Niderlandiya Isroilning o‘ng qanot moliya vaziri Betsalel Smotrich va milliy xavfsizlik vaziri Itamar Ben-Gvirni mamlakatga kirishini taqiqlagan yettinchi davlat bo‘ldi. Niderlandiya matbuotiga ko‘ra, ular G‘azoda “etnik tozalash” chaqiriqlari uchun persona non grata deb e’lon qilingan.
Parlament so‘roviga javoban, Niderlandiya tashqi ishlar vaziri Kaspar Veldkamp dushanba kuni kechqurun bu taqiqni oqlab, ikki Isroil vaziri “falastinlik aholi qarshisida zo‘ravonlikni qayta-qayta qo‘zg‘atgani, noqonuniy aholi punktlarini kengaytirishni doimiy ravishda qo‘llab-quvvatlagani va G‘azo sektorida etnik tozalashni talab qilgani”ni ta’kidladi.
Niderlandiya hukumati dushanba kuni e’lon qilingan xatda Isroil elchisini chaqirib, G‘azodagi “chidab bo‘lmas va himoya qilib bo‘lmaydigan” vaziyatni qoralashini bildirdi.
Niderlandiya bosh vaziri Dik Shuf hukumati Isroilga qarshi “milliy choralar ko‘rishni” ko‘rib chiqayotganini va agar Bryussel Isroilning G‘azoga gumanitar yordam kirishini to‘sayotganini aniqlasa, Yevropa Ittifoqining Horizon tadqiqot dasturida ishtirokini to‘xtatishni qo‘llab-quvvatlashga tayyor ekanini bildirdi.
Provokatsion bayonotlarda Ben-Gvir “to‘liq qamal”ni talab qilib, yordamni to‘sishni va “G‘azoda hech qanday tinch aholi yo‘q” deb e’lon qilgan. Smotrich esa G‘azoni qayta bosib olish va uning falastinlik aholisini kamaytirishni talab qilib, Isroil “bosib olish so‘zidan qo‘rqishni to‘xtatishi kerak” deb aytgan.
Ularning ritorikasi keng miqyosda zo‘ravonlik va genotsidga chaqiriq sifatida qoralangan.
Hozirga qadar jami yetti davlat Smotrich va Ben-Gvirni o‘z hududlariga kirishini taqiqlagan, ularning falastinliklarga qarshi zo‘ravonlikni qo‘zg‘atishdagi va Isroil tomonidan bosib olingan G‘arbiy Sohilda noqonuniy yahudiy aholi punktlarini kengaytirishni targ‘ib qilishdagi rollarini sabab qilib ko‘rsatgan.
Niderlandiya va Sloveniya buni amalga oshirgan yagona Yevropa Ittifoqi a’zolari hisoblanadi. Bundan tashqari, Buyuk Britaniya, Kanada, Avstraliya, Yangi Zelandiya va Norvegiya ham ikki Isroil vaziriga kirishni taqiqlagan.
Isroil G‘azoni 18 yildan beri qamal ostida ushlab turibdi. Ammo mart oyidan boshlab barcha o‘tish joylarini yopib, harbiy hujumlar davomida ko‘plab yordam karvonlarini to‘sib qo‘ygan.
G‘azo sog‘liqni saqlash vazirligiga ko‘ra, 2023 yil oktabr oyidan beri kamida 147 kishi, jumladan 88 bola ochlikdan vafot etgan.
2023 yil oktabr oyidan beri Isroil G‘azoda asosan ayollar va bolalar bo‘lgan qariyb 60,000 falastinlikni o‘ldirgan.
O‘tgan noyabr oyida Xalqaro Jinoyat Sudi Isroil bosh vaziri Benyamin Netanyaxu va uning sobiq mudofaa vaziri Yoav Gallantga qarshi G‘azoda urush jinoyatlari va insoniyatga qarshi jinoyatlar uchun hibsga olish orderlarini chiqargan.
Shuningdek, Isroil G‘azodagi urushi uchun Xalqaro Sudda genotsid ishi bo‘yicha javobgarlikka tortilmoqda.
