Yaponiyada deyarli ikki million odam Rossiyaning Kamchatka yarimorolida sodir bo‘lgan 8.8 magnitudali kuchli zilziladan so‘ng evakuatsiya qilish tavsiya qilindi. Ushbu zilzila mintaqada sunami xavfini keltirib chiqardi.
Ko‘plab aholi mashinada yoki piyoda balandroq joylarga chiqib, ehtimoliy ofatga tayyorlanishdi. Yaponiya Meteorologiya Agentligi ma’lumotlariga ko‘ra, 1,3 metr balandlikdagi sunami Yaponiyaning shimoliy Iwate prefekturasidagi portga yetib kelgan.
Hokimiyat Fukushima atom elektr stansiyasini evakuatsiya qilishni buyurdi va ehtiyot chorasi sifatida Tinch okeaniga qayta ishlangan radioaktiv suvni chiqarishni vaqtincha to‘xtatdi, deb xabar beradi mahalliy ommaviy axborot vositalari.
Chorshanba kuni ertalab Rossiyaning kam aholi yashaydigan Uzoq Sharqida sodir bo‘lgan ushbu zilzila tarixdagi eng kuchli zilzilalardan biri bo‘lib, Tinch okeani bo‘ylab to‘rt metr (12 fut) balandlikdagi sunamilarga sabab bo‘ldi va Gavayidan Yaponiyagacha evakuatsiyalarni keltirib chiqardi.
AQSh Geologik Tadqiqotlari ma’lumotlariga ko‘ra, 8.8 magnitudali zilzila seshanba kuni soat 23:04 (GMT) da Rossiyaning Kamchatka yarim orolidagi Petropavlovsk yaqinida sodir bo‘lgan va bu tarixdagi eng kuchli 10 zilziladan biri hisoblanadi.
Rossiya rasmiylari sunami Severo-Kurilsk port shahrini suv bosganini aytishdi, mahalliy ommaviy axborot vositalari esa Kamchatkaning Elizovskiy tumanida uch-to‘rt metr balandlikdagi sunami qayd etilganini xabar qilishdi. Rossiya ijtimoiy tarmoqlarida joylashtirilgan videoda shahardagi binolar suv ostida qolganini ko‘rish mumkin. Hokimiyat 2,000 kishilik aholi evakuatsiya qilinganini ma’lum qildi.
Davlat ommaviy axborot vositalarining xabar berishicha, Rossiyada bir necha odam jarohatlangan, ammo jiddiy jarohatlar qayd etilmagan. “Devorlar qimirlay boshladi,” dedi Elizovskiy tumanidan bir fuqaro Zvezda telekanaliga. “Yaxshiyamki, chamadon tayyorlab qo‘ygandik, suv va kiyimlar eshik yonida edi. Tezda olib chiqib, yugurib ketdik... Juda qo‘rqinchli edi,” deya qo‘shimcha qildi u.
Rossiyaning Uzoq Sharqdagi Saxalin viloyatida rasmiylar Shimoliy Kuril orollarida favqulodda holat e’lon qilishdi. Mahalliy hokimiyat “hamma” xavfsiz joyga evakuatsiya qilinganini aytdi.
Tinch okeani qirg‘og‘iga ega Shimoliy va Janubiy Amerika davlatlari, jumladan AQSh, Meksika va Ekvador, ta’sirlangan plyajlardan uzoqroq turishni tavsiya qilishdi. Yaponiyada odamlar mashinada yoki piyoda balandroq joylarga, jumladan Hokkaidoga evakuatsiya qilindi, bu yerda birinchi to‘lqin balandligi 30 santimetr bo‘ldi. Mahalliy vaqt bilan tushga qadar (0300 GMT) Yaponiyada hech qanday jarohatlar yoki zararlar qayd etilmadi.
Gavayida, Honolulu meri Rik Blangiardi aholi va minglab mehmonlarni binolarning yuqori qavatlariga yoki balandroq joylarga chiqishga chaqirdi. “Odamlar plyajda qolmasligi kerak, va men yana bir bor aytaman, sunami qanday ko‘rinishini ko‘rish uchun hayotlarini xavf ostiga qo‘ymasliklari kerak,” dedi gubernator Josh Grin. “Bu oddiy to‘lqin emas. Agar sunami sizni urib yuborsa, bu sizni o‘ldirishi mumkin,” deya qo‘shimcha qildi u.
AQSh Tsunami Ogohlantirish Markazlari ba’zi qirg‘oqlarda uch metrdan oshiq to‘lqinlar bo‘lishi mumkinligini ma’lum qildi. Tinch okeani bo‘ylab boshqa joylarda bir metrdan uch metrgacha bo‘lgan to‘lqinlar qayd etilishi mumkinligi aytildi. Bu sharoitlar “xavfli” deb ta’riflandi.
