Bir qancha davlatlar Fransiya Prezidenti Emmanuel Makronning sentabr oyida BMT Bosh Assambleyasida Falastin Davlatini tan olish haqidagi e’lonini mamnuniyat bilan qabul qilishdi.

“Yaqin Sharqda adolatli va barqaror tinchlikka bo‘lgan tarixiy majburiyatimizga muvofiq, Fransiya Falastin Davlatini tan olishga qaror qildi,” dedi Makron payshanba kuni.

Falastinlik yuqori martabali rasmiy Husayn al-Shayx bu qarorni olqishlab, “bu Fransiyaning xalqaro huquqqa sodiqligini va Falastin xalqining o‘z taqdirini o‘zi belgilash huquqi hamda mustaqil davlat tuzish huquqini qo‘llab-quvvatlashini aks ettiradi,” dedi.

Hamas bu qarorni “to‘g‘ri yo‘nalishda tashlangan ijobiy qadam” deb atab, “xalqimizning o‘z taqdirini o‘zi belgilash va bosib olingan barcha Falastin yerlarida, Quddus poytaxt sifatida, mustaqil davlat tuzish huquqini qo‘llab-quvvatlash” deb baholadi.

Guruhning qo‘shimcha qilishicha, bu tan olish “Falastin masalasining adolatiga bo‘lgan xalqaro ishonchning ortib borayotganini va Isroil bosqinchiligining haqiqatlarni buzish yoki erkin xalqlarning irodasini bostirishdagi muvaffaqiyatsizligini aks ettiradi.”

Saudiya Arabistoni Tashqi ishlar vazirligi Prezident Emmanuel Makronning e’lonini olqishlab, bayonot berdi: “Saudiya Arabistoni Prezidenti Emmanuel Makronning Fransiyaning Falastin Davlatini tan olish niyati haqidagi e’lonini mamnuniyat bilan qabul qiladi.”

Iordaniya Tashqi ishlar vazirligi ham Prezident Emmanuel Makronning Fransiyaning Falastin Davlatini rasmiy tan olish niyati haqidagi e’lonini olqishlab, buni “ikki davlat yechimini amalga oshirish va bosqinchilikni tugatish yo‘lida to‘g‘ri yo‘nalishda tashlangan qadam” deb atadi.

Fransiya Tashqi ishlar vaziri Jan-Noel Barro diplomatik qadamni tasdiqlab, “Bizning Quddusdagi konsulimiz Prezident Makronning maktubini Falastin Ma’muriyatiga yetkazdi: Fransiya sentabr oyida Falastin Davlatini to‘liq tan oladi,” dedi.

“Men bu majburiyatni dushanba kuni BMT minbaridan tasdiqlayman,” deya qo‘shimcha qildi Barro.

Falastin-fransuz Yevropa parlamenti a’zosi Rima Hassan bu tan olishni “marhamat emas, burch” deb atab, bu qarorga bog‘langan shartlarni tanqid qildi.

“Fransiya mustamlaka va bosqin ostidagi xalqdan qurolsizlanishni talab qilmoqda, shu bilan birga bosqinchini qurollantirishda davom etmoqda,” dedi u. “Isroil Falastin yerlarini bosib olish va mustamlaka qilishni davom ettirgan ekan, Falastinliklar qurolli qarshilikdan voz kechmaydi.”

Isroil Bosh vaziri Benyamin Netanyaxu bu e’loni “terrorga mukofot” deb atab, “bu yangi Eron proksisi yaratish xavfini tug‘diradi, xuddi G‘azo kabi,” dedi.

“Bunday sharoitda Falastin davlati Isroilni yo‘q qilish uchun maydon bo‘ladi — yonma-yon tinch yashash uchun emas,” dedi Netanyaxu. “Aniq aytish kerak: Falastinliklar Isroil bilan yonma-yon davlat qurishni emas, balki Isroil o‘rniga davlat qurishni istashadi.”

Mudofaa vaziri Isroil Kots esa: “Fransiya prezidenti bizni qo‘llab-quvvatlash o‘rniga, bizni zaiflashtirishni tanladi... Biz hech qachon mavjudligimizga tahdid soluvchi Falastin tuzilmasiga yo‘l qo‘ymaymiz,” dedi.

Bunga qarama-qarshi ravishda, Irlandiya Bosh vaziri Saymon Xarris: “Prezident Makronning Fransiyaning Falastinni sentabr oyida tan olishi haqidagi e’lonini olqishlayman. Bu ikki davlat yechimini amalga oshirish yo‘lida muhim hissa,” dedi.

Ispaniya Bosh vaziri Pedro Sanches: “Fransiyaning Ispaniya va boshqa Yevropa davlatlariga qo‘shilib, Falastin Davlatini tan olishini olqishlayman. Birgalikda biz Netanyaxu yo‘q qilishga urinayotgan narsani himoya qilishimiz kerak. Ikki davlat yechimi yagona yechimdir,” dedi.

Shotlandiya Birinchi vaziri Jon Svinni: “Buyuk Britaniya bugun kechqurun Fransiya misoliga ergashib, Falastin Davlatini tan olishi kerak. Bu tinchlik uchun zarur. O‘t ochishni to‘xtatish va gumanitar yordamni boshlash kerak,” dedi.

Makronning e’loni G‘azada davom etayotgan gumanitar inqiroz fonida yangradi, bu yerda 2023 yil oktabridan beri G‘azo Sog‘liqni saqlash vazirligiga ko‘ra, 59,500 dan ortiq Falastinliklar — asosan ayollar va bolalar — halok bo‘lgan.

Fransiya, shuningdek, Saudiya Arabistoni bilan birgalikda 28–29 iyul kunlari BMTda Falastin davlatini barpo etish yo‘l xaritasini belgilash uchun xalqaro konferensiya o‘tkazishni rejalashtirayotganini e’lon qildi.

Fransiya Tashqi ishlar vaziri Barro: “Falastin davlatini barpo etish istiqbollari hech qachon hozirgidek xavf ostida bo‘lmagan, chunki G‘azo ocharchilik va vayronagarchilikdan aziyat chekmoqda,” deb ogohlantirdi.