Turkiyaning xalqaro temir yo‘l logistika kompaniyasi Pasifik Eurasia va Xitoy Temir Yo‘llari 23-may kuni Pekinda o‘tkazilgan diplomatik uchrashuvdan so‘ng O‘rta Koridor orqali temir yo‘l transportini qayta jonlantirish uchun hamkorlik qilishga qaror qildi.
Pasifik Holding raisi Fatih Erdo’g’an va Xitoy Temir Yo‘llari bosh direktori Song Xiude Turkiya Transport va infratuzilma vaziri Abdulkadir Uralo‘g‘lu Xitoyga tashrifi davomida uchrashuv o‘tkazdi.
Uchrashuvda ishtirokchilar O‘rta Koridor yo‘nalishining haqiqiy salohiyatidan foydalanish uchun hamkorlik qilishga kelishib oldilar. Ushbu yo‘nalish "Bir kamar, bir yo‘l" tashabbusining muhim qismi hisoblanadi.
Fatih Erdo’g’anning so‘zlariga ko‘ra, 2019-yilda tashkil etilgan Pasifik Eurasia Turkiyaning xalqaro temir yo‘l logistikasida yetakchi kompaniya bo‘lib, Boku-Tbilisi-Qars (BTQ) temir yo‘lida tashuvlarning 95 foizini amalga oshiradi.
Uning aytishicha, Pasifik Eurasia 2017-yilda ochilgan, ammo foydalanilmay qolgan ushbu yo‘nalishni qayta jonlantirishda muhim rol o‘ynagan.
Erdo’g’anning ta’kidlashicha, kompaniya Xitoydagi faoliyati davomida O‘rta Koridorni rivojlantirishni maqsad qilgan va bu yo‘nalish kelajakda katta hajmdagi biznesni shakllantirishi mumkinligiga ishonadi. Shuningdek, Turkiya o‘zining strategik geografik joylashuvini logistika markaziga aylantirish orqali xususiy sektor tadbirkorligiga hissa qo‘shishi mumkin.
Yo‘nalishdagi keng ko‘lamli harakatlar
Erdo’g’an Turkiya va Xitoy o‘rtasida birinchi blok poyezdi, Turkiyadan Xitoyga birinchi eksport poyezdi va Xitoydan Yevropaga O‘rta Koridor orqali birinchi blok poyezdini amalga oshirganlarini aytib o‘tdi.
Uning so‘zlariga ko‘ra, pandemiya ushbu sa’y-harakatlarning yanada muvaffaqiyatli bo‘lishiga to‘sqinlik qilgan.
Erdo’g’an Xitoy "Bir kamar, bir yo‘l" tashabbusining quruqlik komponenti doirasida, ayniqsa Yevroosiyo Shimoliy Koridori orqali katta subsidiyalar bilan temir yo‘l transportiga sezilarli sarmoyalar kiritganini ta’kidladi.
Uning so‘zlariga ko‘ra, ushbu yo‘nalishda har yili 20 mingga yaqin yuk poyezdi harakatlanadi va taxminan 2 million TEU konteyner tashiladi. O‘rta Koridor orqali esa yiliga atigi 300 ta poyezd harakatlanadi, bu esa kelajakda katta salohiyat mavjudligini ko‘rsatadi.
Erdo’g’an O‘rta Koridor Turkiyaning loyihasi bo‘lishi kerakligini ta’kidlab, "Turkiya bir tomonda, Xitoy esa boshqa tomonda bo‘lishi kerak," dedi.
"Bir kamar, bir yo‘l" Xitoyning loyihasi bo‘lsa, O‘rta Koridor Turkiyaning loyihasi bo‘lishi kerak, chunki ushbu yo‘nalish faqat Turkiya orqali Yevroosiyo Shimoliy Koridoriga o‘xshash bo‘lishi mumkin," dedi u.
U kompaniya Turkiya rasmiylari bilan bog‘langanini va qo‘llab-quvvatlash olganini, shuningdek, yo‘nalish bo‘ylab Markaziy Osiyo davlatlari hamda Xitoy rasmiylari, agentliklari va xususiy sektor vakillari bilan hamkorlik qilganini aytdi.
"Tinchlik koridori"
Erdo’g’an Xitoy Temir Yo‘llari rahbari va rasmiylari o‘tgan hafta Turkiyaga tashrif buyurganini va keyingi uchrashuv Pekinda o‘tkazilganini aytdi.
Song bilan bo‘lgan suhbatda Erdogan O‘rta Koridor orqali tashilayotgan yuk hajmi cheklanganligini, ammo Turkiya o‘z infratuzilmasi va transport salohiyati bilan bu hajmni oshirishi mumkinligini muhokama qilganini aytdi.
Ushbu kelishuv O‘rta Koridorni rivojlantirish uchun burilish nuqtasi ekanligini ta’kidladi.
Erdo’g’an Yevroosiyo Shimoliy Koridorining dastlabki bosqichlarida quvvat yetishmovchiligi bo‘lganini, ammo bugungi hajmga yetish uchun qo‘llab-quvvatlash olinganini va O‘rta Koridor ham vaqt o‘tishi bilan xuddi shunday hajmga erishishi mumkinligini aytdi.
U O‘rta Koridor va Turkiya yo‘nalishini rivojlantirish uchun o‘rta va uzoq muddatli loyihalar, jumladan, Ozarbayjondan Naxchivon Muxtor Respublikasi orqali o‘tuvchi Zangazur koridori, Turkiya va Fors ko‘rfazi o‘rtasidagi Taraqqiyot yo‘li va Turkiya bilan Yevropani bog‘lovchi uchinchi ko‘prik kabi loyihalar kun tartibida ekanligini ta’kidladi.
Fatih Erdo’g’an O‘rta Koridor Xitoyni Yevropa va Yaqin Sharq hamda Shimoliy Afrikadagi rivojlanayotgan bozorlarga ulashini aytib, ushbu loyihani "tinchlik koridori" deb atadi.
