy va masalaga yaqin ikki kishi ma’lum qilgan.
Isroil rasmiylari Tehronni yadroviy qurolga ega bo‘lishiga yo‘l qo‘ymaslikka qat’iy qaror qilganliklarini ta’kidlashmoqda. Netanyaxu esa Eron bilan olib boriladigan har qanday muzokaralar uning yadroviy dasturini to‘liq tugatishga olib kelishi kerakligini aytmoqda.
AQSh va Eron muzokarachilari shanba kuni Rimda yadroviy masalalar bo‘yicha ikkinchi bosqich muzokaralarini o‘tkazishlari rejalashtirilgan.
So‘nggi oylarda Isroil Tramp ma’muriyatiga Eron inshootlariga hujum qilish bo‘yicha bir qator variantlarni taklif qilgan, jumladan, bahor va yoz oxiriga mo‘ljallangan rejalari ham bor edi. Bu rejalarga havo hujumlari va maxsus operatsiyalar aralashmasi kiradi, ular Tehronning yadroviy dasturini qurolga aylantirish qobiliyatini bir necha oy yoki undan ko‘proq vaqtga kechiktirishi mumkin.
The New York Times gazetasining xabar berishicha, Tramp o‘tgan oy Oq uyda Netanyaxu bilan uchrashuvda Vashington hozircha Tehronga qarshi harbiy zarbani qo‘llab-quvvatlashga shoshilmasligini bildirgan.
Biroq Isroil rasmiylari o‘z harbiy kuchlari yordamida AQShning kamroq ko‘magiga tayanib, Eronni cheklangan miqyosda nishonga olishni rejalashtirishlari mumkinligini aytmoqda. Bunday hujum Isroil dastlab taklif qilgan variantlarga qaraganda ancha kichikroq bo‘ladi.
Bunday hujum qachon amalga oshirilishi yoki umuman amalga oshirilishi noma’lum, ayniqsa, yadroviy kelishuv bo‘yicha muzokaralar davom etayotgan bir paytda. Bunday qadam Trampni g‘azablantirishi va Isroilga nisbatan AQShning kengroq qo‘llab-quvvatlashini xavf ostiga qo‘yishi mumkin.
Ikki sobiq yuqori lavozimli Biden ma’muriyati rasmiysi Reuters agentligiga bergan intervyusida, bu rejalarning ayrimlari o‘tgan yili Biden ma’muriyatiga taqdim etilganini aytgan. Deyarli barcha rejalarda AQShning bevosita harbiy aralashuvi yoki razvedka ma’lumotlarini ulashish orqali katta yordam talab qilingan.
Isroil, shuningdek, AQShdan Eronning javob zarbasiga qarshi o‘zini himoya qilishda yordam berishni so‘ragan.
AQSh Milliy xavfsizlik kengashi Reuters agentligiga izoh berishdan bosh tortib, Trampning payshanba kuni jurnalistlarga aytgan so‘zlariga murojaat qilgan: “Men Isroilni hujumdan qaytarmadim, lekin Tehronga qarshi harbiy harakatni qo‘llab-quvvatlashga shoshilmayapman.”
Isroil Bosh vazirining idorasi izoh berishdan bosh tortdi.
Bir yuqori lavozimli Isroil rasmiysi Reuters agentligiga Eronni nishonga olish bo‘yicha hali qaror qabul qilinmaganini aytdi.
Eronning yuqori lavozimli xavfsizlik rasmiysi esa Tehron Isroilning rejalari haqida xabardor ekanligini va bunday hujum Eron tomonidan “keskin va qat’iy javob” bilan qarshi olinishi haqida ogohlantirdi.
